Subwencja ogólna składa się z 3 części

Jak wynika z powyższych informacji - ochrona konsumentów - zarówno w formie instytucjonalnej, jak i ruchu konsumenckiego - ma w świecie długą już tradycję. Jeśli chodzi o naszą część Europy, to tematyka ta ma, z przyczyn oczywistych, znacznie krótszą historię. Pierwszą - i przez wiele lat jedyną - organizacją konsumencką w Europie Centralnej i Wschodniej była polska Federacja Konsumentów, zarejestrowana 7 lipca 1981 r. Chociaż Federacja rozpoczynała działalność w systemie realnego socjalizmu zasady jej działalności były tożsame z tymi, którymi kierują się organizacje konsumenckie w krajach gospodarki rynkowej.

W 1987 r. Federacja Konsumentów została członkiem-korespondentem ówczesnego IOCU, w 1989 r. członkiem rzeczywistym, a od 1991 r. już w CI - była członkiem Rady CI, pełniąc tę funkcję przez kolejne dwie kadencje.

W latach dziewięćdziesiątych powstały w Polsce dalsze organizacje konsumenckie; ich działalność w istotny sposób przyczynia się do wzrostu świadomości konsumentów i popularyzacji ich praw.

Konsument, ruch konsumencki, interesy i prawa konsumenta - to tylko niektóre z określeń, które w ostatnich latach weszły do naszego codziennego słownictwa. Warto więc chyba - dla jasności dalszych rozważań - przybliżyć niektóre z najistotniejszych pojęć związanych z interesującą nas tematyką.

Ruch konsumencki - to działalność grup, stowarzyszeń i organizacji niezależnych od państwa i biznesu.

Konsumeryzm - całokształt działań podejmowanych na rzecz konsumentów przez instytucje państwowe, prywatne i społeczne.

Interes konsumenta - to wszystko, co przyczynia się do poprawy warunków życia w ujęciu materialnym, kulturowym i środowiska naturalnego. Wyróżnić można trzy rodzaje interesów konsumentów: interesy wspólne, do których należy ochrona środowiska naturalnego, wysoka jakość podstawowych produktów spożywczych, przestrzeganie standardów bezpieczeństwa przedmiotów codziennego użytku itp.; interesy grupowe, związane z określoną grupą konsumentów, np. młodzieżą, osobami niepełnosprawnymi itp.; interesy indywidualnych konsumentów.

Potrzeby konsumenta - wyznaczane są przez dominujące w danym społeczeństwie standardy kulturowo-majątkowe (np. średniozamożna rodzina amerykańska obowiązkowo musi posiadać domek z ogródkiem plus samochód).

Konsument - to ten, który kupuje, aby zaspokoić potrzeby własne lub gospodarstwa domowego, a więc nie dokonuje tych zakupów dla celów profesjonalnych czy zarobkowych. Zatrzymajmy się nieco dłużej przy tym kluczowym wyrażeniu.

Termin "konsument" nie został jeszcze w naszym prawie jednolicie zdefiniowany. Z jednej bowiem strony za konsumenta uważa się nabywcę towaru lub osobę, której świadczono usługę, i wówczas możemy mówić o konsumencie w szerokim tego słowa znaczeniu, z drugiej zaś - za konsumenta uważa się tylko osobę fizyczną, która jako kontrahent nabywa od przedsiębiorcy towar lub usługę dla celów nie związanych z działalnością gospodarczą. Wówczas operujemy pojęciem konsumenta w znaczeniu ścisłym, właściwym. Warto może zwrócić uwagę, w kontekście harmonizowania naszego prawa z prawem europejskim, że w Unii Europejskiej ogranicza się ochronę konsumentów do osób fizycznych, występujących w umowach zawieranych dla celów niezarobkowych. Wychodzi się tam z założenia, że konsumentem jest wyłącznie osoba fizyczna, która zabiega o towary lub usługi z racji swych potrzeb osobistych lub rodzinnych.

 

2. Polityka konsumencka

Podpisanie przez Polskę Traktatu o stowarzyszeniu ze wspólnotami europejskimi nałożyło na nasz kraj obowiązek podjęcia przedsięwzięć stwarzających właściwe ramy integracji. Jednym z warunków jest konieczność stworzenia podstaw prawnych, instytucjonalno - organizacyjnych i finansowych, umożliwiających prowadzenie przez państwo świadomej polityki konsumenckiej, stanowiącej integralną część polityki makroekonomicznej.

Cóż zatem kryje się za sformułowaniem polityka konsumencka? Jest to ogół świadomych działań państwa, zmierzających do ukształtowania takich warunków, które ułatwiają realizację dążeń konsumentów do możliwie najpełniejszego zaspokajania, ze swoich dochodów, odczuwanych potrzeb.

W gospodarce rynkowej polityka konsumencka jest podstawowym instrumentem umacniania pozycji konsumenta na rynku. Z natury rzeczy jest on zawsze słabszą stroną układu rynkowego. Wynika to z nierówności ekonomicznej, organizacyjnej i informacyjnej, jaka zachodzi między biznesem a konsumentem. Ten brak równowagi między stronami gry rynkowej ma w zasadzie charakter uniwersalny. Niezależnie bowiem od sytuacji ekonomicznej, czy nawet politycznej, pozycja konsumenta jest słabsza, kwestia polega jednak na tym, w jakim stopniu relacje pomiędzy producentem a konsumentem powinien regulować mechanizm rynkowy, a w jakim stopniu i w oparciu o jakie narzędzia państwo poprzez prowadzenie polityki konsumenckiej może i powinno wspomnianą dysproporcję ograniczać.

W czym więc leży przyczyna, że konsument jest słabszym ogniwem mechanizmu rynkowego? Na taki stan wpływa wiele okoliczności, takich jak np. to, że:

- występują ograniczenia w konkurencji na rynku poprzez np. pojawianie się podmiotów mających pozycję monopolistyczną, przez co mogą dyktować warunki pozostałym podmiotom, w tym również konsumentom;

·z jednej strony ograniczony jest dostęp konsumenta do rzetelnej informacji, z drugiej zaś atakowany jest on szumem informacyjnym, jaki powoduje m.in. natarczywa reklama;

·w związku z dynamicznie rosnącą liczbą towarów i usług oraz zjawiskiem globalizacji stosunkowo łatwo jest o wprowadzenie na rynek produktów wadliwych, zagrażających życiu i zdrowiu konsumenta;

·występuje ograniczenie w dostępie do wymiaru sprawiedliwości, a także finansowe, psychologiczne i kulturowe bariery w tej dziedzinie;

·konsument znajduje się zwykle w sytuacji przymusowej, wynikającej z faktu, że konsumpcja jest na ogół czynnikiem niezbędnym dla egzystencji;

·konsument nie ma właściwego przygotowania i poziomu wiedzy w zderzeniu z profesjonalistą, za którym stoi zwykle bogate zaplecze w postaci np. prawników, towaroznawców, technologów itd;

·konsument działa indywidualnie, kierując się własnymi emocjami, fragmentami informacji, nie zawsze obiektywnymi opiniami, naiwną wiarą we wszechobecną uczciwość kupiecką itd;

·z braku czasu zwykle dokonuje się zakupów w pośpiechu;

·na ogół kupujący dysponuje ograniczonymi środkami finansowymi służącymi zaspokajaniu potrzeb, co powoduje, że jest szczególnie podatny na różnego rodzaju praktyki marketingowe, często nie rozumiejąc ich zasad i filozofii,

·przeważnie nie dysponuje wystarczającą wiedzą na temat swoich uprawnień, co wykorzystują nierzetelne podmioty operujące na rynku.

Jak z powyższego widać, przyczyny słabości konsumenta są różne. Jedne mają charakter obiektywny, a więc sam konsument nie jest w stanie ich wyeliminować, inne zaś mogą ulec skutecznemu ograniczeniu, a nawet wyeliminowaniu. Aby to mogło nastąpić, państwo może umiejętnie posłużyć się wspomnianym narzędziem, jakim jest polityka konsumencka.

We współczesnym państwie prowadzenie polityki konsumenckiej dawno przestało być dobrą wolą rządu. Stało się jedną z głównych powinności wobec obywateli. Wynika to z wielu powodów o różnym charakterze. Nie bez znaczenia jest aspekt ekonomiczny. Światłe rządy wiedzą, że w interesie społeczeństwa leży, by kraje przez nie rządzone rozwijały się prawidłowo, bez większych załamań itp. Aby pobudzać właściwe funkcjonowanie gospodarki, trzeba zmniejszyć do minimum zagrożenie płynące ze strony jednego z najważniejszych aktorów gry rynkowej - konsumenta. Jeżeli bowiem ma on słabą pozycję na rynku, nie może być pełnowartościowym partnerem rynkowym wpływającym na rozwój gospodarki.

Prowadzenie polityki konsumenckiej wynika nie tylko z potrzeb czy nacisków wewnętrznych. Jest to realizacja różnego rodzaju zobowiązań międzynarodowych, do najważniejszych zaś należy wprowadzanie w życie Wytycznych Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie ochrony konsumentów, podpisanych jednomyślnie przez kraje członkowskie ONZ, w tym również i Polskę, w kwietniu 1985 r.

Zgromadzenie Ogólne przyjęło Wytyczne, aby zapisane w nich postanowienia:

·pomogły wszystkim krajom w osiągnięciu bądź utrzymaniu odpowiedniego poziomu ochrony całej populacji konsumentów;

·ułatwiły tworzenie i rozpowszechnianie metod działania sprzyjających zaspokajaniu potrzeb i pragnień konsumentów;

·popierały wzrost etyki producentów i sprzedawców,

·pomogły w zwalczaniu nieuczciwych praktyk biznesu, dotyczących konsumentów na szczeblu krajowym i międzynarodowym;

·ułatwiły rozwój niezależnego ruchu konsumenckiego,

·rozszerzyły międzynarodową współpracę w dziedzinie ochrony konsumentów;

·popierały taki rozwój gospodarczy, który zapewni konsumentom większy wybór towarów i usług po niższych cenach.

Do najważniejszych zadań polityki konsumenckiej, zawartych w Wytycznych, a kierowanych do rządów państw członkowskich, zalicza się:

·ochronę konsumentów przed produktami i usługami niebezpiecznymi dla zdrowia i życia, czyli mówiąc inaczej bezpieczeństwo konsumentów. Oznacza to, że towary i usługi oferowane konsumentowi nie mogą stanowić zagrożenia dla jego życia lub zdrowia. Zadanie to rządy powinny realizować poprzez stałe ulepszanie systemów prawnych oraz norm krajowych i międzynarodowych. Niezbędne informacje, związane z bezpieczeństwem produktu, powinny być przekazane konsumentowi poprzez zrozumiałe symbole umieszczone na produkcie. Konsumenci winni być poinstruowani, jak należy właściwie użytkować produkty, a także na jakie ewentualne zagrożenia mogą być narażeni. Rząd powinien przyjąć takie rozwiązania, które zobowiążą producentów i handel do wycofania produktu z rynku, gdy okaże się, że stanowi on zagrożenie;

·promowanie i ochronę ekonomicznych interesów konsumentów. Polityka rządu powinna zmierzać do zapewnienia konsumentom maksymalnych korzyści z ich zasobów finansowych. Jednocześnie powinna dążyć do wspierania rzetelnej i skutecznej konkurencji. Zadaniem rządu jest stworzyć i udoskonalać politykę jasno określającą odpowiedzialność producentów za zapewnienie wytworzonym przez nich towarom cech trwałości, użyteczności i niezawodności oraz konieczny serwis gwarancyjny. Rząd winien również podejmować działania związane z kontrolą szkodliwych praktyk biznesu. Organizacje konsumenckie powinny być włączane do obserwacji i ujawniania złych praktyk;

·normy bezpieczeństwa i jakości dóbr i usług konsumpcyjnych. Do zadań rządu należy aktualizować przepisy z zakresu normalizacji i miar oraz regulujące kwestie bezpieczeństwa i jakości produktów i usług tak, aby były zgodne (gdzie to możliwe) z ogólnie akceptowanymi normami międzynarodowymi. Rząd ma wspomagać produkcję i zapewniać dostęp do urządzeń testujących i badających bezpieczeństwo, jakość i wykonanie dóbr konsumpcyjnych;

·usprawnienia w dystrybucji podstawowych dóbr i usług konsumpcyjnych (ze szczególną troską o tereny wiejskie);

·dostępność skutecznego systemu załatwiania reklamacji i skarg. Rząd powinien ustanowić prawne lub administracyjne środki umożliwiające konsumentom lub odpowiednim organizacjom uzyskanie rekompensaty poprzez formalne procedury, które są szybkie, tanie i dostępne. Pomocne powinny być przepisy umożliwiające występowanie do sądu nie tylko powszechnego, lecz także sądów konsumenckich, łącznie z pozwami wnoszonymi przez organizacje konsumenckie. Rządy mają zachęcać wszystkie przedsiębiorstwa do rozwiązywania sporów z konsumentami w uczciwy, szybki sposób oraz do wprowadzania usług doradczych i udoskonalania metod przyjmowania skarg konsumenckich, tak aby jak najbardziej pomóc konsumentom;

·programy edukacyjne i informacyjne, których celem powinno być umożliwienie ludziom realizacji zróżnicowanych postaw konsumenckich w trakcie świadomego podejmowania decyzji i dokonywania wyboru dóbr i usług. Konsument musi mieć dostęp do niezbędnych informacji na temat towarów i usług, aby mógł poznać podstawowe cechy oferowanych mu dóbr, korzystać z nich w sposób bezpieczny i satysfakcjonujący, dochodzić rekompensaty za szkody wynikające z wad tkwiących w towarze itd. Dzieci, młodzież i dorośli powinni mieć możliwość zdobywania edukacji, dzięki czemu m.in. staną się świadomi swych praw i obowiązków. W tym celu musi być wprowadzona do programów nauczania na wszystkich szczeblach szkolnictwa edukacja konsumencka. Rząd winien rozwijać szerokie propagowanie konsumenckich programów informacyjnych w środkach masowego przekazu (wskazane byłoby stałe prowadzenie takich programów). Również koła biznesu powinny inicjować programy edukacyjne i włączać się w ich realizację;

·wolność zrzeszania się konsumentów i umożliwienie takim związkom prezentacji ich poglądów i opinii przed powstaniem ważnych dla nich dokumentów i przy podejmowaniu decyzji ich dotyczących. Odnosi się to także do swobody wyrażania opinii, szczególnie o polityce konsumenckiej państwa oraz działaniach producentów, usługodawców i handlowców;

·ochronę środowiska naturalnego ze szczególnym uwzględnieniem stosowania pestycydów i środków chemicznych w rolnictwie, produkcji, magazynowania i użytkowania chemikaliów wpływających bezpośrednio na zdrowie ludzkie i środowisko naturalne;

·współpracę międzynarodową, którą rządy powinny (zwłaszcza w kontekście regionalnym) rozwijać, aby aktualizować mechanizmy sprzyjające wymianie informacji o prowadzonej polityce prokonsumenckiej i działaniach na rzecz ochrony konsumentów. Przykładami takiej współpracy mogą być: wspólne projektowanie nowych urządzeń testujących, testowanie produktów, wymiana edukacyjnych i informacyjnych programów konsumenckich, wspólne programy szkoleniowe czy prace legislacyjne. Rządy powinny tworzyć lub rozszerzać powiązania informacyjne dotyczące m. in. produktów wycofywanych z obrotu, aby umożliwić ochronę innym krajom.

W 1988 r. Rada Ekonomiczno-Społeczna ONZ podjęła uchwałę, w której ponagla i zachęca rządy państw członkowskich do wprowadzania polityki konsumenckiej w życie i wcielenia do krajowych przepisów prawnych postanowień Wytycznych. W raporcie Sekretarza Generalnego ONZ, przedstawionym na sesji Rady Ekonomiczno-Społecznej w 1990 r., wskazuje się, że ochrona konsumenta - wobec intensyfikacji międzynarodowej wymiany towarowej, ruchu osobowego, międzynarodowej informacji itp. - nie może być traktowana jako zagadnienie wewnątrzkrajowe, ale jako problem globalny, wymagający od wszystkich państw odpowiedniego współdziałania i wzajemnej pomocy, a jednocześnie wzmożenia prac nad realizacją treści, jakie zawierają Wytyczne.

Jak choćby z powyższego wynika, działalność państwa, mająca na celu ochronę szeroko rozumianych interesów konsumentów, powinna dotyczyć jednocześnie kilku płaszczyzn, do których należą:

·legislacja tworząca ramy prawne;

·organizowanie i wspieranie przedsięwzięć chroniących życie i zdrowie konsumentów;

·kontrolowanie rynku, w którego skład wchodzą różnego rodzaju inspekcje, służby kontrolno-techniczne, kontrola leków itp.;

·sądownictwo będące środkiem dochodzenia roszczeń konsumentów;

·struktura instytucjonalna polegająca na budowaniu infrastruktury organizacyjnej, służącej ochronie konsumentów;

·informacja i edukacja konsumencka mająca na celu szerzenie wiedzy i wzrost świadomości konsumenckiej.

Realizując politykę konsumencką, państwo posługuje się swymi wyspecjalizowanymi instytucjami, takimi jak parlament czy wymiar sprawiedliwości, a także rozbudowanymi środkami prawnymi, jak również określoną strukturą instytucjonalną. Ta ostatnia może, w zależności od sytuacji danego kraju, przyjąć różne oblicza. Na ogół wyróżnić można następujące modele systemu instytucjonalnej ochrony konsumentów:

a.model ombudsmana, w którym najważniejszą rolę w ochronie konsumenta odgrywa jednoosobowy urząd rzecznika praw konsumentów. Jest to instytucja niezależna od administracji, powoływana przez parlament, najczęściej na określony czas. Ombudsman wyposażony jest w uprawnienia władcze;

b.model administracyjny, w którym prowadzenie polityki konsumenckiej spoczywa w ręku administracji. Z reguły jest to jeden wyspecjalizowany organ (najczęściej usytuowany w ministerstwach gospodarczych), dysponujący rozbudowaną strukturą terenową;

c.model sądowy, oparty na bardzo rozbudowanej działalności sądów, przy czym ich powszechna dostępność, szybkość postępowania (tzw. sądy małych żądań) gwarantuje pokrzywdzonemu konsumentowi sprawne uzyskanie rekompensaty. Model ten zakłada również funkcjonowanie rozmaitych instytucji publicznych, prowadzących i koordynujących politykę konsumencką;

d.model niemiecki, w którym polityka realizowana jest przez silne organizacje konsumenckie. Państwo przekazuje im środki finansowe na działalność związaną z ochroną interesów konsumentów, sobie pozostawiając funkcje koordynujące i kontrolne.

W praktyce spotyka się systemy mieszane. Model ombudsmana jest charakterystyczny dla większości krajów skandynawskich, model administracyjny jest typowy dla Francji, zaś model sądowy to domena krajów anglosaskich.

 

Podsumowanie

Polityka konsumencka to ogół świadomych działań państwa, które zmierza do stworzenia warunków, umożliwiających jak najpełniejsze zaspokojenie potrzeb, aspiracji i oczekiwań konsumentów. Te warunki winny być takie, aby umożliwić realizację dążeń poszczególnych grup konsumentów, dysponujących zróżnicowanymi zasobami finansowymi. W gospodarce rynkowej polityka konsumencka stanowi podstawowe narzędzie, jakim dysponuje państwo, aby wzmacniać pozycję konsumenta na rynku. Działalność państwa, mająca na celu ochronę szeroko rozumianych interesów konsumentów, powinna dotyczyć jednocześnie kilku płaszczyzn, do których należą: legislacja, bezpieczeństwo konsumenckie, kontrola rynku, sądownictwo, informacja i edukacja konsumencka. Aby właściwie realizować te zadania, państwo musi stworzyć odpowiednią strukturę instytucjonalną służącą ochronie praw i interesów konsumentów. Musi również dysponować rozbudowanymi środkami prawnymi.

 

3. Ochrona konsumentów w Unii Europejskiej

Pierwsze koncepcje politycznej i gospodarczej integracji Europy formułowane były już w minionych stuleciach. Jednakże dopiero po zakończeniu drugiej wojny światowej powstały warunki do urzeczywistnienia idei integracji regionalnej w Europie, rozumianej jako świadome tworzenie mechanizmów regulujących procesy gospodarcze i współpracę polityczną określonej grupy państw. Powojenne zniszczenia gospodarki postawiły nowe wyzwania ekonomiczne, często przerastające możliwości poszczególnych krajów. Sytuacja polityczna i społeczna stała się również swoistym katalizatorem idei integracyjnej.

Pod koniec lat czterdziestych na terenie Europy Zachodniej funkcjonowało już kilka międzynarodowych organizacji, które miały znaczący wpływ na zagadnienie integracji. Wspomnieć trzeba o utworzonej w 1948 r. Organization for European Economic Cooperation - OEEC - Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (przekształconej w 1960 r. w Organization for Economic Cooperation and Development - OECD - Organizację Współpracy i Rozwoju Gospodarczego). W 1949 r. została utworzona organizacja o kompetencjach ogólnych - Rada Europy, której założycielami były: Belgia, Dania, Holandia, Francja, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy. W 1951 r. w Paryżu podpisano traktat (zawarty na pięćdziesiąt lat) o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali - EWWiS. Sygnatariuszami były: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy.

Te same kraje podpisały w Rzymie (stąd używana często nazwa Traktat rzymski) 25 marca 1957 r. powołanie do życia kolejnych wspólnot, a mianowicie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej - EWG oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, zwanej Euroatomem. Jednocześnie została podpisana konwencja o niektórych wspólnych instytucjach wspólnot europejskich. Istotną rolę w ewolucji trzech wspólnot europejskich spełnił podpisany w 1987 r. European Single Act - Jednolity Akt Europejski. Przewidywał on realizację do końca 1992 r. jednolitego rynku wewnętrznego.

Kolejnym przedsięwzięciem - jak dotychczas najbardziej dalekosiężnym i o najdalej idących konsekwencjach - jest traktat o Unii Europejskiej, określany jako Traktat z Maastricht, podpisany przez 12 państw członkowskich wspólnot 7 lutego 1992 r. Konstrukcja tego dokumentu oparta jest na trzech filarach:

·pierwszy to postanowienia dotyczące trzech wspólnot (EWWiS, Euroatomu i EWG). Zawierają one modyfikacje celów gospodarczych wspólnot, zmiany w funkcjonowaniu ich organów oraz formalną zmianę EWG na: Wspólnota Europejska - WE;

·drugi stanowią przepisy regulujące współpracę w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa;

·trzeci zawiera regulacje działań Unii w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Tak więc ramy prawno-instytucjonalne wspólnot europejskich i Unii Europejskiej wyznacza aż pięć dokumentów prawnych: trzy traktaty założycielskie wspólnot (traktat paryski i traktaty rzymskie), Jednolity Akt Europejski oraz Układ o Unii Europejskiej.

Unia Europejska nie jest samodzielną organizacją międzynarodową i nie ma podmiotowości prawno-międzynarodowej. Taką podmiotowość mają tylko trzy wspólnoty europejskie i korzystają z niej dla realizacji swych statutowych zadań. Zadaniem Unii Europejskiej (zgodnie z art. A. traktatu z Maastricht) jest organizacja stosunków pomiędzy państwami członkowskimi i ich społeczeństwami.

Zgodnie z postanowieniami traktatów założycielskich wspólnot i traktatu o Unii Europejskiej głównymi statutowymi organami Unii Europejskiej są: Rada, Komisja, Parlament Europejski i Trybunał Sprawiedliwości. Parę słów o nich.

Rada Europejska jest faktycznie organem naczelnym. Składa się ona z szefów państw i rządów państw członkowskich oraz przewodniczącego Komisji, którym towarzyszą ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich oraz jeden członek Komisji. Funkcję przewodniczącego pełni szef państwa lub rządu tego państwa członkowskiego, które przewodniczy Radzie (często się ją określało jako Radę Ministrów Wspólnot). Rada Europejska nadaje Unii impuls niezbędny do jej rozwoju i określa ogólne kierunki jej polityki. (art. D traktatu z Maastricht).

Rada Unii jest międzyrządowym organem Unii. Jest organem plenarnym, do którego wchodzą przedstawiciele - po jednym z każdego kraju - wszystkich państw członkowskich. Państwo przewodniczące Radzie Unii pełni jednocześnie funkcje przewodniczącego Rady Europejskiej. Przewodniczącym Rady Unii jest minister spraw zagranicznych, zaś funkcję przewodniczącego Rady Europejskiej pełni szef rządu lub państwa.

Rada Unii jest najważniejszym organem, w którego kompetencji znalazły się najbardziej istotne dla rozwoju wspólnot i Unii sprawy. Zapewnia koordynację ogólnej polityki gospodarczej członków Unii i ma prawo do podejmowania decyzji. Czasami - przewiduje to traktat rzymski - Rada zobowiązana jest do zasięgnięcia opinii Parlamentu Europejskiego oraz takich organów konsultacyjnych, jak Komitet Ekonomiczno-Społeczny czy Komitet Walutowy. Opinie te jednakże nie wiążą Rady. Rada jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych, co czyni przy udziale Komisji i Parlamentu.

Komisja Europejska ma bardzo szerokie i różnorodne uprawnienia. Jej zadania można sprowadzić do następujących, głównych funkcji:

·ma prawo i obowiązek inicjatywy legislacyjnej,

·jest organem wykonawczo-zarządzającym,

·nadzoruje realizację postanowień traktatowych.

Do najbardziej absorbujących dziedzin aktywności Komisji należą m.in.: funkcjonowanie unii celnej, wspólna polityka rolna, kwestie związane z konkurencją, zarządzanie tzw. Funduszami Strukturalnymi Unii.

Obecnie w skład Komisji wchodzi dwadzieścia osób. Członkami Komisji mogą być jedynie obywatele państw członkowskich Unii, a w składzie musi znaleźć się przynajmniej jeden obywatel każdego państwa członkowskiego (ale nie więcej niż dwóch). Aparat administracyjny stojący do dyspozycji Komisji jest bardzo rozbudowany i zgrupowany w dwudziestu czterech dyrekcjach generalnych (DG) oraz w ośmiu służbach specjalnych, nad których pracą czuwają poszczególni członkowie Komisji, zwani komisarzami. Najmłodsza stażem jest Dyrekcja Generalna XXIV, zajmująca się polityką konsumencką i ochroną konsumentów. Komisarzem nadzorującym jej pracę jest pani Emma Bonino.