SosiologiYA. Sosial psiXologiYA. Sİyasət sociology social pshychology politics 2022 Cild 2, n 3

SOSĠOLOGĠYA. SOSĠAL PSĠXOLOGĠYA. SĠYASƏT
SOCIOLOGY. SOCIAL PSHYCHOLOGY. POLITICS 2022 Cild 2, N 3 
65-73 
 

---

~ 70 ~ 
"Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın kaldırılmasına ilişkin" BM Sözleşmesine 18 Aralık 1979'da 
ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 10 Aralık 1948'de kabul edilmiştir [12, s.18]. 
Sonuç olarak Azerbaycan Cumhuriyeti çok kültürlülüğü bir devlet siyaseti olarak 
benimsemiştir. Bu Azerbaycan‘ın tarihi, kültürü ve kökenlerinden gelmektedir. Devlet siyaseti 
olarak Azerbaycan SSC‘de de bu siyaset uygulanmıştır. Hem SSCB döneminde, hem de 
bağımsızlık döneminde Milli Lider Haydar Aliyev‘in bu siyasi görüşe katkıları oldukça büyüktür. 
Bağımsızlığını kazandıktan sonra Azerbaycan‘da yaşayan dilleri, dinleri, etnik kimlikleri farklı olan 
tüm halkları ―Azerbaycançılık‖ ideolojisi altında birleştiren isim yine Milli Lider Haydar 
Aliyev‘dir. Bu siyaseti günümüzde Milli Liderin oğlu ve Azerbaycan‘ın Cumhurbaşkanı İlham 
Aliyev sürdürmektedir. İşte bu siyaset sonucunda dil, din ve etnik kimlik farkı gözetmeksizin 
herkes Azerbaycan‘da özgür, güven içinde ve karşılıklı saygı üzerine kurulan ilişkiler çerçevesinde 
yaşayabilmektedir. 
Çok Kültürlü Bakü’de YaĢayan Etnik Gruplar 
Azerbaycan‘da birçok farklı etnik grup yaşamaktadır. Bunların arasında Ruslar, 
Ukraynalılar, Belaruslular, Gürcüler, Avarlar, Lezginler, Başkurtlar, Tatarlar, Yahudiler, Kürtler, 
Osetler, Laklar, Talışlar, Udiler, dağ Yahudileri, Sahurlar, Ahıska Türkleri, Tatlar, Lahıclar, 
Buduqlular, Kırgızlar, Haputlar, Kınalıqlar, Elikliler, Yergüclüler, İngiloylar, Kırım Tatarları, 
Gürcü Yahudileri, Kazaklar, Tabasaranlar vardır. Bu etnik gruplar Azerbaycan‘ın farklı 
bölgelerinde yaşamaktadır. Ancak farklı etnik grupların en yoğun olarak yaşadığı yer, yine başkent 
Bakü‘dür [13, s.127]. 
Bakü‘de Yahudiler, Tatlar, Lezgiler, Malakanlar, Almanlar, Buduqlar, Talışlar, Ruslar, 
Ukraynalılar, Belaruslar, Gürcüler yaşamaktadırlar.
Almanları 1819'da Ruslar Wuttenberg Krallığı'ndan getirmiştirler. İlk kez Yelizavetpol'de 
(Gence), sonra yakınında Yelenendorf (Göygöl), Hacıkand, Şemkir, Bakü vb. bölgelere 
yerleşmişlerdir. Almanlar Azerbaycan‘da ve özellikle Bakü‘de Alman kültürünü, eğitimini yanı sıra 
bağcılık, şarapçılık ve inşaat işlerini geliştirmiştirler. 1941-45 Rus-Alman Savaşı‘ndan sonra, 
Almanların yüksek gelişimini gören Sovyet İmparatorluğu onları Sibirya ve Kazakistan'a sürgün 
etmiştir [23, s.335]. 
Diğer etnik gruplar ise Buduklardır. Onlar Şahdağlı Guba, Haçmaz, Siyezen, Bakü ve 
Sumgayıt'ta yaşıyorlar. Türk-Moğol boylarından olan Buduklar, XIII. Yüzyılın ortalarından 
Azerbaycan‘da ve büyük bir kısmı da Bakü‘de yaşmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucu 
Budukların, Budat adlı kabileden oldukları düşünülmektedir [26, s.138]. 
Yahudiler Bakü‘ye, 16. yüzyılda İran'dan geldiler. Onların Tek varis olan Dağ Yahudileri 
sadece Guba'da Oğuz ilçesine bağlı Kızıl Yerleşim'de İlçe merkezinde ve Bakü'de yaşıyorlar. Dağ 
Yahudileri geleneksel meslekler tarım, perakende, dokuma ve zanaat olmuştur [18, s.10]. 
Azerbaycan'da ağırlıklı olarak Gusar, Guba, Khachmaz bölgeleri yoğun bir biçimde, Bakü, 
Gence, Sumgayıt'ta ve Mingeçevir kentlerinde, Gabala, İsmayilli, Ağsu şehirlerinde, Göyçay ve 
Ağdaş illerinde yaşayan Lezginler Azerbaycan'da yaşayan azınlık halklar arasında önemli bir yere 
sahiptirler. Belirtmek gerekir ki, Azerbaycan'ın Lezgi nüfusu yüzde 2,2‘dir. Onların büyük 
çoğunluğu Müslümandır. Lezgilerin yaşadığı diğer bölgeler ve özellikle Bakü‘de 1993 yılından 
itibaren lezgi dilinde ders kitapları basılmaktadır. Lezgilerin en çok yaşadıkları bölge Guba ve 
Haçmaz‘dır. Onlar bu bölgelerin ekonomik kalkınmasında önemli bir rol oynamaktadır [15, s.123]. 
Azerbaycan Cumhuriyeti‘nin güney bölgeleri olan Astara, Lenkeran, Lerik, Masallı, 
Yardımlı illerinde Talışlar yoğun olarak Azerbaycanlılarla beraber yaşamıştırlar. Talışlar, tarihsel 
olarak ana yerleşim yerlerinin yanı sıra Azerbaycan'ın diğer bölgelerinde ve Bakü ve Sumgayıt gibi 
sanayi şehirlerinde de yaşamamıştırlar. Azerbaycan Cumhuriyeti'nde 1999 nüfus sayımına göre, 
Talış sayısı 76.800 olmuştur. Talışlar tarım, sığır yetiştiriciliği, ipekböceği yetiştiriciliği, bahçecilik, 
bağcılık, arıcılık ve balıkçılıkla uğraşmaktadır. Günümüzde ana yerleşim yerleri hariç, çok sayıda 
Talış Bakü‘de yaşamaktadır [17, s.3-4]. 
Tatlar, Azerbaycan‘ın ağırlıklı olarak Guba, Hızı, Haçmaz illerinde ve özellikle Bakü‘nün 
bazı köylerinde yaşayan küçük bir etnik gruptur. Bazı araştırmacılara göre Hazar Denizi'nin batı