74_ Etik Nedir? Herhangi bir eylemin kabul edilebilir biçimde gerçekleştirilmesini sağlayan temel kurallar ya da değişkenlerdir.
75_ Etik Kavramı Üzerinde Tam Bir Uzlaşmaya Ulaşılmamasının Nedenleri Nedir?
İşletmeler içeriden ve dışarıdan çeşitli çıkar kümelerinin etkisi altındadır.(pay sahipleri, tüketiciler, toplum, çalışanlar, devlet, sendikalar, çıkar kümeleri)
Toplum büyük bir hızla değişmektedir. Değerler, anlayışlar ve toplumsal normlar son yıllarda hızlı bir evrim geçirmiştir.
76_ Yaslar Ve Etik Arasında Üç Çeşit İlişkiden Söz Edilebilir.
Yaslar zamana göre değiştiğinden etikle bağlantıları da değişmektedir. Yasak olan bir eylem daha sonra bu sınırlardan çıkabilir. Ayrıca kimi etik standartları yasalarla ilgisizdir.
Yasalar kimi davranışları olumsuz görürken etik ilkeler olumlu olabilir.
Yasalar ile toplumun etik standartları arasında önemli bir açıklık bulunur. Yasalar toplumun gelişimine ayak uyduramaz
77_ İşletmelerde Etik Açıdan Sorgulanacak Davranışlar Nelerdir.
Denetim dışı (davranış), işletme için olumsuz davranış (Etik), harcamalarda sahtecilik yapmak, zimmet, hırsızlık
Görevde hatalı davranma (davranış), işletme için olumsuz(etik), işini yetersiz yapma, sahtecilik, olumsuzlukları görmezden gelme, yetersiz çalışanlara göz yumma
Görevi kötüye kullanma (davranış), İşletme için olumlu(etik) rüşvet verme, fiyat anlaşmaları yapma, pazarda spekülasyon yapmak
Görevi bilinçle sürekli kötüye kullanma ( davranış) işletme için olumlu(etik) güvensiz nükleer enerji kullanımı sağlığa aykırı mal üretmek, el altından yasak mal üretimi ve dağıtımı
78_ İşletmelerin Toplumsal Sorumluluğu Kaça Ayrılır.
89_ Yönetim Nedir? Genel anlamda yönetim, belirli bir işbirliği ve ilişki sistemi içinde bir araya gelen insanların, ortak amaçlarını gerçekleştirmek üzere yapacağı faaliyetlerin düzenlenmesi süreci şeklinde tanımlanabilir.
90_ Yönetim Tipleri Kaça Ayrılır. – ailesel yönetim – siyasal yönetim – profesyonel yönetim
91_ İşletmede Yönetim Basamakları Kaça Ayrılır. –Tepe yönetim, -orta yönetim, - ilk basamak yönetim
92_ Tepe Yönetim Kimlerden Oluşur. İşletmelerin sahipleri, yönetim kurulu, genel müdür ve yardımcıları
93_ Orta Yönetim Kimlerden Oluşur. Bölüm müdürleri ve yardımcıları orta düzey yöneticilerin temel sorumluluklarından biri genel politikaların uygulanmasına hizmet edecek ait politikaların belirlenmesi ve kararların alınmasıdır.
94_ İl Basamak Yönetim Kimlerden Oluşur? İşletmelerde üretim işini filen gerçekleştiren ve işlerin yapılışını denetleyen ustabaşı, şef, gözetimci, gibi kişilerden oluşturulan gruptur.
96_ Yöneticilerin Bireylerarası Rolleri Nedir? Birleştirici rolü, liderlik rolü, ve sözde mevki sahibi rolüdür. Yöneticilerin karar almaya ilişkin rolleri; girişimci rolü uyuşmazlık çözümleyici rolü, kaynak dağıtıcı rolü, müzakerecilik rolü ve bilgi sağlama rolü olarak yer almaktadır.
97_ Yöneticilerin Karar Almaya İlişkin Rolleri Nedir? Girişimcilik rolü, uyuşmazlıkları çözümleyici rolü, kaynak dağıtıcı rolü, müzakerecilik rolüdür.
98_ Yöneticilerin Bilgi Sağlama Nedir? Monitörlük, dağıtıcılık ve konuşmacı rolleridir.
99_ Bireylerarası Roller Kaça Ayrılır?
Sözde mevki sahibi
Liderlik rolü
Birleştirici rolü
100_ Bilgi Sağlama Rolleri Kaça Ayrılır?
Monitör olarak
Dağıtıcı olarak
Konuşmacı olarak
101_ Karar Almaya İlişkin Roller Kaça Ayrılır?
Girişimci rolü
Uyuşmazlıkları çözümleyici rolü
Kaynak dağıtıcı rolü
Müzakerecilik rolü
102_ Yönetsel Yetenekler Kaça Ayrılır.
Teknik yetenek: Teknikleri, yöntemleri, donatımları, ve süreçleri kullanma ve anlama yeteneğidir.
Beşeri ilişkiler yeteneği: Çalışma hayatındaki bireylerle ilişki kurma yeteneğini ifade eder.
Kavramsal yetenek: işletmenin bütününe yönelik politika ve stratejiler geliştirmeyi ifade eder.
104_ Klasik Yönetim Düşüncesini Oluşturan Teoriler, Genel Hatlarıyla Başlıca Üç Gruba Ayrılır.
Bilimsel yönetimde: üretim süreçlerinin planlanması ve kontrolü (Temsilcisi H. Taylor)
Yönetsel teoride: Hiyerarşik yapılanma (Temsilcisi H. Fayol dur.)
Bürokrasi modelinde: bürokratik iç etkinlik ve verimlilik ilgilenilmesi ve dış faktörlerdeki deişikliklerin göz önüne alınmaması. (Temsilcisi M. Weber dir.)
105_ Yönetsel Teorinin Öncüsü Fayol İlkeleri Nelerdir? Yönetime farklı bir açıdan bakmıştır. Fayol, yönetimin tanımını yönetim fonksiyonlarına dayandırarak yapmış ve yönetimi ileriyi görmek, örgütlemek, kumanda etmek, koordinasyon sağlamak ve kontrol etmek şeklinde tanımlanır.
106_ Yapısal İlkeler Nelerdir?
İş bölümü
Yönetim birliği
Merkezcilik
Yetki ve sorumluluk
Hiyerarşi ilkesi
107_ Süreç İlkeleri Nelerdir?
Kumanda birliği
Disiplin
Adil ve eşit muamele
Maaş ve ücretler
Genel çıkarların kişisel çıkarlara üstünlüğü
108_ Sonuçlarla İlgili İlkeler Nelerdir?
Personelin devamlılığı
Düzen
İnsiyatif
Birlik ve beraberlik
109_ Neoklasik Teori Nedir? Klasik teorinin aksine her insanın farklı olduğu görüşünü savunur.
110_Neo- Klasik Yönetim Nedir? Bir organizasyon yapısı içerisinde çalışan insan unsurunu anlamak, yeteneklerden yararlanmak motivasyon gibi konular üzerinde duran yönetim teorisidir.
Ünite 7
111_ Yönetim İşlevleri Nedir? Planlama, örgütleme, yöneltme, ve denetimdir.
112_ Planlama Süreci Kaça Ayrılır?
Örgütsel amaçların belirlenmesi
Koşulların irdelenmesi
Alternatiflerin geliştirilmesi
Amaçlara ulaşmak üzere en iyi alternatifin seçilmesi
Planların eyleme geçirilmesi
113_ Plan Türleri Hangileridir?
Stratejik Planlar: örgütün bütün zaman içindeki büyüme ve gelişimini etkileyen sorunlarla ilgili olan planlardır. Stratejik planlar işletmenin üst kademeleri tarafından uzun faaliyet dönemleri için hazırlanır.
Taktik Planlar: Hazırlanan stratejik planların uygulamaya konması için gerekli olan planlardır.
Eylemsel Planlar: Taktik Planların yerine getirilmesini kolaylaştırmak ve onlara destek olmak amacıyla organizasyonun alt kademe yöneticileri tarafından hazırlan planlardır.
114_ Tek Kullanımlı Planlar Kaça Ayrılır? 2 ye ayrılır bunlar tek kullanımlı planlar, sürekli planlar
115_ Tek Kullanımlı Planlar Kaça Ayrılır?
Program
Proje
Bütçeler
116_ Sürekli Planlar Hangileridir?
Politikalar
Genyöntemler
Kurallar
117_ Örgütleme Nedir? Planlarda belirtilen hedeflere ve bunlara ulaşmak için kararlaştırılan yollara uygun bir örgüt oluşturma sürecidir.
118_ Örgütleme Süreci Nedir?
Planların ve amaçların incelenmesi
Faaliyetlerin belirlenmesi
Faaliyetlerin gruplandırılması
Faaliyeti gerçekleştirecek personeli belirlenmesi
İşgücü dağılımı yetki ve sorumlulukların belirlenmesi
Teknik donanım ve fiziksel koşulların hazırlanması
119_ Örgütleme İlkeleri Hangileridir?
Amaç birliği ilkesi: bir bütün olarak örgüt ve örgütün her düzeyi açık seçik bir şekilde belirlenmiş amaçlara sahip olmalıdır.
Komuta birliği ilkesi: Her ast doğrudan yalnızca bir üstten emir almalıdır.
İşbölümü ve uzmanlaşma ilkesi: Her personel bilgi yetenek ve tecrübelerine göre bir işe yerleştirilmelidir.
Görevlerin tanımı ilkesi: Görev verilen yöneticilerin hangi işleri yapacağı, yetkileri ve sorumlulukları çalışmaları karşısında parasal veya manevi ne gibi çıkarlar elde edeceği belirlenmelidir.
Basamaklar sırası ilkesi: Emirler, basamaklar sırasına göre yukardan aşağıya doğru inmelidir.
Yetki ve sorumluluk denkliği ilkesi: Çalışan sahip olmadığı bir yetkinin sonuçlarından sorumlu tutulamaz.
Ayrılık ilkesi: Örgütlerde rutin işlerin alt kademeli yöneticiler tarafından yürütülmesi, stratejik ve genel nitelik taşıyan karar ve işlerin üst kademe yöneticilerinin sorumluluğunda olmasını ifade eder.
Yönetim birliği ilkesi: Aynı amaca dönük işlerin bir yöneticinin sorumluluğuna verilmesi ile yönetim birliği sağlanmış ve çatışmalar önlenmiş olur.
Fonksiyonel benzerlik ilkesi: Görevler gruplar halinde bir araya getirilmeli ve bunu yaparken fonksiyonel benzerlik dikkate alınmalıdır.
Yönetim alanı ilkesi: Bir yöneticinin kontrol edebileceği kadar kişiden sorumlu olmasını ifade eder.
Çapraz ilişkiler ilkesi: Aynı yönetim basamağında görevli kişilerin birbirleriyle konuşup konunun ayrıntılarına girmesine karar almalarına olanak sağlanmalıdır.
120_ İşletmeler Hangi Bölümlere Ayrılabilir?
Fonksiyonlarına, ürün temeline, coğrafya temeline, müşteri temeline, sayı temeline, zaman temeline, ve süreç veya amaca göre bölümlere ayrılabilir.
121_ Yöneltme Nedir? Yöneticilerin astlarının faaliyetlerini yönlendirmesi ve onlara ne yapmaları gerektiğini bildirmesiyle ilgili bir yönetsel süreçtir.
122_ Güdüleme Nedir? İnsanların faaliyetlerini n ve çabalarının devamını sağlayan ve onları harekete geçiren uygulamaların topla0mıdır. Güdüleme konusunda işletme yöneticilerinin kullanabileceği teorilerden bazıları şunlardır.
123_Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi
Temel fizyolojik gereksinimler: Su, yiyecek, uyku, gibi gereksinimleri ifade eder
Güvenlik gereksinimleri: insanın kendini güvenlik içinde duyma gereksinimidir.
Sosyal gereksinimler: Bireyin ait olma, bir arada bulunduğu kişiler tarafından kabul görme isteği ile ilgilidir.
Saygınlık gereksinimi: Bu basamağa ulaşan kişi bir yandan kendine güven ve saygı duyarken, diğer yandan başkalarının beğeni ve saygısını arar.
Kendini gerçekleştirme gereksinimi: Bireyin potansiyel yeteneklerinin farkına varması, yaratıcı olabilmek için kendisini sürekli bir gelişmeye tabi tutması ile ilgili gereksinmeleri ifade eder.
124_ Herzbergin Çift Faktör Teorisi Nedir
Güdüleyici etmenler: İşin içeriği ile ilgili olan bu etmenler; iş başarma, tanıma, sorumluluk, gelişme,ve ilerlemedir.
Hijyen etmenler: işin çevresi ile ilgili olan bu etmenler; İşletmenin yönetimi ve politikası denetim, ücret ve çalışma koşullarıdır.
125_ Başarı İhtiyacı Teorisi Nedir? McClelland tarafından geliştirilen başarı ihtiyaç teorisine göre çalışma yaşamında etkili olan üç temel güdü söz konusudur. Bunlar başarı ihtiyacı, güç ihtiyacı, bağlanma ihtiyacıdır.
126_ Beklenti Teorisi Nedir? Vroomun beklenti teorisine göre bir insanın güdülenmesi belli bir davranışın amaca ulaştıracağı beklentisi ile o bireyin amaca verdiği önemin çarpımına eşittir.
127_ Liderlik Nedir? Amaçlara ulaşmak için başkalarının davranışlarını yönlendirme ve diğerlerini etkileme sürecidir.
128_ Lider Ve Liderlik Kavramı Tarihsel Gelişim İçerisinde Aşağıdaki Dört Yaklaşımla Analiz Edilmiştir.
Ayırdedici yaklaşım: Bu yaklaşım lider olunamayacağını, lider olarak doğulacağını belirtmekte ve liderin ayırt ediciliğini; fiziki özelliği, beden yapısı, ve görünüşü, zekası ve konuşma etkinliği olarak üç başlık altında toplanacaktır.
Stil yaklaşımı: Liderin ne yaptığı tanımlanıp, etkiliği ve başkalarını yönlendirebilmesi için gereken davranışları saptanmıştır.
Durumlara göre yaklaşım: Her durum için ayrı liderlik davranışları belirlenmektedir.
Yeni liderlik yaklaşımı: Lider Karizmaya sahip ve yaratıcıdır.
129_ Lider Ve Yönetici Karşılaştırması Nasıldır?
Lider
Yönetici
Gücü kişilik özelliklerinden ve kişisel ilişkilerinden alır.
Gücünün bulunduğu makamın yeterliliğine göre alır
Bir örgütün her basamağında bulunabilir
Örgütün genellikle yüksek kademelerinde bulunur.
Başarı için insanlara dayanır.
Başarı için sisteme dayanır.
Kendi tasarlamış olduğu hedeflerle örgütü daha iyi duruma getirir.
Örgüt tarafından belirlenmiş olan hedeflere ulaşmak için çaba harcar.
İnsana güvenir
Denetime güvenir
Doğru işler yapar
İşleri doğru yapar
Sonuçlar için çalışır ve yenilik getirir.
Kuralları izler ve uygular
Örgütü değiştirmek ve geliştirmek için çalışır.
Örgütün durumunu muhafaza etmeye çalışır ve süreklilik sağlar
Değerler ve taahhütler gibi konuları vurgular
Koordinasyan, fabrika, malzeme gibi konuları vurgulamaya eğilimlidir.
Değişiklik yapmaya ve risk almaya eğilimlidir.
Dikkatli hareket eder ve kesin olmayandan korkar.
Uzun vadede örgütün neyi başarabileceğinin hayalini kurar
Kısa vadede başarılacak hedef ve amaçlara odaklanır.
130_ Güç Nedir? Bireyin, başkalarını istediği yönde davranışa yönlendirebilme yeteneğidir.
131_ Güç Alanı Nedir? Güç sahibi olduğu kabul edilen kişinin etkileyebildiğini toplamını ifade eder.
132_ Güç Kaynakları Hangileridir. Kişinin başkalarını etkileyebilmek için hangi kaynaklardan yararlanmakta olduğunu belirtir. En çok kabul gören sisteme göre güç kaynakları beşe ayrılır. Bunlar ödüllendirme gücü zorlayıcı güç, yasal güç, uzmanlık gücü ve karizmatik güçtür.
133_ İletişim Nedir? Bilgi, duygu, düşünce, ve anlayışın bir taraftan diğer tarafa aktarılması süreci biçiminde tanımlamak mümkündür.
134_ İletişim Sürecinde Bulunması Gereken Özellikler Nelerdir? Kaynak, ileti, alıcı
135_ Biçimsel İletişim Nedir Kaç Çeşittir? Örgüt içinde yetkili kişilerce önceden düzenlenen ve öngörülen iletişim sistemi veya bilgi akış sistemidir. Biçimsel iletişim üç şekilde ortaya çıkabilir.
Dikey iletişim: Hiyerarşik yapılanmanın doğal bir sonucu olarak, üst konumundaki yöneticilerle ast konumundaki işgörenler arasında iki yönlü olarak gerçekleşir.
Yatay iletişim: Aynı hiyerarşik düzeyde bulunan yönetici veya fonksiyonel bölümler arasındaki iletişimi gerçekleşir.
Çapraz iletişim: Hem fonksiyonel örgütlenme biçimi hem de çağdaş örgütlenme şekil haline gelen matriks örgütlenmenin doğal bir sonucudur.
136_ Biçimsel Olmayan İşletişim Biçimi Nedir? Dedikodu ve olasılık zinciridir.
137_ Denetim Nedir? Amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığının ya da ne ölçüde ulaşıldığının belirlenip, gerekiyorsa düzeltici önlemlerin alınması sürecidir.
138_ Denetim Süreci Nelerdir?
Hedeflerin saptanması
Gerçekleşen sonuçların ölçülmesi
Standartlarla gerçekleşen sonuçların karşılaştırılması
Düzeltici faaliyetler
139_ Denetim Sürecindeki Standartlar Nelerdir?
Rantabilite
Pazar durumu
Verimlilik
Ürün liderliği
Personel geliştirme
İş gören tutumları
Sosyal sorumluluk vb. konulara ilişkin olabilir.
140_ Denetim İşleri Belirli İlkelere Dayandırılmalıdır.
Plan ve amaçlara yönelik olmalıdır.
Değişen koşullara uyum sağlayabilecek esnekte olmalı
En az maliyetle, gereksiz harcamalardan kaçınılarak gerçekleştirilmelidir.
Denetimi istenen faaliyetin gereklerine yönelik olmalıdır.
Tarafsız olmalıdır.
Elde edilen sonuçlara göre düzeltici veya iyileştirici önlemler alınmalıdır.
Yalın ve uygulanabilir olmalıdır.
Ünite 8
141_ İKY Nedir? İşletmelerde insan kaynağının yönetilmesini sağlayan işlev çalışmaların tümüdür.
142_ İnsan Kaynakları Yönetiminin Amaçları Nedir?
Çalışanların bilgi ve becerilerini en iyi biçimde kullanmalarını sağlayarak, onların işletmeye olan katkılarını en üst düzeye çıkarmak. Yani, çalışanlardan maksimum verim almak.
İş yaşamının kalitesini yükselterek çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda, yaptıkları işlen zevk almalarını sağlamaktır.
143_ Personel Yönetimi Anlayışından, İKY Anlayışına Geçişte Etkili Unsurlar Nelerdir?
Ülkelerin ekonomik, kültürel ve sosyal yönden gelişmeleri
İş görenlerin eğitim ve kültür düzeylerinin yükselmesi
Refah seviyelerinin artması
İstek ve beklentilerin değişmesi
İletişim ve bilişim teknolojilerinin gelişimi
144_ İnsan Kaynakları Yönetimini Etkileyen Çevre Unsurları Nelerdir?
İç çevre unsurları
Dış çevre unsurları
145_ İç Çevre Unsurları Nelerdir?
Bireysel nitelikler: İş görenin ihtiyaçları, beklentileri, motivasyonu, eğitimi, algılama ortamı
İş nitelikleri: İş güvencesi , iş yükü, işi oluşturan görevlerin niteliği ve çalışma ortamı
Bireylerarası ilişkiler: Biçimsel ve biçimsel olmayan gruplar, iletişim yoğunluğu, önderlik.
Örgütsel özellikler: Üst yönetimin insan kaynaklarına verdiği önem örgütün büyüklüğü, iş kolu ve gelişme hızı yönetim biçimi, hiyerarşik yapı, örgütsel yapı.
