Y1 BAYAN ŞAHIS: 35.18-36.04 (...anlaşılmadı...) Atatürk'ün padişah tarafından (...anlaşılmadı...) güneydoğudaki Kürt Kürdistan mücadelesi insanları bastırmak için vazifelendirildiğini anlatıyorlar. Burada da padişah diyor ki (...anlaşılmadı...) o insanları bastırmak için (...anlaşılmadı...) yani Kürdistan’daki var olan insanları bastırmak amacı ile gönderildiği (...anlaşılmadı...)
CESİM SOYLU: 36.04-47.55 Yani zaten bu savaşlarda o dönem padişah tarafından (...anlaşılmadı...) işgalcilerin dayatmalarını kabul ettirmek üzere görevlendirildiği ama Atatürk ihtilal kuvvetlerinin (...anlaşılmadı...) Kürdistan’daki bu direniş odaklarını gördüğünde bir isyan başlatmanın mümkün olduğunu görüyor. Bu nedenle (...anlaşılmadı...) sonra Erzurumda kongre yapıyor. Kürtlerin diğer tüm (...anlaşılmadı...) Hatta şöyle bir şey var. Doğrudurda. Atatürk’ün (...anlaşılmadı...) oluşturmaya başladığını görünce (...anlaşılmadı...) Erzincanda (...anlaşılmadı...) Osmanlı devletinin askerlerini elinden aldılar (...anlaşılmadı...) korur (...anlaşılmadı...) korurlar bize dâhil olurlar diye. Doğrudurhakikattende öyledir. (...anlaşılmadı...) seni (...anlaşılmadı...) cemiyeti başkanı yapacağım demiştir. Bırak (...anlaşılmadı...) dolayısı ile direnişi bu pratik direnişi organize etmek için (...anlaşılmadı...) amacı nedir bu başka bir konu ama (...anlaşılmadı...) Atatürk'ün niyeti ne olursa olsun (...anlaşılmadı...) ama o koşullarda (...anlaşılmadı...) bir ortak bir irade oluştu. Kürtlerin ve Türklerin ortak (...anlaşılmadı...) her iki halkın (...anlaşılmadı...) ve nitekim Erzurum kongresinde ve Sivas kongresinde de delegelerin Erzurum’da kurulan heyet temsilcileri yani (...anlaşılmadı...) Kürtlerden oluşuyor(...anlaşılmadı...) tüm dağlardan tüm (...anlaşılmadı...) yani halk arasında (...anlaşılmadı...) bir heyet (...anlaşılmadı...) ve (...anlaşılmadı...) birlikte vatanı kurtaracağız biz sizinle (...anlaşılmadı...) ancak burada yapılan bir şey vardır Atatürk batıda (...anlaşılmadı...) ediyor Kürdistan’dan (...anlaşılmadı...) Kürdistandan bir şekilde (...anlaşılmadı...) yani onları (...anlaşılmadı...) o dönem Kürdistan (...anlaşılmadı...) cemiyetler tarafından Türk Kürt (...anlaşılmadı...) Atatürk ile birlikte olmayanlar kendi devletlerimizi kuralım demelerine rağmen Kürtler Atatürk ile birlikte ortak bir devlet kurmuşlardır. sadece (...anlaşılmadı...) değil Osmanlı ordusundan Kürtler (...anlaşılmadı...) bir çok insan bu ortak birlikte (...anlaşılmadı...) ve nitekim Kürdistanda Cumhuriyet dönemindeki bütün isyanlarıda bu Atatürk’le birleşenler çıkarmıştır. (...anlaşılmadı...) bunlar çıkarmıştır. (...anlaşılmadı...) ama daha sonra (...anlaşılmadı...) şimdi arkadaşlar bu süreçte iki şeye (...anlaşılmadı...) birincisi (...anlaşılmadı...) ikincisi Atatürk'ün (...anlaşılmadı...) Atatürk (...anlaşılmadı...) kongresine giderken (...anlaşılmadı...) bölgesinde (...anlaşılmadı...) kardeşler Atatürk ile görüşürler şunu söyler bizim (...anlaşılmadı...) bunu kabul edeceksin bunu kabul edersen sizlerle birlikteyiz derler Atatük şunu söyler biz zaten birlikteyiz zaten ortak bir devlet kuruyoruz buna acelesi yok sizleri (...anlaşılmadı...) cemiyetine (...anlaşılmadı...) ingiliz ajanlarıdır, biz zaten (...anlaşılmadı...) ve bugün (...anlaşılmadı...) baktığımızda İzmir Kürdistan Özerklik (...anlaşılmadı...) var. (...anlaşılmadı...) ama bunun bir yalan olduğunu düşünüyor bir gün sonrada (...anlaşılmadı...) ikincisi arkadaşlar (...anlaşılmadı...) kuşkusuz (...anlaşılmadı...) bişey yok. yani bu başka bir mevzu. gerçektenAtatürkün söylediğinde samimi olup olmadığını onun (...anlaşılmadı...) yapısına onun geçmişine onun cumhuriyeti kurarken ki (...anlaşılmadı...) bakılır.(...anlaşılmadı...) kürtüm (...anlaşılmadı...) esasen (...anlaşılmadı...) seven bir insandı. Ve esasen (...anlaşılmadı...) cumhuriyeti kurmaya çalışan başka birşey değil ama biz öylemi (...anlaşılmadı...) hayır (...anlaşılmadı...) ortak bir sistem (...anlaşılmadı...) yasal sürecimiz bu. ama tarihten (...anlaşılmadı...) fakat ben yinede bu çok önemli bu bu düşünce (...anlaşılmadı...) zaten tarihte (...anlaşılmadı...) tarih (...anlaşılmadı...) kural (...anlaşılmadı...) kural bizler ne yapa biliriz. niçin yapılmadı kürtlerin zaafı neydi. bu noktada kürtlerin zaafından bahsedeceğiz. Şimdi bir direniş birlikte örgütlenmelidir. kürtler burada yanılgılı yaklaşmışlardır.bunu birlikte örgütlenirken bile (...anlaşılmadı...) kendi güçlerini (...anlaşılmadı...) heyet temsilciliği oluştururken orada irade ola (...anlaşılmadı...) lozan antlaşması yapılırken orada irade olarak var ola bilmelidir. mecliste ki başlangıçta Türkeyi Büyük Millet Meclisi değil sadece (...anlaşılmadı...) 72 tane kürtmillet vekili vardır. orada iradi olarak iradi (...anlaşılmadı...) çıkara bilirlerdi. 1921 Anayasasının kürtlerin kaynaklarını resmileştirecek şekilde yasallaştıra bilirlerdi. bu güçleri vardı. ama zaaflıydılar. dediğimiz gibi ulus bilincinden yoksundular. bir anlamda dolayısı ile bu süreçte onları tersine çevirip başba şeyler ortaya çıktı. Ancak Atatürkün hem meclisteki görüşmeleri hemde İzmir konuşması önemlidir aslında gerçekten de bir özerklik ön görüyor. şunu söylüyor biz burada kürt meselesini ele alırken çok ciddi çalışmalar yürütüyor. biz kürtleri ve türkleri bakanlarına göre ayrıştırmaya çalışırsak sınırı nereye çekeceğiz Konya çöllerindeki kürtleri nereye alacağız. Sivastan Erzincandan başlayarak bir sıra çizdiğimizde Konyada ki Yozgatta ki kürtleri nereye alacağız. o halde bu topraklar için en uygun yönetim biçimi kürtleri (...anlaşılmadı...) orada kendi öz yönetimlerini oluştursunlar orada kendi ana dillerini hakim kılsınlar orayı yönetsinler. Ve bunu bir takım alt maddeleri halinde Kürdistan içi genel bu konsepte ilişkin olarak işte örneğin memurlar şukadar (...anlaşılmadı...) valiler şöyle altına alacak bunu maddeler maddeler biçiminde özerklik programında var ediyor. ancak dediğimiz gibi arkadaşlar tarihsel açıdan bakıldığında ogün koşullarında gerçekten de Atatürkün o ifade ettiği (...anlaşılmadı...) ettiği İzmir konuşmasına ve daha sonra mecliste 1922'de görüşülerek kabul edilen Özerklik kürt anayasası özerklik yasası bile başlı başına ciddi bir çözüm olabilirdi. geliştirilseydi olabilirdi. Burada açıkcası iki şeye işarek etmek istiyorum. işin özünde dediğimiz gibi kürtlerin zaafı vardır. (...anlaşılmadı...) taa ümmetimiz diyene kadar. Ümmetci zihniyet hala dinci yasal değil saltanata bağlı aynı zamanda Atatürke cumhuriyete de bağlı yani yeni bir sistem kuruldu Cumhuriyet kuruldu (...anlaşılmadı...) cumhuriyeti yeni bir zihniyetle yeni delegelerle ortaklaşıyoruz yaklaşımı yok. (...anlaşılmadı...) eski osmanlı (...anlaşılmadı...) Cumhuriyete bağlı düşüncesi vardır. (...anlaşılmadı...) aslına bu (...anlaşılmadı...) yasallaşmasına (...anlaşılmadı...) bir vilayettir. bir (...anlaşılmadı...) ikincisi dönem itibarı ile bu (...anlaşılmadı...) bu cumhuriyet birlikte kuruldu bu cumhuriyetin asil (...anlaşılmadı...) kürtlerdir. kürtler eşit iki halk (...anlaşılmadı...) yaşamışlar, bu yaşantı belli bir süre yaşantıldı. (...anlaşılmadı...) yeni bir anayasa var aynı zamanda kürtözerkliğide var (...anlaşılmadı...) türk o dönem kardeşleşmenin ortaklaşmanın vesikalarıdır. dolayısı ileörgüt bağlamı iredisi ile bizde onlardır. (...anlaşılmadı...) ve bizce (...anlaşılmadı...) meselesinden söz edilecekse eğer Cumhuriyetin (...anlaşılmadı...) iki eşittir eşit halktan oluşan bir irade. böyle (...anlaşılmadı...) isterseniz aradan sonra (...anlaşılmadı...).
