Mustaqil talim

risk ob’yektining tahlili
riskni aniqlash
riskni baholash
riskka ta’sir etish usullarini tanlash
qaror qabul qilish
riskka ta’sir etish
natijalarni nazorat qilish
saqlash
o‘tkazish
pasaytirish
"Sug‘urta asoslari"
3-rasm
. 
Riskka ta’sir etish usullarining asosiy usullari
Iqtisodiy muhit risklarini pasaytirish 
uchun turli xildagi usullardan foydalaniladi: 

diversifikatsiya – 
mablag‘larni (kapitalni) qo‘yilmalarning turli obyektlari bo‘yicha, 
foydalanishning turli yo‘nalishlari bo‘yicha taqsimlash jarayoni; 

qo‘shimcha axborotlarga ega bo‘lish
; 

limitlashtirish 
– xarajatlar, sotuv, kredit va sh.k. limitini (chegarasini) o‘rnatish. 
Risklarni saqlash 
zararlarni kompensatsiyalashga yo‘naltirilgan har qanday ta’sirlardan 
voz kechish yoki noqulay holatlar ro‘y berganda zararlarni qoplashga mo‘ljallangan 
maxsus rezerv fondlarini tashkil qilish (o‘z-o‘zini sug‘urtalash). Riskka ta’sir etishning 
oxirgi usuli 
o‘z-o‘zini sug‘urtalash 
nomini olgan. Risk saqlanishi holatida amalga 
oshiriladigan chora-tadbirlarga yana zararlarni kompensatsiyalash va ishlab chiqarishni 
tiklash uchun 
kredit va qarzlar olish, davlat dotatsiyalarini olish va b. 
kiradi.
Risklarni o‘tkazish 
bo‘yicha choralarga mavjud daraja saqlangan holda u uchun
javobgarlikni uchinchi shaxslarga o‘tkazish tushuniladi. Ularga ma’lum to‘lov asosida 
riskni sug‘urta kompaniyasiga o‘tkazishni nazarda tutuvchi 
sug‘urtalash
, shuningdek 
turli xildagi 
moliyaviy kafolatlar, kafilliklar 
va b. kiradi. Riskni o‘tkazish, shuningdek 
ko‘zda tutilmagan holatlar ro‘y berganda o‘z javobgarligini kamaytiruvchi yoki riskni 
kontragentga o‘tkazuvchi 
maxsus kelishuvlarni 
hujjatlar (shartnomalar, savdo bitimlari va 

---

b.) matniga kiritib qo‘yish bilan ham amalga oshirilishi mumkin.
Aniq bir risklarga ta’sir qilishning optimal usullari tanlanganidan so‘ng korxonaning 
barcha risklari jamlanmasini boshqarish strategiyasini shakllantirish imkoni paydo 
bo‘ladi. Bu bosqich