1 Beynəlxalq sistemin anlayışı

1) Huquq pozuntusunun xarakteri (Adi, beynəlxalq xarakterli, beynəlxalq cinayətlər) 
2) Zərərin həcminə gorə 
 
Zərərlər 2 cür olur: 
1) Maddi zərərlər
2) Qeyri-maddi zərərlər- Dovlətin şərəfinə, ləyaqətinə vurulmuş zərərlərdir. 
 
Maddi zərərlər: 

---

1) Gerçək zərər - Dovlətə dəyən zərər ve onu aradan qaldirmaq ucun xərclənən vəsait aiddir. 
2) İtirilmiş mənfəət - Bu itkilər olmasaydi dovlətin qazanacagi real gəlirlərdir. 
İtirilmiş mənfəət çox zaman ödənilmir. Ancaq nəzərə alinir. Zərərin ödənilməsində faiz 
qoyulur. Əgər faiz huquq pozuntusu törədilən andan qoyulubsa bu itirilmiş mənfəət üçün edilir.Yəni 
itirilmiş mənfəət nəzərə alinir. Əgər məhkəmə qərari çoxdiği andan faiz müəyyən edilirsə bu məhkəmə 
qərarinin tez yerinə yetirilməsi üçün edilir.
Huquqi 
məsuliyyətin əsasini huquq pozuntusu təşkil edir. Huquq pozuntusu torədən dövlət zərəri tam həcmdə 
odəməlidir. Huquq pozuntusu bir neçə dövlət tərəfindən torədildikde məsuliyyətin həcminin 
bölusdürülməsinin 2 yanaşmasi var.
2 cür meyarla bölüşdürülə 
bilər. 
1) Hər bir huquq pozucusu dövlətin təqsirinə müvafiq olaraq 
2) Razilaşmaya əsasən bərabər qaydada məsuliyyətin həcmi böluşdürülə bilər. 
Məsuliyyət nədir ? 
1) Məsuliyyət huquq pozuntusunun nəticəsində yaranir. 
2) Huquq poztusundan zərərij aradan qaldirilmasina yönəlib 
3) Beynəlxalq huquq normalarinin təmin olunmasina yönəlib 
4) Huquq pozuntusundan zərə çəkən dövlətin bu zərərin əvəzini almaq huququnu özundə ehtiva 
edir. 
5) Huquq pozuntusu edən dövlətin bu zərəri odəmə öhdəliyini özündə ehtiva edir.