Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

YURDABAK Ceyda ,

Danışman :Prof. Dr.Erdal SELMİ(Danışman)

Anabilim Dalı : Orman Mühendisliği

Programı (Varsa) : Orman entomolojisi ve koruma programı

Mezuniyet Yılı : 2006

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Erdal SELMİ (Danışman)

Prof.Dr.Tamer ÖYMEN

Prof.Dr.Hakan ALTINÇEKİÇ

Doç.Dr.Doğanay TOLUNAY

Yrd.Doç.Dr.Ahmet HAKYEMEZ

Belgrad Ormanı’nda Meşe Ağaçlarında Görülen Kurumaların Nedenleri Üzerine Araştırmalar

Son yüzyılda özellikle 80’li yılların başında bir çok ülkede Meşe meşcerelerinde artan zararlar gözlenmektedir. Bu zararların sebebinin biyotik ve abiyotik faktörlerce meydana gelen çeşitli hastalıkların bir kompleksi olduğu ifade edilmektedir. Benzer zararlar günümüzde Türkiye Meşe ormanlarında da görülmeye başlanmıştır.

Bu çalışmada, İstanbul-Belgrad Ormanı’nda, benzer yetişme ortamı özelliklerine sahip bir sağlıklı ve bir de kuruyan Sapsız Meşe (Quercus petraea (Mattuschka) Liebl.) meşceresinden toprak ve ölü örtü örnekleri alınarak sağlıklı ve kuruyan alanlar karşılaştırılmıştır. Toprak örnekleri dört farklı toprak derinliğinden (0-10 cm, 10-30 cm, 30-60 cm ve 60-100 cm) alınmıştır. Toprak özelliklerinden sıkışma, pH, elektriki iletkenlik, organik karbon (Corg), toplam azot (Nt) ile kum, toz ve kil oranları belirlenmiştir. Ölü örtü örneklerinde ise birim alandaki ölü örtü miktarı, organik madde ve toplam azot (Nt) oranı, pH ve elektriki iletkenlik araştırılmıştır. Böylece bu özellikler bakımından Meşe kuruma nedenleri araştırılmaya çalışılmıştır.

Araştıma sonucunda, bazı ölü örtü özellikleri açısından (birim alandaki ölü örtü miktarı-ölü örtü ağırlığı (kg/ha) ölü örtü reaksiyonu (pH) ve ölü örtü organik madde oranları) sağlıklı ve kuruyan alanlar arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Diğer ölü örtü özelliklerindeki (elektriki iletkenlik ve toplam azot (Nt)) bulgular ise kuru ve sağlıklı alanlar arasında önemli fark olmadığını göstermektedir. Toprakta kum, toz ve kil oranları, azot, ve sıkışma her derinlik kademesinde sağlıklı ve kuruyan alanlar arasında önemli fark göstermemektedir. Elektriki iletkenlik değerleri sadece 30-60 cm toprak derinliğinde sağlıklı ve kuruyan alanlar arasında önemli fark göstermiştir. Toprak organik karbon değerleri ise sadece 0-10 cm toprak derinliğinde sağlıklı ve kuruyan alanlar arasında önemli farklılık göstermektedir. Toprak reaksiyonu 60-100 cm toprak derinliği dışındaki tüm derinlik kademelerinde (0-10 cm, 10-30 cm ve 30-60 cm) önemli farklılık göstermekte ve kuruyan alanda daha yüksek çıkmaktadır.

Sonuç olarak, Belgrad Ormanı’nda Sapsız Meşe kuruma alanı ile sağlıklı alan arasında bazı ölü örtü ve toprak özellikleri farklıdır. Bununla birlikte, kuruma olaylarının ve Meşe ölümlerinin bir çok faktörün kombine etkisi ile gerçekleştiği bilinmektedir. Bu nedenle, daha farklı biyotik (böcek, mantar gibi) ve abiyotik (kuraklık, don, iklim değişimi, hava kirliliği vb.) etkenlerin araştırılacağı ileri araştırmalar daha detaylı sonuçlara ulaşmayı sağlayabilecektir.