Söyleyiş (Telaffuz): En geniş anlamıyla konuşmayı sağlayan hareketlerin tümüne söyleyiş (telaffuz) denir. Konuşmada ses tonu ve söyleyişin (telaffuzun) önemi büyüktür.
Tonlama: Anlatıma duygu, düşünce, heyecan, yumuşaklık, sertlik katmak amacıyla seste yapılan farklılığa tonlama denir. İnsan sesi ton bakımından kalın, ince ve tiz olmak üzere üçe ayrılır.
Vurgu:Konuşma sırasında bazı sözcük veya hecelerin diğerlerine göre daha kuvvetli, daha şiddetli söylenmesine vurgu denir. Vurgu ikiye ayrılır:
Konuşma sırasında bazı hecelerin diğerlerine göre daha kuvvetli, daha şiddetli söylenmesine denir.Anlatımda vurgu söze duygu değeri katar; söylenen sözün daha anlaşılır olmasını sağlar ve ahengi canlandırır.
* Türkçede genel olarak vurgu son hecededir.
* Türkçede genel olarak vurgu son hecededir.
Örnek:Gözlük, yumurta, çekingen, açık, arkadaş
*Kelimelere ek eklendiğinde, vurgu son heceden bu eke geçer.
Örnek:Kitap – Kitapçı – Kitapçılık – Kitapçılar
*Yer isimlerinde vurgu ilk hecededir.
*Yer isimlerinde vurgu ilk hecededir.
Örnek:Ankara - İstanbul
*“-istan” ile biten yer isimlerinde vurdu son hece üzeründedir.
Örnek:Türkistan, Hindistan, Yunanistan
*Ünlemlerde vurgu ilk hece üzerindedir.
*Ünlemlerde vurgu ilk hece üzerindedir.
Örnek:Haydi! Aferin! İmdat!
*Kimi belirteçlerde vurgu ilk hece üzerinde bulunur.
Örnek:Şimdi, yarın
*-me/-ma olumsuzluk eki vurguyu kendinden önceki heceye atar.
*-me/-ma olumsuzluk eki vurguyu kendinden önceki heceye atar.
Örnek: İstemedim, gelme, sormadım
*Geniş zamanın olumsuzu olan –mez/-maz vurguyu kendi üzerine çeker.
Örnek:bilmezsin, duyamazdık
*Soru edatı “mı,mi,mu,mü” vurguyu kendinden önceki kelimenin son hecesine atar.
*Soru edatı “mı,mi,mu,mü” vurguyu kendinden önceki kelimenin son hecesine atar.
Örnek: Gülüyor musun? Ağlayacak mıyım?
*-leyin ekinde vurgu bulunmaz.
Örnek:Geceleyin, akşamleyin, sabahleyin
*Birleşik kelimeler vurgu genellikle ilk sözcüğün son hecesindedir.
*Birleşik kelimeler vurgu genellikle ilk sözcüğün son hecesindedir.