2. Auditning maqsadi, vazifalari va manbalari.
Moliyaviy natijalarning auditi ma’lum xususiyatlarga ega bo’lib, ularni quyidagicha ifodalash mumkin:
Moliyaviy natijalarning shakllanishi bir qancha ko’rsatkichlarga bog’liq;
Moliyaviy natija hisobot davridagi korxona faoliyatining yakuni hisoblanadi;
Korxonaning foyda bilan ishlashi yoki hisobot davrini zarar bilan yakunlanishi moliyaviy natijalarni shakllantiruvchi ko’rsatkichlarga bevosita bog’liq bo’ladi;
Moliyaviy natijalarga oldindan aniq bo’lmagan xavf-xatarlar, tasodifiy hodisalar o’z ta’sirini ko’rsatadi.
Moliyaviy natijalar auditidan maqsad buxgalteriya hisobida va hisobotida korxona foyda va zararlari ishonchli aks etganligi, sof foyda qonuniy taqsimlanganligi va foydalanganligini aniqlashdir.
Moliyaviy natijalarni tekshirish uchun ma’lumot manbalari bo’lib quyidagilar hisoblanadi:
1. Тa’sis hujjatlari, ta’sischilar majlisi bayonnomalari, buyruqlar, farmoyishlar.
Dastlabki hujjatlar (kirim va chikim kassa orderlari, to’lov qaydnomalari, chiptalar, schetlar, to’lov topshiriqnomalari, ilova kilingan so’mdagi va valyutadagi schetlari bo’yicha bank ko’chirmalari, sotish, foyda va zararlar, soliqlar va yig’imlarni to’lash uchun foydadan foydalanish schetlari bo’yicha hisob registrlari (qaydnomalar, jurnal-orderlar, mashinogrammalar).
Bosh kitob, moliyaviy natijalar to’grisida hisobot, alohida soliqlar bo’yicha hisob- kitoblar va boshqalar hisoblanadi.
9000-«Asosiy faoliyatdan olingan daromadlar hisobi schyotlari» ma’lumotlari.
9200 «Asosiy vositalarning sotilishi va turli chiqimi» ma’lumotlari.
9300-«Asosiy faoliyatdan olingan boshka daromadlar hisobi schyotlari» ma’lumotlari.
9400-«Davr xarajatlarining hisobi» ma’lumotlari.
9500-«Moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar hisobi schyotlari» ma’lumotlari.
9600-«Moliyaviy faoliyat bo’yicha xarajatlarning schetlari» ma’lumotlari.
9700 - «Favkulotda foyda (zarar)lar hisobi schyotlari» ma’lumotlari.
9800 - «Soliqlar va yig’imlarni to’lash uchun foydaning ishlatilishi hisobi schyotlari» ma’lumotlari.
13. 9900 - «Yakuniy moliyaviy natija» ma’lumotlari.
Moliyaviy natijalar auditining asosiy vazifalari quyidagilarga qaratilgan:
Moliyaviy natijalarning shakllanishi va to’g’ri hisoblanganligini tekshirish;
foydaning to’g’ri ishlatilishini tekshirish;
moliyaviy natijalarni buxgalteriya hisobi schyotlarida to’g’ri aks ettirilganligini aniqlash;
moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotlarning asosligi va to’g’rituzilganligini tekshirish.