Filologiya fakulteti

palakat(Qo‗nalg‗a), 

galdi 

(―Xorazm‖).  Bormasangiz  bo‗lmiydi(―Qo‗nalg‗a‖).  ...zeykash  (zaxkash) 

tomonga enib...(Avaz K. ―Qo‗nalg‗a‖)

8

. 

Ma'lumki,  "fonetik  dialektizmlarda  emosional  bo‗yoq  kuchli  bo‗lmaydi.Bundan 

tashkari  shevaga  xos  bo‗lgan  tovushlar  sistemasini  faqat  traskripsiya  orqaligina 

aniq 

berish 

mumkin".

9

Ammoshungaqaramasdanshevadagifonetiko‗zgachalikdanbadiiymatnd

aestetikmaqsadbilanfoydalaniladi, 

chunkibundayo‗zgachalik, 

avvalo, 

nutqqajonlilikbaxshetadi, 

qolaversa, 

hududiymansubliknita'kidlaydiqahramonnutqiningindividualliginita'minlaydi. 

Morfologikdialektizmbadiiyasardashevagaxosmorfologik 

elementlarningqo‗llanishidir. 

Masalan, 

Shatta(shuyerda,―Qorako‗zlar‖). 

Dim(juda) 

gechgaldingiz 

(―Xorazm‖).Qarindoshimbilanbirmaishat 

qilali(Qo‗nalg‗a). 

Sintaktik-stilistikdialektizmlargapqurilishidashevagaxoslikda 

ko‗rinadi: 

Shukur, 

odamgao‗xshabso‗zlabbilarekansiz( 

―Qo‗nalg‗a‖). 

Alniпа,о‗nmartayuvamilar(―Qo‗nalg‗a‖). 

Badiiyadabiyottilixalq 

(millat) 

tiliboyliklariningqaytaishlangan 

ko‗rinishidir. 

Shujarayondabadiiyso‗zustalariningvoqeayokiqahramon 

                                                 

8

Badiiy asarlardan olingan misollar lotin yozuviga ushbu asar muallifi tomonidan o'girildi  – 

A.S. 

9

ФайзуллаевБ,Ўзбек тили ва адабиёти. 1975, №3.  

 

---

43 

 

sarguzashtlario‗tadiganshevagamurojaatqilishlarie‘tirofetibkelinadi. 

Adabiyotdamahalliykoloritdegantushunchabor. 

Buesaadiblarga 

mahalliykechinmalarniifodalashdashevaxususiyatlaridankeng 

foydalanishgaimkoniyatyaratadi. 

Badiiyadabiyotdaadibdialektizmlardanikkio‗rindafoydalanadi, 

ya‘ni: 

1) dialogiknutqdaqahramonningmuayyanshevavakiliekanligini 

ko‗rsatish, mahalliykoloritniberishmaqsadida; 

2) adabiytildasinonimibo‗lmaganso‗zlarnimajburanqo‗llaydi. 

Masalan, 

yozuvchiKomilAvaz 

―Qo‗nalg‗a‖ 

asaridasazaq 

(o‗simlik 

nomi),