1.Ona tilining o‘qitilishining tarixiy taraqqiyoti. Ona tili ta’limining umumiy va xususiy maqsadlari
Biz bu kun/ lar ga oson/ lik bilan yet/ ib kel / ma / di / k (A.Q.).
Bundan so‘ng vertikal chiziqlarni pastga qarab cho‘zish va
qismlarni izohlashda qulaylik hosil qilish uchun ular orasini ochib
yozish va quyidagicha izohlash mumkin:
Biz bu kun lar ga oson lik bilan asos asos asos qo‘sh-
cha
qo‘sh-
cha
asos qo‘-
shim-
cha
ko‘makchi
shakl
yas.
shakl
yasovchi
so‘z
yas.
sof ko‘m.
ko‘plik kelishik
ot
yas.
jo‘n.kel.
yet ib kel ma di k asos qo‘-
shim-
cha
asos qo‘shimcha
qo‘-
shimcha
qo‘shimcha
shakl
yas.
shakl
yas.
shakl
yas.
shakl
yasovchi
ravish
dosh
shakli
bo‘lishsizlik
shakli
zamon
shakli
shaxs-son
o‘tgan
zamon
I shaxs
ko‘plik
So‘z tarkibi bo‘yicha tahlilda yordamchi so‘z turkumlariga oid
so‘zlarni asosga ham, qo‘shimchaga ham kiritilmaydi. Chunki ular
mustaqil ma’no ifodalamagani uchun asos emas, grammatik ma’no
ifodalasa-da, qo‘shimcha ham emasalan, shuning uchun ularni qaysi
yordamchi so‘z turkumi ekanligi izohlanadi, xolos. Agar boshqa
turkum vazifasida bo‘lsa, bu holat qavs ichida ko‘rsatiladi. Yuqoridagi
gapda
bilan ko‘makchisi o‘z turkumi vazifasidadir.
Ikkinchi bir gapdagi so‘zlarni so‘z tarkibi bo‘yicha tahlil qilib
ko‘raylik:
239
1-bosqich. Daryo lab /i/ da tur/ ib ko‘k/ lam quchog‘ /i/ da
tovlan/ ayotgan olma/zor chiroy/ i/ ga suq/ lan/ ar/ di/ m. (H.N.)
2-bosqich
Dar- yo