Qarshi - 2020
III. Xulosa
Xulosa o‘rnida shuni aytish mumkinki, jamiyatimiz tarixida bir asrdan
ortiq tarixiy
jarayonlarni boshqarhgan shayboniylar sulolasi o‘z davridan yetuk darajada yaxlit adabiy
va me‘moriy yodgorliklari qoldira oldi.
Ammo, Muhtaram Birinchi Prezidentimiz Islom Abdug‘aniyevich Karimov
«Nаzаrimdа o‗zbek xalqining tarixiy o‗tmishini, o‗zligini,
ta‘kidlaganlaridek
mа‘nаviyati haqida gаpirаyotgаndа, bizdа chuqur ilmiy аsosgа tаyangаn tahlil,
muаyyan mаsаlаlаrdа аniq yondoshuv yetishmаyapti. Ilmiy tildа аytgаndа yaxlit
kontseptsiya yo‗q. O‗zlikni аnglаsh tаriхni bilishdаn boshlаnаdi. Isbot tаlаb
bo‗lmаgаn ushbu haqiqat dаvlаt siyosаti dаrаjаsigа ko‗tаrilishi zаrur».
1
Munosib darajada iqtisoiy-ijtimoiy va adabiy meros qoldirgan shayboniylar sulolasi
vakillari Amir Temur boshlab bergan tarixiy jarayonlarni davom ettirishdi.
Bu davrning
o‘ziga xos xususiyati unda ro‘y bergan tarix va adabiyto faniga oid yangi asarlar
yaratishga bo‘lgan kuchli intilish hisoblanadi. Ammo shayboniylar vakillari temuriylar
qoldirgan madaniy obeyktlar va adabiy ljarayonlarni yetarlicha baholay olmadilar.
Sabbaki, ular qurgan inshootlarning ko‘pchiligi ular tomonidan yo‘q qilinib tashlandi.
Uzoq vaqt davom etmagan shayboniylar sulolasi vakillaridan biri Abdullaxon esa o‘z
hukmronligi
davrida bir qancha madrasa, ko‘prik, xonoqoh va bir qancha inshootlari
bunyod etdi. Bugun shayboniylar tarixini o‘rganish jarayonida shunga to‘xtalish
mumkinki, mavjud bo‘lgan manbaalarda yetarlicha tarixiy faktlar yoritilmagan.
Nima bo‘lgan taqdirda ham shayboniyxon va uning vorislari temuriyzodalar amalga
oshira olmagan mamlakatni birlashtirish va yogaona shaxs qo‘lida to‘plash
ishini amalga
oshira oldilar. Bu esa o‘z davrining iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy hayotining yuksali9shi
va gullashiga sabab bo‘ldi.
Bugun ham yurtimizning turli go‘shalardan Shayboniyxon avlodlari
qoldirgan
madaniy inshoootlar qad ko‘tarib ONA TURON zaminimizning muhtasham tarixidan
so‘zlab kelmoqda. Necha falokatlarni boshdan kechirgan ona xalqimiz bugun bu tarixiy
inshootlar va madaniy-adabiy merosni ko‘z qorachig‘iday saqlab kelmoqda desak hech
mubolag‘a bo‘lmas.
1
Islom Kаrimov. Biz kelаjаgimizni o’z qo’limiz bilаn qurmoqdаmiz. 7-jild. T.: O’zbekiston, 1999. 134-bet.
Qarshi - 2020
Sahyboniyxon va uning vorislari mamalkatimiz hududida soliq va
davlat nazariyasioni
oz‘ tuzumlari orqali yanada rivojlantirdilar. Bu esa Amir temur boshlab bergan
davlatchiligimiz tarixida oltin harflar bilan yozilgan desak xato bo‘lmas.
Shonli va sharafli tariximiz qatlarini ―kovlaganimiz‖ sayin yangi qirralari bizni kutib
olmoqda. Kurs ishim so‘nggida bu davr tarixini hali qisman o‘rganilganini
bir qancha
ilmiy ishlar uchun manbaa sifatida xizmat qilishiga amin bo‘ldim.