Sabah qruplari

Yığım üzərindəki təsirləri

Dolayı vergilərin inkişaf etməkdə olan ölkələrdə yığımı təşviq edəcəyi fikri irəli sürülmüşdür.Buna görə insanlar nə qədər çox xərcləyərsə ona uyğun olaraq böyük miqdarda vergi ödəyəcəklərinə görə dolayı vergilər insanların istehlak və yığım seçimləri arasında əvəzetmə effekti yaradaraq istehlakın gəlir dərəcəsinin artmasına səbəb olur.Həmçinin dolayı vergilərin ümumi vergilərdəki payının artırılması fərdlərin dövrlər arası istehlak seçimlərini (t) dövründən (t+1) dövrünə təxirə salmaqlarına səbəb olur ki, istehlakın azalması və yığımın artması deməkdir.Problem fərdi plan da nəzərə alındığında dolayı vergilər səbəbilə istehlakla yığımın nə qədər dəyişəcəyini müəyyən edən ünsür marjinal və ya son isteklak meylidir.Makroiqtisadi cəhətdən yanaşılan zaman isə vergi yükünün fərqli gəlirli qruplar arasında bölgüsündən asılı olaraq dəyişir.Keynsin mütləq gəlir nəzəriyyəsinə görə gəlir,cari mütləq gəlir kimi müəyyən edilir və orta və son hədd istehlak meyillilikləri həm fərdi,həm də makro səviyyədə gəlir artdıqca azalır.Belə bir istehlak funksiyası etibarli olduğu zaman ümumilikdə yüksək gəlir qrupuna düşən vergi yığımları azaltması aşağı gəlir qruplarına görə daha çox olur.Buna görə də dolayı vergilər aşağı gəlir qrupları üçün daha çox olduğuna görə artan nisbətli gəlir vergisi ilə müqayisədə xərcləmələri daha çox,yığımı isə daha az azaldacaq.

İnvestisiyalar üzərindəki təsirləri

Bir çox iqtisadçılar toplam vergi gəlirləri içərisində dolayı vergilərin payının artırılmasının uzunmüddətli dövrdə yığımları artıracağını düşünürlər.Dolayı vergilərin tərəfdarları qeyd edirlər ki,bu vergilər yığım üzərinə yox istehlak üzərinə qoyulur.Buna görə istehlak üzərindən alınan vergilər gəlir və korporativ vergilərlə qarşılaşdırıldığında investisiya gəlirlərini azaltmadığından və ümumi olaraq istehlakla yanaşı yığımı da təşviq etdiyində investisiyalar üçün ehtiyac duyulan pul fondlarının artmasını təmin etməklə investisiyaların artmasına səbəb olacaq.