O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus talim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti a. Yu. Xudoyberdiyev turistlar xavfsizligini ta’minlash oliy talimning 810000 – «Xizmat ko’rsatish»
Yüklə 0,57 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Amerika Qo’shma Shtatalari.
- 4.7. O’zbekiston Respublikasida xavfsizlikning ayrim masalalari
| Singapur. Bu davlat hukumati qonuni va tartibni buzgan har qanday
buzg’unchiga nisbatan o’ta shafqatsiz “havo bezori”siga esa yanada ayovsiz. Masalan, Britaniya fuqarosi bo’lgan bir kimsa yo’lovchi mahalliy hokimiyat tomonidan 12 oy qamoq jazosiga hukm qilingan va 660 dollar jarima to’lagan. U mast holda styuardni urgan ekan. Hatta ayollarni ham ayab o’tirishmaydi: Skandinaviya bir yashovchisi – ayol kishi Singapur polisiyasi tomonidan qamoqqa olingan, u “British-Erueyz” aviakompaniyasi samolyoti bortida quturib ketib, qo’shnisiga musht tushirgan, ekipaj a’zosiga hujum qilgan, yo’lovchilarni bo’ralab haqorat qilgan ekan. Hammasidan ham Melburidan Singapurga uchib kelayotgan Avstraliya fuqarosiniki oshib tushdi. U mast holda tinchlantirishmoqchi bo’lgan ekipaj a’zolariga shunchalik quturib qarshilik ko’rsatdiki, endi qamoqda qotillikka urinilgan suiqasdlikda ayblanib sud hukmini kutib o’tiribdi. Amerika Qo’shma Shtatalari. AQSh transport kotibiyati (United States Transportion Secretary) endi Qo’shma shtatlar bo’ylab barcha ichki va xalqaro 90 reyslarda 97 % “chekmaydiganlar” ekanini e’lon qildi. Ayni paytda ayrim mutaxassislar yoppasiga samolyotda chekishni ta’qiqlash “havo bezorilari” holatini keskin oshishiga sabab bo’ladi deb xavotir bildirishmoqda. Shuning uchun bir qator aviakompaniyalar, misol uchun, Swissais va Virgen Atlantis endi o’z yo’lovchilariga muqobil ko’rinishdagi saqichlarni yoki nikotinli plastirlarni taklif qilishayapti. 4.7. O’zbekiston Respublikasida xavfsizlikning ayrim masalalari Xorijiy turistlarni qabul qilishga ishlovchi turistik firmalar junatilayotgan tomonni, tashrif buyurayotganlarning o’zlarini ham O’zbekistondagi jinoyatchilik vaziyatidan boxabar qilishlari zarur. Buning uchun esa shubhasiz, huquq-tartibot organlari bilan mustahkam aloqada bo’lish talab etiladi. Respublikadagi vaziyat hisobga olingan holda tur tashkilotchilarga qanday talablar qo’yiladi? Eng avvalo, turistlarning xavfsizligini ta’minlash maqsadida ularni yashash (joylashish) joyida uch kun ichida ro’yxatdan o’tkazish kerak. Xuddi shunday, O’zbekistonga uyushmagan holda tashrif buyuruvchilar bilan bu amalga oshirilishi lozim (misol uchun, xususiy taklif bilan kelganlar). Aks holda turistni jarima kutadi. Jarimani milisiya xodimi ham, turist mamlakatdan jo’nab ketayotganda chegara xizmati ham solishi mumkin. Ikkinchidan, turistlar bank muassasalaridan tashqarida valyutani norasmiy almashtirmasliklari haqida ogolantirilishi kerak. Aks holda, ko’ngilsizliklar bo’lishi, aldanishlari va yana qonunni buzanligi uchun O’zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining “Valyuta qiymatlarini noqonuniy sotib olganlik yoki sotganlik to’g’risida”gi qonunining 117-moddasiga muvofiq javobgar bo’lishlari mumkin. Mazkur moddada ta’kidlanadi: “Valyuta qiymatlarini noqonuniy sotish yoki sotib olish minimal ish haqining 50 barovari miqdorida jarimaga tortiladi yoki 3 yil axloq tuzatish ishlariga mahkum etiladi yoki 6 oygacha mol-mulki musodara qilinib, yoki musodarasiz qamoq jazosi beriladi. Yirik miqdorda bo’lsa mol-mulki musodara qilinib yoki musodarasiz 5 yilgacha jazolanadi. Qonun buzarlik guruh bo’lib, yoki 91 uning manfaati yo’lida sodir etilgan bo’lsa, 5 yildan 8 yilgacha ozodlikdan mahrum qilinadi, molk-mulk musodara etiladi”. Shunga qaramasdan, MDH mamlakatlaridan tashrif buyurayotgan xususiy shaxslarning 4/5 o’z valyutalarini “qora bozor”da almashtirayaptilar. Uzoq xorijdan kelganlarning esa 2/5 shu ishga qo’l urishayatpi va bu bilan o’zlarini kriminal elementlarga aldanishga, sud organlari tomonidan jazolanishga duchor qilishayapti. Boshqa tomondan, milliy firmalarning o’zlariga valyuta – pul hisob-kitoblari sohasida qonunga rioya etish, buxgalteriya hujjatlari hisobotlarini qat’iy tartibda yuritish operasiyalarini amalga oshirish talab qilinadi. Ayrim ekspert ma’lumotlariga ko’ra, O’zbekistonda turfirmalarda ishlayotganlar valyuta tushumlaridan 10 %gacha soliqdan yashirib qolayotirlar. Bunday holda mazkur korxona rahbarlari 178-moddaga ko’ra, “O’zbekiston Respublikasi vakolatli banklariga hisobga o’tkazilishi lozim bo’lgan xorijiy valyutalarni qasddan yashirib qolganliklari uchun minimal ish haqining 50 barovaridan 100 boravarigacha miqdorda jarimaga tortiladilar. Yoki 3 yildan 5 yilgacha ma’lum huquqlardan mahrum etiladi. Yoki mol-mulki musodara qilinib, yoki musodarasiz 3 yilga ozodlikdan mahrum qilinadilar. Agar bu qonunga xilof ish guruhlar tomonidan, yoki ularning manfaati uchun qilingan bo’lsa, mol-mulki musodara qilinib, 5 yildan 10 yilgacha ozodlikdan mahrum bo’ladilar”. Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|