Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash



Yüklə 3,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə130/155
tarix25.11.2023
ölçüsü3,97 Mb.
#134495
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   155
Geologiya majmua

Gips CaSO
4
2H
2

- Kristallari tablitkasimon ustunli, prizmatik shaklda 
monoklin singoniyali; qattiqligi-1,5 zichligi 2,3g/sm
3
ulanish tekisligi mukamimal 
rangi oq, kulrang, qizg`ish va sarg`ish, kristallari rangsiz. Qurilishda qog`oz, tsement 
va ximiya sanoatida va qishloq xo`jaligida ishlatiladi. 


Volframatlar va molibdatlar
Bu guruhga 15 dan ortiq minerallar kiradi. Ularning aksariyati volfram va 
molibden kislotalarining tuzlari. Minerallarning asosiy qismini Ca, Fe, kamroq Pb
Mn
+2
, Cu
+2
, kationlar tashkil qilib, ba`zan o`zaro izomorf qatorlarini hosil qiladi. 
Volframat guruhiga gubnerit – MnWO – ferberit – FeWO
4
izomorf aralashma 
qatori minerallari kiradi. Bularning ko`p xususiyatlari bir-biriga juda yaqin va tabiatda 
ular keng tarqalgan. 
Volframit (Fe,Mn)WO
4.
Bu gruppaga (gyubnerit-ferberit) izomorf qatori 
mineralari kiradi. Dastlab 1758 yilda volfram deb atalgan. Bu so`z lotincha lupi spuma 
“bo`ri ko`pigi” yoki “bo`ri qaymog`i” so`zining nemis tiliga tarjimasidir. Bu mineral 
bilan aralashqan qalayi rudalarini eritganda, erigan qalayi ustida ko`pik paydo bo`ladi. 
Volfram element sifatida keyinroq kashf etilgan bo`lib, uning nomi shu mineral 
nomidan olingan. Kristallari tablitkasimon yoki prizmatik shakllangan monoklin sing 
oniyali. Qattiqligi 4,5-5,5, zichligi 6,7-7,5 g/sm
3
, rangi qora qo`ng`ir yoki qora
chegarasi qo`ngqirdan qora va sariqgacha, yaltiroqligi shafaqsimon, ulanish tekisligi 
mukammal. Gidrotermal kvarts tomirlari, grezen va pegmatitlarda uchraydi.
Sheelit. CaWO
4.
Volfram kislotasini xuddi shu mineral tarkibida birinchi marta 
ochgan (volframitdagi volfram keyinroq ochilgan edi) shvetsiyalik ximik olim Sheele 
(17421786) familyasi bilan atalgan. Tetragonal singoniyali, qattiqligi 4,5, zichligi 5,8-
6,2g/sm
3
rangi oq, kulrang va qizg`ish, yaltiroqligi yog`dek, olmosdek. Kontakt-
metosomatik konlarda gidrotermal va pegmatik tomirlarida uchraydi. Volfram rudasi.



Yüklə 3,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   155




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin