O`quvchilarning bilim, ko`nikma va malakalarini tashxis etish rеjа

O`QUVCHILARNING BILIM, KO`NIKMA VA MALAKALARINI TASHXIS ETISH
RЕJА:

1. 
   Ta'lim olganlikni tashhis etishning mohiyati.
   
2. 
   O'quv jarayonida nazorat va hisobga olish funkciyalari.
   
3. 
   Ta’lim olganlikni tashxis etish.
   
4. 
   Xalqaro baxolash dasturining meyoriy asoslari
   

Tayanch tushunchalar: Ko’nikma va malakalarni, тashhis, o’zlashtirish darajasi, nazorat va hisobga olish, tekshirish, oraliq tekshirish davriy tekshirish, yakuniy tekshirish

Bilim, ko’nikma va malakalarni shakllantirish

Bilim – kishilarning tabiat va jamiyat hodisalari haqida hosil qilgan maʼlumotlari; voqelikning inson tafakkurida aks etishi. Kundalik tasavvurimizda nimaning nima ekanligiga ishonsak va bu ishonchimiz biz odatlangan voqea va hodisalarga (qoidalarga) zid kelmasa bunday ishonch Bilim hisoblanadi. Voqelik haqidagi bilgan maʼlumotlarimiz Bilim darajasiga koʻtarilishi uchun quyidagi shartlarni qanoatlantirishi lozim: birinchidan, bu maʼlumotlarning voqelikka mutanosibligi; ikkinchidan, yetarli darajada ishonarli boʻlishi; uchinchidan, bu maʼlumotlar dalillar bilan asoslangan boʻlishi lozim. Uchala shart birgalikda mavjud maʼlumotlarni Bilim darajasiga olib chiqadi. Inson ijtimoiy taraqqiyot jarayonida bilmasliqdan bilishga, mavhum Bilim lardan mukammal va aniq Bilimlar hosil qilish tomon boradi.
Kishining moddiy dunyo toʻgʻrisidagi Bilimi nisbiydir, u doimo rivojlanib boradi. Bilim kundalik tajriba, kuzatish orqali toʻplanadi. Bilimlarni tadqiqetuvchi taʼlimot — epistemologiyada perseptiv (hissiy), hayotiy — kundalik (sogʻlom akl) va ilmiy Bilim shakllari ajratib koʻrsatiladi. Ilmiy adabiyotlarda Bilim larning ilmiy va ilmdan tashqari shakllari ham farq qilinadi. Ilmdan tashqari Bilim larga madaniyat, adabiyot, sanʼat, mifologiya, din va sh. k. sohalarga oid Bilimlar kiradi. Odatdagi fan sohalarida tadqiq etiladigan Bilimlar ekzoterik (koʻzga tashlanuvchan) Bilimlar deb atalsa, astrologiya, va sh. k. sohalarga oid B. lar ezoterik (pinhoniy) B. lar deyiladi. Ekzoterik B. lar ilmfan qoidalariga zid kelmaydigan boʻlsa, ezoterik B. lar bunday qoidalarga zid kelishi mumkin.
Ko’nikma – mashq qilish natijasida yuzaga kelgan xatti – harkatlarning avtomatlashgan usuli. Fiziologik jihatdan ko’nikma bosh miyaning katta yarim sharlari po’stlog’ida hosil bo’lib, vaqtinchalik nerv bog’lanishlarning barqaror tizimining funksiyasini ta’minlaydi. Dinamik–streotiplarni yaratish sharoitlari bir vaqtning o’zida avtomatlashgan akt bilan murakkab analitik – sintetik faoliyatni yuzaga keltiradi. Buning natijasida nafaqat ko’nikmalar, balki malakalar ham yuzaga keladi.
Malaka–oldinga qo’yilgan maqsad va xatti–harakat sharoitidan kelib chiqadigan muvaffaqiyatli harakatlar usulidir.
Malakalar xatti–harkatning maqsad va konkret shart– sharoitlariga tegishli bo’lgan holda doimo suyanadi. Odam ishni qanchalik yaxshi bilsa, uni shunchalik malakli amalga oshiradi va undan foydalanadi. Ko’nikma va malakalr xatti–harkat uslubi bo’la turib, ma’lum faoliyat turiga qarab ishlab chiqarish, o’quv, ijtimoiy, sport, tashkiliy, texnik faoliyat,ilmiy faoliyat, san’at sohasidagi ko’nikmalar va boshqalar bo’lishi mumkin. Lekin, barcha faoliyat turlarida qo’llaniladigan ko’nikma va malakalr mavjud: bular harkat, sensor, aqliy ko’nikma va malakalardir.