O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

OBI, Open Buying on the Internet (Internetda ochiq 
savdo) - 
OBI konsortsiumi tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan 
B2B modeliga muvofiq Internetda xavfsiz, mos keladigan savdo 
uchun standart. 
RSA, Rivest-Shamir-Adleman (Rivest-Shamir-Adleman) 
- bu RSA Data Security tomonidan ishlab chiqilgan assimetrik 
shifrlash usuli. 
SET, Secure Electronic Transactions xavfsiz elektron 
tranzaktsiyalar) 
- 
raqamli 
imzolar 
va 
sertifikatlardan 
foydalanishga asoslangan va Internetning yuqori tarmoqlarida 
kredit karta to‘lovlarini himoya qilish uchun standartlar to‘plami. 
Visa va MasterCard tomonidan 1996-yilda ishlab chiqilgan. 
S-HTTP, Secure HyperText Transfer Protocol (Secure 
Hypertext Transfer Protocol) - 
bu web-sayt va web-brauzer 
o‘rtasida uzatiladigan ma’lumotlarni shifrlash, shuningdek server 
va mijoz autentifikatsiyasini ta’minlaydigan HTTP protokolining 
kengaytirilgan versiyasidir. 
Site Frequency (saytga tashriflar chastotasi) 
- o‘rtacha 
qiymat, bu tashrif buyuruvchilar veb-saytga qanchalik tez-tez 
tashrif buyurishini ko‘rsatadi. Bu noyob foydalanuvchi tomonidan 
muayyan vaqt davomida saytga tashriflarning o‘rtacha soniga 
nisbati sifatida hisoblanadi. 
Site Reach (sayt auditoriyasi soni) - 
ma’lum vaqt davomida 
saytga tashrif buyurgan noyob tashrif buyuruvchilar soni. 
Site Session (tashrif, saytga tashrif buyurish) 
- 
foydalanuvchining saytga tashrifining xarakteristikasi. Bu ma’lum 
bir vaqt ichida bitta foydalanuvchi tomonidan bajarilgan server 
so‘rovlari qatori sifatida belgilanadi. Sessiya davomida foydala-
nuvchi saytning turli sahifalariga kira oladi, uning har bir so‘rovi 
server jurnal fayllarida aks etadi. Agar 30 daqiqada serverdan 
yangi so‘rovlar kelmasa, sessiya yakunlandi deb hisoblanadi va 
foydalanuvchi tomonidan 31 daqiqadan so‘ng qayta tiklanish 
yangi tashrif sifatida qabul qilinadi. Ikki xususiyat ushbu parametr 
bilan chambarchas bog‘liq: sessiya vaqti (foydalanuvchi 
tomonidan saytda sarflangan vaqt) va sessiya chuqurligi, yoki 
sahifa ko‘rinishi (har bir seansda foydalanuvchi tomonidan 

---

305 
ko‘rilgan sahifalar soni). Ushbu parametrlarning kombinatsiyasi 
"foydalanuvchining qiziqish chuqurligi" deb nomlanadi.