“Kompyuter injiniring” fakulteti Kompyuter injiniringi yo’nalishi

u-konveyer 
ikkinchisi esa, 
v-konveyer 
deb atalgan. 
u
-konveyerda ixtiyoriy olingan, ya’ni 
protsessorning buyruqlari tarkibiga kirgan barcha buyruqlarni bajarish mumkin 
bo‘lgan. 
v
-konveyerda esa, nisbatan oddiy bo‘lgan buyruqlarni bajarish yo‘lga 
qo‘yilgan. Bunday buyruqlar sirasiga – butun sonlar ustida bajariladigan oddiy 
buyruqlar, suriluvchi nuqtali sonlar ustida bajarilishi mumkin bo‘lgan bitta oddiy 
buyruq kabi buyruqlarni kiritish mumkin.Kompyuterlarning unumdorligini 
oshirishda qo‘llaniladigan, ma’lumotlarni parallel ishlashning ikkinchi shakli 
bo‘lgan – 
protsessor sathidagi paralellik 
haqidagi tushuntirishlar 3.6 paragrafda 
keltiriladi. Konveyer g‘oyasini amalga oshirishda ishlatilgan yondoshishlardan 
yana biri bu – ko‘p sonli funksional bloklarga ega bo‘lgan bitta koveyerdan 
foydalangan holda hisoblashlarni tashkil etish bo‘ldi (3.12-rasm).
3.12-rasm. Beshta funksional blokka ega superskalyar protsessor. 

---

Ushbu yondoshish asosida qurilgan arxitektura – 
superskalyar arxitektura 
deb 
ataldi. 3.12-rasmda beshta funksional blokka ega bo‘lgan superskalyar 
protsessorning tuzilishi keltirilgan. Unda buyruqlarni bajarish bloki bo‘lgan C4 
bloki tarkibiga qo‘shimcha funksional bloklar kiritish amalga oshirilgan. Bunday 
arxitekturadan avval Pentium II, keyinchalik esa Pentium 4 protsessorini qurishda 
foydalanilgan.
O‘ttiz ikki razryadli kompyuter protsessorining tuzilishi va qanday ishlashiga oid 
muhim jihatlarini Pentium 4 protsessori misolida ko‘rib chiqamiz. Pentium 4 
protsessorining ichki registrlari 3.13-rasmda keltirilgan. 
Pentium 4 protsessor tarkibida ham, 16-razryadli Intel 8088 protsessori tarkibida 
bo‘lgan barcha registrlar guruhlari mavjuddir. Ushbu registrlarning uzunliklari 16 
va 32-razryadga ega. Pentium 4 protsessorining umumiy tayinlanadigan registrlari