1_ İşletme Bilimi Nedir? İşletmelerin kuruluşu, finansmanı, üretim araçlarının sağlanması, üretilen mal ve hizmetlerin pazarlanması, örgütlenip, yönetilmeleri ve parasal olayların izlenmesi konularını ele alıp inceleyen bir bilim dalıdır.
2_ Ekonomik Sistemleri Üretim Ve Dağılımla İlgili Karar Sürecine Göre Gruplandırılmak Olasıdır Bunlar
Planlı ekonomiler: Üretim faktörleri devletin denetimdedir. Üretim ve dağıtım kararları devlet tarafından yapılır.
Pazar ekonomileri: Üretim ve kaynak dağılımı arz ve talep dengesine göre üretici ve tüketici tarafından şekillendirilir.
3_ Üretim Öğeler Nelerdir? Mal ve hizmet üretiminde yararlanılan, bir ülkenin sahip olduğu temel kaynaklara denir.
Emek ( İşgücü): Üretimi gerçekleştirenlerin fiziksel ve düşünsel katkılarını içerir. Emek insan kaynağını ifade eder.
Sermaye (Kapital): Üretimde yararlanılan, para ve parasal değeri olan her tür donanımdır. Hisse senedi, bono gibi değerler ya da bir fabrikadaki makine, bina, araç, gereç sermaye olarak nitelenir.
Doğal kaynaklar: Doğadan elde edilen, doğrudan ya da işlenerek kullanılan maddelerdir. Temel doğal kaynaklar toprak, su, mineral maddeler ve ağaçlardır.
Girişimci: Gereksinmeleri karşılamak üzere mal ve hizmet üretiminin gerçekleştirilmesi için üretim faktörlerinin bir araya getirilmesini sağlayan kişidir. Girişimcinin temel amacı kâr elde etmektir.
Teknoloji: Mal ve hizmet üretimi için kullanılan yöntemlerdir.
4_ Talep Nedir? Satın alma gücü olan bireylerin ekonomik mal ve hizmetlere karşı gösterdikleri istekleridir.
5_ Bir Mala Olan Talepten Söz Edebilmek İçin Şu Koşulların Bir Arada Olması Gerekir
Mala karşı duyulan gereksinme ya da istek
Malın karşılığını ödeme isteği
Karşılığı ödeyebilecek gelir düzeyi
6_ Mal Nedir? İnsan gereksinmelerini ve isteklerlerini gidermeye yarayan somut araçlara mal denir. Ekmek, Kumaş, vb.
7_ Ekonomik Olmayan Mallar (Serbest Mallar) Nedir? Üretimi için hiçbir çaba ya da örgütlenme gerektirmeyen ve doğada hazır bulunan mallardır. Hava, gün ışığı, yağmur suyu
8_ Ekonomik Mallar Nedir? Üretimi için emek harcanan mallardır. Örnek olarak televizyon, gazete
9_ Ekonomik Mallar Kaça Ayrılır Bunlar Nedir?
Gereksinmeleri giderme özellikleri yönünden ekonomik mallar
Ekonomik malları dayanıklılığı ya da kullanım süreleri yönünden
10_ Gereksinmeleri Gidermeleri Giderme Özellikleri Yönünden Ekonomik Mallar Hangileridir?
Üretim malları (Yatırım malları): Başka bir mallın üretilmesi için gerekli olan mallardır. İşletme binası
11_ Ekonomik Mallar Dayanaklığı Ya Da Kullanım Süreleri Yönünde Kaça Ayrılır.
Dayanıksız mallar: Bir kez ya da kısa süreli kullanım sonucunda tüketilip yok edilen mallardır. Gıda maddeleri
Dayanıklı mallar: Bir kezlik kullanım sonucunda değil uzun süreli kullanımla yavaş yavaş yok edilen mal türleridir.
12_ Hizmet Nedir? İnsan gereksinmelerini karşılayan, ancak somut olmayan araçlardır. Otel işletmeleri, otobüs işletmeleri, hastaneler hizmet üretir. Muhasebeci, avukat, berber, doktor, danışman, öğretmen hizmet üretimini yapan kişilere verilen addır.
13_ Tüketim Nedir? İnsan gereksinimlerini ve isteklerini karşılamak amacıyla üretilen mal ve hizmetlerin, kullanımıdır.
14_ Tüketici Nedir? Gereksinme ve isteklerini karşılamak amacıyla mal ya da hizmetleri kullanan bireyler ya da örgütlerdir.
15_ Tüketiciler Satın Alma Ve Kullanım Amaçları Yönünden Kaça Ayrılır.
Son tüketici: Kişisel ya da aile gereksinmeleri nedeniyle bir mal ya da hizmeti satın alan birey ya da kuruluştur.
Endüstriyel tüketici: Üretim, yeniden satma ya da işletme kurma amacıyla satın almada bulunan bireyler ya da örgütlerdir.
16_ Etkenliği, Teknik, Ekonomik, İşetme Biliminde Olmak Üzere Başlıca Üç Gruba Ayrılır
Teknik etkenlik: İşletme faaliyetlerinin belirlenen niceliksel standartlara ulaşabilme derecesidir. Belirli bir işi en ucuz yoldan yerine getirmek ya da belirli bir çıktıyı elden gelen en düşük girdi ile sağlayabilmektedir.
Ekonomik etkenlik: İşletmelerin ellerinde bulunan kıt kaynakların en iyi biçimde kullanımına yöneliktir.
İşletme biliminde etkenlik: Belirli bir girdi ile en yüksek çıktının elde edilmesi, belirli bir çıktı düzeyinin en düşük girdiyle sağlanabilmesidir.
17_ Verimlilik (Prodüktivite) Nedir? Üretimden elde edilen çıktıların fiziksel niceliklerinin üretiminde harcanan girdilerin fiziksel niceliklerine oranıdır. Verimlilik= 18_ Ekonomik (Rasyonellik) Nedir? Üretimin satış tutarının, üretimin maliyet tutarına oranlanmasıdır.
19_ Karlılık (Rentabilite) Nedir? Belirli bir zaman kesiti içinde, işletme faaliyetleri sonucunda elde olunan toplam net karın o zaman kesitinde kullanılan kapitale oranıdır.
20_ İşletme Nedir? İnsan gereksinimlerinin karşılanması için mal ve/veya hizmet üretiminin gerçekleştirildiği iktisadi birimdir.
21_ Girişim Nedir? Başkalarının gereksinimlerini karşılamak üzere pazarı olan ve pazarda fiyatı oluşan ekonomik mal ve hizmetleri ortaya koymak ve sahibine kar sağlamak amacını güden bir işletmedir.
22_ Girişimci Nedir? Gereksinimleri karşılamak üzere iktisadi mal ve hizmet üretiminin gerçekleştirilmesi için üretim faktörlerini bir araya getiren kişidir.
23_ Girişimcini Temel Özellikleri Nedir?
Üretim araçlarını sağlayıp üretime yöneltme
Ortaya çıkabilecek riskleri üstlenme
24_ Girişimcinin İşlevleri Nelerdir?
Yeni ürünler ortaya çıkarmak ya da bilinen ürünlerin niteliklerini değiştirmek.
Yeni üretim yöntemleri geliştirip uygulamak
Endüstride yeni ve gelişmiş örgütlenmelere gitmek
Yeni pazarlara açılmak
Yeni girdi kaynakları bulamak
Yönetim ve çalışanlar arasındaki ilişkileri artırmak
İşletme ile kamu ve devlet arasındaki ilişkileri artırmak
25_ Özel Girişim Sistemlerinde Dört Temel Unsur Vardır
Özel mülkiyet hakkı
Seçme özgürlüğü
Kar elde etmek
Serbest rekabet
Ünite 2
26_ Amaçlar Nedir? İşletmenin ulaşmak istediği durumları ifade eder.
27_ İşletmelerin Temel Amaçları Nedir? - Kar sağlama – Topluma hizmet
29_ İşletmenin İşlevleri Nelerdir? üretim işlevi, pazarlama, finansman, personel, dağıtım işleri aynı bölümlerde toplanır.
30_ FAYOL’UN İşletmelerde Geçerli İşlevi Nedir?
Yönetim faaliyetleri (Planlama, örgütleme, yönetme, koordinasyon, denetim)
Teknik yada üretim faaliyetleri
Ticari faaliyetler (satın alma, satış, pazarlama)
Finansal işlemler (gerekli fonların sağlanması ve yönetim)
Muhasebe işlemleri (envanter gelir gider hesapları)
Güvenlik faaliyetleri olarak sıralamış
31_ İşletmelerin İşlevleri İle İlgili Bir Başka Gruplandırma Şöyledir.
Genel işlev – yönetim
Tümsel işlevler
Temel işlevler- üretim, pazarlama
Kolaylaştırıcı işlevler- finansman, personel
Destekleyici işlevler- muhasebe, arge, halkla ilişkiler ulaştırma depolama
32_ İşletmelerin İç Çevresinde Yer Alan Temel Unsurlar Nelerdir
Sermaye sahipleri, yöneticiler, yönetilenler, yani çalışanlar ve onlardan kaynaklanan yönetim biçimi örgüt kültürüdür.
33_ İşletmelerin Dış Çevresinde Yer Alan Temel Unsurlar Nedir? Devlet ve yasalar, tüketiciler, toplum yapısı, ve kültürü, rakipler, tedarikçi işletmeler, diğer işletmeler, fiziksel çevre koşulları yer alır
34_ İşletmeleri Gruplandırınız.
Üretilen mal ve hizmet çeşidi yönünden işletmeler
Üretim araçlarının mülkiyetine göre işletmeler
Hukuki yapılarına göre işletmeler
Ulusal kökenlerine göre işletmeler
İşletmelerarası anlaşmalara göre işletmeler
İşletmelerin bölümlendirilmesindeki diğer ölçütler
35_ Üretilen Mal Ve Hizmet Çeşidi Yönünden İşletmeler Hangileridir.
38_Ulusal Kökenlerine Göre İşletmeler Kaça Ayrılır.
Ulusal işletmeler
Uluslar arası işletmeler
Çok uluslu şirket(ÇUŞ)
39_ İşletmeler Arası Antlaşmalara Göre İşletmeler Hangileridir? Kartel, tröst, konsem, konsorsiyum, centilmen antlaşmaları, tam birleşme, holding
40_ işletmelerin bölümlendirilmesindeki diğer ölçütler nedir? büyüklük, süreklilik, riske katlanma, yönetim biçimleri,alıcıların türü.
Ünite 3
41_ İşletmelerin Kuruluşunda Yatırım Kararı İle İlgili Aşamalar Genelde Nasıl Olur.
Yatırım düşüncesi
Yapılabilirlik (Fizibilite) araştırmalar
Yapılabilirlik Projesi (Ön Proje)
Değerlendirme ve yatırım kararı
Kesin proje
Projenin uygulanması (Yatırım)
Üretime Geçiş
42_ Yapabilirlik Projesi Araştırmaları Şunlardır.
Ekonomik araştırmalar
Teknik araştırmalar
Finansal araştırmalar
Yasal araştırmalar
Örgütsel araştırmalar
43_ İşletmelerin İlk Kuruluşlarında Seçecekleri Yeri Üç Aşamalı Olarak Ele Alabiliriz.
1. Aşama: Belli bir ülkenin sınırları içindeki belli bir bölgeyi seçmek
2. Aşama: Seçilen bu bölgenin içinde kalan belli bir noktayı saptamak
3. Aşama: Bu noktadaki bir arsada işletmeyi oluşturup, işletme için gerekli üretim araçlarını sağlamak ve işletmenin iç yerleşim düzenini kurmak.
44_ İşletmenin Kuruluş Yeri Etkenleri Şunlardır.
Hammadde 5) Enerji ve Yakıt 9) Özendirme Önlemleridir.
Ulaştırma 6) Su
Pazara yakınlık 7) İklim koşulları
İşgücü 8) Artıkların atılması
45_ Özendirme Önlemleri Kaça Ayrılır.
Enerji, ulaştırma ve haberleşme gibi alt yapı yatırımlarının devletçe gerçekleştirilmesi
Özel kesime vergi ayrıcalığı ya da indirimi sağlamak, belli bölgeler de kurulan özel işletmelere yatırım indirimi, gümrük indirimi özendirme kredisi vergi iadesi gibi doğrudan önlemler uygulamaktadır.
Ünite 4
46_ İşletmeler Nasıl Büyümeyi Amaçlayabilir. İşletmeler, çevrenin etkisiyle finansman, Pazarlama, veya üretim faaliyetlerinden kaynaklanarak büyümeyi amaçlayabilir.
47_ İşletme Büyüklüğünün Belirlenmesinde Çeşitli Unsurlar Etkili Olur. Bunlar İşletmenin yönetim yeteneği, Sosyal çevre, finansman kaynakları, ülkenin ekonomik koşulları, işletmenin faaliyet konusu ve rakip işletmelerin durumudur.
48_ İşletmelerde Çevrenin Etkileri Kaça Ayrılır.
İç paydaşlar (çalışanlar, sendikalar)
Dış Paydaşlar ( rakipler, devlet, tüketiciler)
49_ İşletmelerde Finansal Etkiler Hangileridir?
Fonların kullanılmasında etkinlik
Rekabette finansal üstünlük sağlama
Büyüme ile karı artırmak
Kredi kurumlarında ve borsada prim sağlamak
50_ İşletmede Büyümede Üretime İlişkin Nedenler
Üretim hacminin artırılması
Girdilerde büyük miktarda alışlar ile maliyet tasarrufu sağlama
İşletmenin çevre baskılarına karşı koyabilmesini sağlar
Çevreye uyum yeteneğini sağlar
Rakiplerle daha kolay mücadele etmeyi sağlar.
Müşterilerine kaliteli hizmet sunma imkanı sağlar.
Finansal olanakların artırılması ve işletme çevresinde güç kazanması mümkün olur.
Üretimde miktar ve kalite artarken maliyete düşmeler sağlar.
Araştırmaya daha fazla yatırım yaparak pazardaki rakiplere karşı daha etkili stratejiler geliştirmek mümkün olur.
53_ Büyüme Biçiminin Karşılaştırılmasında Dikkate Alınacak Konular Nelerdir?
İşletmenin mevcut durumu
İşletmenin faaliyet gösterdiği endüstri dalı
Üretilen mallara karşı olan talebin trendi
Rakip işletmelerin büyüme modelleri
Ekonominin gidişi
54_ İç Büyüme İki Çeşittir. Yatay büyüme, dikey büyüme olarak gerçekleşir.
Yatay Büyüme: İşletmelerin, aynı üretim dalında, faaliyet boyutlarını genişletmesidir. Aynı konuda üretim yapan fabrika sayısının artırılması yatay büyümeye örnek olabilir.
Dikey büyüme: Geriye ve ileriye olmak üzere iki yönde gerçekleşir.
55_ Yatay Büyüme İşletmelerde Değişik Şekillerde Yer Alır Bunlar Nelerdir
Ürün farklılaştırılması
Pazar farklılaştırılması
56_ Geriye Doğru Dikey Büyümenin Uygulanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Konular Nelerdir?
İşetmenin girdilerini üretmek için yeterli kaynak ayırma imkanın olması
Satıcıların yüksek kar oranıyla çalışması
Girdilerin zamanında ve uygun kalitede tedarik edilmesi
Satıcı işletmelerin az sayıda olması durumunda geriye doğru büyüme tercih edilir.
57_ İleriye Doğru Dikey Büyüme İçin Gereken Koşullar Nelerdir?
Üretilen mallar için dağıtım sistemi kuracak kaynağı varsa
Dağıtım kanallarında sıkışıklık ve bunun sonucunda gecikmeler söz konusuysa
Pazarlama kanalı çok uzun ve yüksek fiyat artışı getiriyorsa
İşletme çok teknik bir ürün üretiyorsa
Dağıtım kanallarındaki işletmeler uzmanlaşmamışsa
İşletme büyüyen bir endüstri dalında çalışıyorsa
58_ Dış Büyüme Nedir? İşletmelerin dış kaynakları yeterli olmadığı zaman dış kaynaklardan yararlanması dış büyümedir.
59_ Dış Büyümenin Çok Sık Tercih Edilmesinin Bazı Nedenleri Vardır Bunlar.
İşletmenin tek başına yapamayacağı işlerin gerçekleştirilmesi sağlanır.
Yeni teknolojilerin kazanılması kolaylaşır.
İşletme daha önce tek başına cevap veremediği paydaşlarına hizmet eder duruma gelir.
Kredi ve ilave finansman kaynakları bulmak kolaylaşır.
Piyasaya hakim olmak ve rekabeti kendi koşullarına uydurmak kolaylaşır. Ayrıca tekelci durumlar yaratılabilir.
İşletme, ürünlere, yeni üretim yöntemlerine ve yeni bir organizasyonlara sahip duruma gelir.
60_ Dikey Birleşme Nedir? İşletme, pazarda rekabet gücünü artırmak amacıyla yapar.
61_ Dikey Birleşme İki Türlü Gerçekleştirilir.
Geriye doğru dikey birleşme: satın alınan işletmenin çıktısı, satın alan işletmenin girdisini oluşturuyorsa
62_ Dikey Birleşmenin Üstünlükleri Ve Sakıncaları Nelerdir?
Sakıncaları
Tedarikçikler veya satıcılardan bilgi akışı azalır.
İyi organize edilmezse ek giderler oluşur.
Yöneticilerin en iyi yolu bulma çabası azalır.
Koordinasyon faaliyetini sağlama bazı giderlerin artmasına neden olur.
Gereksiz süreçler süreklilik kazanır.
İşletmenin yakın başarısız işletme ile birleşmek başarısızlığı getirir.
Örgüt kültürü farklı olan bir işletme ile birleşmek başarısızlığı getirir.
Aşırı derecede koordinasyona gitme hızı giderlerin azalmasını sağlar.
Pazarlama veya teknolojik bilgi geliştirebilir
Satın alma ve satma giderlerinden kurtulmak mümkün olur.
Tedarikçikler ve satıcılarla çok zaman alan anlaşmalar yapmak, iletişim kurmak ve fiyatlama gibi işlerden kurtulmak mümkün olur.
Dikey birleşme ile toplam kalite uygulaması sağlanması kolaylaşır.
63_ Yatay Birleşme Nedir? Birbirinin aynısı olan malları üreten ve pazarlayan işletmelerin pazarlanmasıdır.
64_ Yatay Birleşmenin Yarları Ve Sakıncaları Nelerdir.
İşletmelerin büyüklük açısından belli bir düzeye ulaşamamalarından dolayı ekonomik bir şekilde kullanılmayan kaynakların kullanılmasını sağlar.
İşletmede çalışan personel daha verimli çalışır.
Tüketiciye daha iyi hizmet sunmak
Pazarı genişletmek
Sakıncaları
Yatay birleşme yapılan işletmelerin organizasyon yapılarının farklı olması
Örgüt kültürlerinin uyuşmaması
Beklenen maliyet tasarrufunun sağlanamaması
Beklenen Pazar payı artışının sağlanamaması
65_ Hukuki Ve Ekonomik Açıdan Birleşme Türleri Nelerdir?
Karteller 2- Konsernler 3- Holdingler 4- Tröstler 5- Tam Birleşme 6- Satın alma yoluyla Birleşme 7- Diğer birleşme türleri
66_ Kartel Çeşitleri Nelerdir?
Faaliyet karteli: Kartele dahil olan işletmelerin, kendi aralarında anlaşarak aynı fiyattan satış yapmasıdır.
Bölge karteli: Kartele bağlı işletmelerin pazarı bölümlendirerek belli bölgelerde kartele bağlı malları satmasıdır.
Miktar karteli: Bu kartelde, üretim sınırlandırılmasına gidilerek fiyatın belli seviyenin altına düşmemesi sağlanır.
67_ Konsernler Nedir? Konsern anlaşmaları tröste benzer. Ancak en önemli fark, tröstlerde amaç rekabeti önleyerek karı artırmak olduğu halde, konsernlerde maliyet düşmektedir. Konserne katılan işletmeler, dikey büyüme halinde birbirlerini tamamlar.
68_ Holdingler Nedir? Bu tür işletmede işletmelerin bağımsızlıklarını kaybetmesi söz konusu değildir. Holdinglerde hedef başka işletmelerin hisse senetlerini almak, böylece kontrolü ele geçirmektir.
69_ Tröstler Nedir? Tröste dahil olan işletmeler hem hukuki, hem de iktisadi bağımsızlıklarını kaybederler. Tröstlerin en çok görülen çeşidi yatırım tröstleridir. Yatırım tröstleri daha çok sermaye piyasalarının geliştiği ülkelerde görülür. Diğer bir tröst çeşidi, oylama tröstüdür. Oylama tröstleri, aynı konuda çalışan işletmelerin hisse senetlerini satın alarak, oy haklarını birleştirme amacını güderler. Oy hakkını elle geçiren ana işletme, diğer işletmeleri yönelme hakkını elde etmiş olur.
70_ Satın Alma Yoluyla Büyümenin Kar Artışı Sağlaması Yanında Başka Faydaları Da Vardır Bunlar.
Ünite 1
