O’zbekistо n respublikasi

«O n 
a-t a b i a t» 
deb ardoqlanmaydi. Hozir inson aql-zakovati tufayli Erdan bir necha 
milliard yorug„lik yiliga teng keladigan uzoqliklarni «ko„rayotgan» bo„lsa ham bizga 
ma‟lum bo„lgan 
O l a m d a 
birortayam Er sayyorasining tabiatiga o„xshash tabiat va 
hayot shakli mavjudligi aniqlanmagan. Er tabiati yagonaligini yaqqolroq tasavvur 
qilish oson bo„lishi uchun quyidagi ma‟lumotlarni keltiramiz. Hozirgi ilmiy 
ma‟lumotlarga qaraganda biz bilgan olam (koinot) bir-biridan bir necha yorug„lik 
yiliga teng masofalarda joylashgan bir nechta 
g a l a k t i k a l a r d a n
tashkil 
topgan. Bu galaktikalarni har biri necha-necha milliard yulduzlardan va boshqa 
fazoviy unsurlardan iborat ulkan tuzilmalardir. Jumladan, bizning Quyoshimiz 
joylashgan «Somon yo„li» galaktikasida 150 milliarddan ziyod turli o„lchamlardagi 
yulduzlar bo„lib, quyosh undagi o„rtacha kattalikdagi yulduzlardan biri hisoblanadi 
xolos. quyosh atrofidagi 9 ta sayyora va boshqa fazoviy jismlar bilan birgalikda 
Q u 
yo sh sistemasini
tashkil etadi. Bu sistemaning diametri 12 milliard kilometrga teng 
bo„lib, umumiy massasining 98-99 foizi quyoshda jamlangan. Bizning Er esa mana 
shu sistemaning o„rtacha kattalikdagi bitta sayyorasidir. 
Tabiatning inson va jamiyat uchun ahamiyati juda katta va turli-tumandir. Uni 
inson extiyojini qondirish jixatlariga qarab, iqtisodiy, ilmiy, sog„lomlashtirish, 
tarbiyaviy va estetik kabi ahamiyatlarini farqlash mumkin. 
I q t i s o d i y
ahamiyati deyilganda undagi resurslardan(havo, tuproq, 
minerallar, o„simlik va hayvonlar) turli ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil etishda 
asosiy moddiy manba sifatida foydalanish tushiniladi. Ma‟lumki, inson va jamiyat 
extiyojlarini qondiruvchi barcha mahsulot va xom ashyolar tabiiy manba‟lardan 
xisobiga yaratiladi. 
I l m i y
ahamiyati shu bilan belgilanadiki, insonning barcha bilimlari negizida 
tabiat va undagi turli jarayonlarni kuzatish, o„rganish, taxlil etish va amaliy xulosalar 
qilish yotadi. 

---