O’zbekiston respublikasi


madaniy  doirasida  integratsion  funktsiyani  bajaruvchi  va  shu  davlatning



Yüklə 0,71 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/45
tarix01.01.2022
ölçüsü0,71 Mb.
#107638
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   45
ozbekiston respublikasining til siyosati

madaniy  doirasida  integratsion  funktsiyani  bajaruvchi  va  shu  davlatning 

ramziy belgisi hisoblanuvchi tildir”. 


 

32 


Davlat  tili    ma’lum  davlatning  siyosiy-ijtimoiy  va  madaniy  doirasida  faol 

qo`llanuvchi,  shu  davlatning  ramziy  belgilaridan  biri  hisoblanuvchi  tildir.  Davlat 

tili   tegishli davlatdagi umumiy rasmiy til.  

Davlat tili   tegishli davlatdagi umumiy rasmiy til. 



Davlat  tili  –  muayyan  mamlakatda  qonun  chiqarish,  ijroiya  va  sud 

hokimiyatlarida ish yuritish uchun rasmiy belgilangan til. 

Davlat tili odatda uch yo`l bilan belgilanadi: 

1)  tarixiy  an’analar  asosida  davlat  hududida  istiqomat  qiluvchi  barcha 

xalqlarni mavjud tillaridan birini umum til sifat tan olinishi asosida; 

2)  hukumat,  prezident,  parlament  yoki  rahbar  organlari  tomonidan  xalqaro 

yoki jahon tillaridan birini davlatning rasmiy tili deb e’lon qilinshi asosida; 

3)  davlatning  qonun  chiqaruvchi  organi  yoki  mamlakat  prezidenti 

tomonidan ma’lum tilning jamiyat hayotining barcha sohalarida qo`llanilishi shart 

deb e’lon qilinishi asosida. 

Yarim  asrdan  oshiq  (1938-1991)  davr  ichida  o`zbek  tili  mafkuraviy,  siyosiy, 

ma’muriy  jihatlardan  ulkan  tazyiq  ostida  bo`ldi.  Sobiq  SSSR  Xalq  Komissarlari 

Soveti  va  VKP(b)  MK  ning  1938-yil  13-fevraldagi  ―Rus  tilini  milliy  respublika-

larda  majburan  o`qitish  to`g`risida‖  qarori  chiqqandan  so`ng  sho`ro  mamlakatida 

keng miqyosda ruslashtirish siyosati amalga oshirildi, o`zbek tili hayotning asosiy 

sohalaridan asta-sekin chiqarila boshlandi.  

Ona  tili  elning  taqdiri,  kelajagini  ham  belgilaydigan  eng  muhim  omildir. 

Prezidentimiz  I.  A.  Karimovning  1989-yil  25-oktyabrda  O`zbekiston  SSR  Oliy 

Sovetining o`n birinchi sessiyasida so`zlagan ―Til elni birlashtirishi lozim‖  nomli 

nutqida  ham  tilning    xuddi  shu  jihati  alohida  ta’kidlangan:  ―Birinchi  navbatda 

shuni  aytmoqchimanki,  o`zbek  tiliga  davlat  maqomini  berilishi  hech  kimda  hech 

qanday shubha tug`dirmasa kerak. Bu allaqachon yuz berishi lozim bo`lgan hodisa 

ediki, aholimiz ko`pchiligining qonuniy talabi ham shunday edi. 

Binobarin,  o`z  ona  tilini  bilmagan  odam  o`zining  shajarasini,  o`zining 




Yüklə 0,71 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   45




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin