Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash



Yüklə 3,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə52/155
tarix25.11.2023
ölçüsü3,97 Mb.
#134495
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   155
Geologiya majmua

 
6.3. Tektonik strukturalar 
 
Tektonik harakatlar tufayli 
burmali va uzilmali
 
strukturalar hosil 
bo`ladi. 
45-rasm. 
Deformatsiya 
turlarini aniqlash uchun misol 
qilib olingan jismlar: a-rezina 
tasma, b-plastilin parchasi, v-
qog`oz varag`i.
46-rasm. CHo`zuvchi kuch ta`sirida rezina tasma 
va plastilin parchasi cho`ziladi, qog`oz varag`i esa 
yirtiladi.


Burmali strukturalar va ularning elementlari

Burma
deb tektonik va 
boshqa tashqi kuchlar ta`sirida cho`kindi, vulkanogen va metamorfik jinslar 
qatlamlarining plastik deformatsiyasi tufayli to`lqinsimon buklanishiga aytiladi. 
Burmali strukturalar orasida ularning ikkita asosiy turi: antiklinal va sinklinal 
strukturalar ajratiladi. 
Antiklinal burma morfologik tomondan qavariq struktura bo`lib, uning 
yadrosida qari jinslar ochilib yotgan bo`ladi, qanotlarini esa yosh jinslar tashkil 
etadi (47-rasm).
Sinklinal 
burma 
antiklinal 
burmaning 
aksi bo`lib, morfologik 
tomondan 
botiq 
struktura 
va 
uning 
muldasida yosh jinslar, 
qanotla-rida esa qari 
jinslar 
rivoj-langan 
bo`ladi.
Burmalar 
yer 
po`stida 
har 
qanday 
holatda yotishi mumkin. 
Ular qanday holatda 
yotishidan qat`iy nazar 
ma`lum bir morfologik elementlardan iborat bo`ladi. Tabiiy holda er yuzasida 
yuvilishdan to`la saqlangan burmalar kamdan-kam uchraydi. Burma elementlari 
holatini tahlil qilish orqali ularning umumiy shaklini tiklash mumkin. 
Burmali 
struk-
turalarning 
o`lchami 
va 
tartibi har xil bo`lib, ko`p 
hollarda yirik birinchi tar-
tibdagilari 
mayda 
burmalardan 
tuzilgan 
bo`ladi. 
Burmalar 
er 
yuzasida 
alohida-alohida 
yoki 
katta 
guruhlardan 
iborat 
bo`lishi 
mumkin. 
Keyingi holda ular burmali 
o`lkalarni tashkil qiladi. Har 
bir 
burma 
ma`lum 
elementlardan tashkil topgan bo`ladi. Burmalarda qatlamlarning buklanish joyi 
burma 

Yüklə 3,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   155




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin