Sababli, tufayli --- SABAB Uchun --- SABAB, MAQSAD, YO’NALGANLIK, ATALGANLIK Tomon, qarab, sari, bo’ylab --- YO’NALISH Haqida, to’g’risida --- FIKR MAVZUSI Kabi, singari --- O’XSHATISH Qadar --- CHEGARA Bilan, orqali --- VOSITA Bilan, kabi, singari, uchun, sari, sayin, bo‘ylab kabi ko‘makchilar bosh kelishik
shaklidagi ismlarga qo‘shiladi.
Ko‘ra, qaramay, yarasha, asosan, doir, muvofiq kabi ko‘makchilar jo‘nalish
kelishigi shaklidagi ismlarga qo‘shiladi.
Tomon ko‘makchisi bosh va jo‘nalish kelishigi shaklidagi ismlarga qo‘shiladi.
Ke
yin, bo‘lak, boshqa, o‘zga, tashqari, buyon, oldin, boshlab, avval kabi
ko‘makchilar chiqish kelishigi
shaklidagi ismlarga qo‘shiladi.
Old, ost, ust singari vazifadosh ko‘makchilar qaratqich kelishigi shaklidagi
ismlarga qo‘shiladi.
Bunday hollarda ba’zan kelishik qo‘shimchasi qo‘llanmasligi
ham mumkin.
Ko’makchilar 4 ta kelishikda ishlatiladi: BOSH: bilan, kabi, singari, uchun, sari, sayin
JO’NALISH( -ga+): ko’ra,
qaramay, yarasha, doir
CHIQISH(-dan+): keyin, bo’lak, boshqa, o’zga
QARATQICH(-ning+): oldi, osti, usti…
BOG‘LOVCHILAR Ikki va undan ortiq gap bo‘lagi yoki qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplarni
o
‘zaro bog‘lash
uchun xizmat qiluvchi yordamchi so‘zlarga bog‘lovchi deyiladi.
Masalan: va, ammo, lekin, biroq,
chunki, yo... yo, dam... dam, goh... goh singari.
Vazifasiga kora bog‘lovchilar
teng va ergashtiruvchi bog‘lovchilarga bo‘linadi.
O‘zaro teng
mun
osabatdagi gap bo‘laklari va gaplarni bog‘lab keluvchi
bog‘lovchilar