qilishga o’rgatadi.
qilinadi, o’quvchilar esa mazkur bilimlarni xotirasida saqlashlari va
mustahkamlashlari kerak. Talabalarda bu bilimlarning borligini imtixonlarda
ularni xotirada qayta tiklab takrorlab aytib berishi, ya’ni bu bilimlarga to’g’ridan-
to’g’ri murojaat qilinganda, ularni hech qanday qo’llanmasiz xotirada aytib berishi
tekshiriladi. Bu tizimda bilimlar-asosan yodda saqlash natijasidir, ko’p xollarda bu
formal ma’lumotlardir. Ular xotirani ichidan yuzaga chiqariladi, boshqacha qilib
aytganda unga to’g’ridan-to’g’ri murojaat qilib savol berilganda esga (yodiga)
keltiriladi. Biroq o’qish-o’qitish natijasi xotirlash darajasidagi bilimlar xotirada
uzoq saqlanmaydi, zarur vaqtda o’quvchilar ularni juda qiyinchilik bilan eslaydi,
ko’p xollarda esa umuman eslayolmaydi.
Noananaviy ta’lim usulida esa, imkoniyatlar juda katta biz buni bugungi
talabi hamdir.
Yuksak yutuqlarga erishishimiz uchun o’quv yurtlarida raqobatbardosh
kadrlarni tayyorlashda
zamonaviy o’qitish metodlari, innovatsion
texnologiyalarning o’rni juda katta deb hisoblaymiz. Innovatsion texnologiyalar
pedagogik jarayon hamda o’qituvchi va talaba faoliyatiga yangilik, o’zgartirishlar
kiritish va uni amalga oshirishda interfaol metodlardan, ya’ni jamoa bo’lib
fikrlashdan to’liq foydalaniladi.
Psixolog olimlar tomonidan isbotlangan va ko’rib chiqilgan o’zlashtirish
piramidasiga asosan quyidagicha xulosaga kelish mumkin:
O’quvchilarning o’zlashtirishi o’quv materiallarini tinglaganda 5%,
ko’rgazmali usullar qo’llaganlarida 20%, baxs-munozara usulida 40%,
ishbilarmonlik o’yinlari va munozara usulida 75% va boshqa o’quv materiallarini
boshqalarga o’rgatishda 90%ni tashkil etar ekan
2
.
Demak, biz o’qitishning barcha usullaridan keng va samarali
foydalanganimizdagina ko’zlangan maqsadga ,ya’ni zamonaviy mutaxassislarni
tayyorlashga va kadrlar sifatini oshirishga erishishimiz mumkin.
Shuni xulosa qilib aytish mumkinki, ta’limning barcha bo’g’inlarini
shunday tashkil etish kerakki, u yoshlarga chuqur va asosli bilim berish bilan birga
keng qamrovli fikrlashga o’rgatsin. Ta’lim jarayonida talaba mustaqil bilim olish
ehtiyoji shakllanib borishi hozirgi kunning talabidir. Vazifa o’quvchining umumiy
o’rta, o’rta maxsus, kasb-hunar va oliy ta’limda ilg’or axborot texnologiyalardan
2
“Zarafshon” gazetasi 2012-yil 18-fevral.
19
Dostları ilə paylaş: