j^aydon kuchsiz va hosilalari sekin o‘zgarishini hisobga olib, / funk-
sjv a n i
argumentlarining darajalari bo'yicha qatorga yoyamiz. Maydon
tcnglamalari chiziqli bo‘lishi uchun q atorda o'zgaruvchilarning birinchi
d a r a ja la r i
ishtirok etgan hadlar bilan chegaralanamiz. Tok zichligi qutb
v e k to r
bo'lganligi uchun qatordagi hadlar qutb vektoriga hos bo'lishi
k erak .
Ular skalyar ham, aksial vektor ham bo'lishi mumkin emas.
Elektr maydon kuchlanganligining dekart koordinata o‘qlariga pro-
eksivalaridan koordinatalar bo'yicha hosilalarni guruhlarga to'plab
div
E
va rot
E
larni hosil qilish mumkin. Bu kattaliklarga proporsional
ho‘lgan hadlar qatorda ishtirok etmaydi. Chunki, bulardan birinchisi
d E
skalyar bo‘lsa, ikkinchisi aksial vektordir. Shu vaqtda
E
va —- lar
С/
L
q u tb
vektorlari bo‘lganligi uchun, bularga proporsional hadlar qatorda
ishtirok etadi.
Magnit induksiya vektori va uning vaqt bo‘yicha hosilasi aksial
vektor bo‘lganligi uchun bunday hadlar qatorda bo‘lishi mumkin emas.
Aksincha, rot
В
qutb vektori bo'lib, qatorda alb a tta ishtirok etadi.
Nolinchi had nolga teng bo iad i. Chunki. maydon bo'hnaganda tok
ham nolga teng b o ’ladi. Shunday qilib, yuqoridagi m ulohazalarga asos-
lanib, tok zichligining o‘rtachasi uchun quyidagi ifodani yozish mumkin:
d E
gv
=
~/E
ас—
— H acrot-B .
(9.22)
ot
Bu yerda
7
, ээ, va a m uhitning xossalarini ifodalovchi skalyar katta-
liklardir. Uchinchi haddagi с yorug'lik tezligi bo'lib, qulaylik uchun
kiritilgan.
Qatordagi har bir hadning fizik m a ’nosini ochamiz. M uhitga faqat
o‘zgarmas elektr maydon t a ’sir qilayotgan bo‘lsin deb ko‘ramiz. Bu
holda (
Dostları ilə paylaş: 
