T. C. Kuala lumpur büYÜkelçİLİĞİ Tİcaret müŞAVİRLİĞİ malezya yillik raporu

1.3. Siyasi Durum

Malezya, Federal Anayasal Monarşi’ye dayalı parlamenter demokrasi sistemiyle yönetilmektedir. 13 Eyalet (Johor, Kedah, Kelantan, Malaka, Negeri Sembilan, Pahang, Perak, Perlis, Pulau Pinang, Sabah, Sarawak, Selangor ve Terengganu) ve 3 federal bölgeden (Kuala Lumpur, Labuan, Putrajaya) oluşmaktadır.

Devlet başkanı sultandır (Yang di-Pertuan Agong-Paramount Ruler). Sultan, aynı zamanda Silahlı Kuvvetler Başkomutanı’dır ve dini kurumların başıdır. Sultan, dokuz eyalet sultanlarının (Britanya’nın egemenliğindeki dönemde sultan bulunmayan; Malaka, Pulau Penang, Sabah, Sarawak hariç) oluşturduğu “Malay Sultanları Konseyi” tarafından, kendi aralarından, rotasyon usulüyle beş yılda bir seçilmektedir. Daha önceden Tengku Muhammad Faris Petra olarak bilinen (doğum 6.10.1969) Kedah Sultanı Muhammad-V 13.Aralık.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 15. Malezya Sultanı (Yang di-Pertuan Agong) olarak seçilmiştir.
1.4.Yasama

Anayasaya göre Federasyon’un yasama yetkisi Sultan’ı da içerecek şekilde Parlamento’ya (Federal Meclis) verilmiştir. Parlamento, Temsilciler Meclisi (Dewan Rakyat) ve Senato (Dewan Negara) olarak iki bölümden oluşmaktadır.

1.5. Yargı

Hukuk sistemi İngiliz hukukuna dayalıdır. Müslüman nüfus için İslam Hukuku geçerlidir. Ancak, dini hükümlerin medeni hakların ötesine giden kuralları çoğu hallerde fiilen uygulanmamaktadır.

1.6.Yürütme

Sultan, Yürütme’nin başı olsa da, bu yetki sembolik nitelik taşımaktadır. Yetki Başbakan başkanlığındaki bakanlar kurulu tarafından kullanılmaktadır.

Malezya 1973 yılından bu yana Ulusal Cephe (Barisan Nasional, BN) Koalisyon Hükümeti tarafından yönetilmektedir. Koalisyonun lideri ve ana partisi Malayların oluşturduğu UMNO (United Malay National Organization)’dur. UMNO Başkanı Başbakan, UMNO Başkan Vekili de Başbakan Yardımcısı olmaktadır.
Başbakan olarak atanan Tun Dr. Mahathir Mohamad yeni kabineyi oluşturacak, bu nedenle aşağıdaki bilgiler önümüzdeki günlerde güncellenecektir.
Buna göre; şu an ki Hükümette Başbakan Tun Dr. Mahathir Mohamad, Başbakan Yardımcısı ise Datuk Seri Aziz Azizah Wan İsmail ve Maliye Bakanı Lim Guan Eng’dir.
Öte yandan ekonomik işlerden sorumlu bakan Datuk Seri Mohamed Azmin Ali olmuştur. Bir önceki hükümet dönemindeki Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanlığı ile İç Ticaret ve Tüketici İşleri Bakanlığının görev ve yetkilerinin bu bakanlıkta olması beklenilmektedir.

Başbakan ve Ekonomi ile İlgili Bakanlar
	Başbakan Tun Dr. Mahathir Mohamad
	Maliye Bakanı Lim Guan Eng
	Ekonomik İşler Bakanı Datuk Seri Mohamed Azmin Ali

Malezya Uluslararası Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

Ignatius Darell Leiking

2. GENEL EKONOMİK DURUMU

2.1. 2017 Yılında Ülke Ekonomisi

Malezya, 1957 yılında bağımsızlığını kazanmış olarak, Federatif Anayasal Monarşi ile yönetilmekte (Sultan, Parlamento ve Eyaletler Meclisi) olup, yaklaşık 32 milyonluk çok kültürlü ve çok dinli bir nüfusa sahiptir.

Ekonomi, nüfusun yaklaşık % 23’ünü oluşturan Çin asıllı Malezyalıların kontrolündedir. Forbes dergisinin yayınladığı; Malezya’daki en zengin ilk 50 kişilik listede ilk ondakilere bakıldığında sadece 10 uncu sırada bir tane müslüman Malezya’lı olmasına karşın, diğerlerinin tamamının Çin kökenli Malezyalı olması bu konuda çok güzel bir örnek teşkil etmektedir. Benzer şekilde listenin kalan kısmında da büyük çoğunluğun Çin kökenli Malezyalı olduğu görülmektedir. Nüfus çoğunluğuna sahip olan etnik Malaylar (bumiputra) ise, ağırlıklı olarak devlet yönetimini ellerinde tutmakla birlikte, Çin kökenli Malezyalılar da görev almaktadır. Buna en güzel örneklerden birisi 2015 yılında yapılan kabine değişikliğinde Uluslararası Ticaret ve Sanayi II. Bakanının örnek gösterebiliriz. Bu bağlamda, özel sektör ile yapılacak işlerde Çin asıllı Malezyalılar, devlet ihaleleri ve alımlarına yönelik işlerde ise Bumiputra (Malay) ortak bulunmasında yarar görülmektedir.
Malezya ekonomisi dolar bazında son yıllarda daralma yaşamakta iken 2017 yılında ilk defa bir artış göstermiş ve 2017 yılında yaklaşık cari fiyatlarla 1.316,3 milyar Rm’lik bir GSYİH’ya sahiptir. 2015 Dünya Rekabet Yıllığı (WCY)’na göre 18 inci sırada iken 2016 için (01.06.2016 verileri esas alınarak yapılan çalışma) bir miktar düşerek 19 uncu sıraya gerilemiş ve 2017 de ise 24 üncü sıraya düşmüştür. Bu sıralamayla Malezya; birçok ülkeyi geride bırakmasına karşın bir önceki yıllardaki konumunu muhafaza edememiştir. ASEAN ülkeleri arasında ise Singapur’dan sonra ikinci konumdadır.
2011–2015 döneminde büyüme oranı % 5,28 olarak gerçekleşmiştir.
2015 yılında ise büyüme bir önceki yıla göre azalarak % 5,0 oranında olmuş ve bu azalma eğilimi 2016 yılında da devam ederek büyüme % 4,2 olarak gerçekleşmiştir. Ancak burada gözden kaçırılmaması gereken önemli bir husus bulunmaktadır. Söz konusu oranlar Malezya Ringit’i baz alınarak tesbit edilmektedir. Oysa ABD Doları cinsinden (yıllık ortalama kur dikkate alınarak) hesaplama yapıldığında tersine ekonominin daraldığı gözlemlenmektedir.
Benzer şekilde 2016 yılında, ihracatta da Malezya Ringgit’i baz alınarak % 1,5 dolayında artış olduğu ifade edilmesine karşın, ABD doları cinsinden yaklaşık % 5 dolayında düşüş bulunmaktadır. Ancak, 2017 yılına gelindiğinde son yıllarda ekonomide yaşanan daralma tersine dönmeye başlamış ve dolar bazında da artış göstermiştir.
Enflasyon oranı ise son iki yıldır % 2,1 düzeyinde seyrederken 2017 yılında beklenenin üzerinde bir artış göstermiştir. Malezya Merkez Bankasının 2017 mart ayında revize ettiği 2017 enflasyon beklentisi % 3-4 aralığı iken, gerçekleşme neredeyse üst sınıra yaklaşmış ve % 3,7 olmuştur. İşsizlik oranını ise 2017’de % 3,4 olarak gerçekleşmiştir.

Malezya, uzun süreli dış ticaret fazlası veren bir ülke olması sonucu, yüksek döviz rezervlerine sahiptir. 2015 ve 2016 yılında toplam dış ticaretin düşmesine karşın dış ticaret fazlası vermeye devam etmiştir. Rezervlerin yüksekliği, Malezya Hükümetinin ekonomiye yönelik önlemlerini hızlı ve etkin bir şekilde almasına olanak sağlamaktadır. Ancak, son bir kaç yıldır uluslararası piyasaların da etkisiyle döviz rezervlerinde sorun yaşanmaya başlamıştır. Aşağıdaki tabloda bu daha net bir şekilde görülebilir. 2013 yılı sonunda 139,4 Milyar dolar olan net uluslararası rezervler, 2015 yılı sonunda 95,3 Milyar dolara düşmüştür. 2016 yılı sonunda da bir önceki yılki düzeyde kalarak 95,02 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılında dış ticaretin de artmasına paralel olarak döviz rezervleri biraz artış göstererek 102,4 milyar dolar düzeyine çıkmıştır.

Temel Ekonomik Göstergeler
		2015	2016	2017	2018t
GSYİH (Milyar RM) 2010 yılı sabit fiyatlarla		1.063,4	1.108,2	1.173,6	1.240,1
Kişi başına milli gelir ($)		9.242	9.110	9.551	10.885
GSYİH’nın Sektörel Büyüme Hızları: (2010 sabit fiyatlarıyla)		5,0	4,2	5,9	5,5-6,0
Tarım, Hayvancılık, Ormancılık		1,3	-5,1	7,2	3,6
Madencilik		5,3	2,2	1,1	1,8
İmalat Sanayi		4,9	4,4	6,0	5,9
İnşaat		8,2	7,4	6,7	7,3
Hizmetler		5,1	5,6	6,2	6,1
Nominal GNI		5,2	6,2	10,1	6,9
Enflasyon oranı (TÜFE) (%)		2,1	2,1	3,7	2,0-3,0
İşsizlik Oranı (%)		3,1	3,4	3,4	3,2-3,5
U. Rezervler (Milyar $)		95,3	95,02	102,4	----
Uluslararası Rezervlerin İthalatı Karşılama Oranı (ay)		8,4	8,8	7,2	----
Gecelik Faiz Oranı (Yıl sonu)		3,25	3,00	3,00	----
Toplam Dış Borçlar (RM milyar)		837,0	916,1	883,4	-----
Toplam Dış Borçlar ($ milyar)		214,3	220,8	205,4	----
İhracat (Milyar $)		199,7	189,58	217,51
İthalat (Milyar $)		175,8	168,52	194,89
RM nin Dolar Karşısındaki Değeri		3,9055	4,1483	4,3004	3,9
İhraç Ürünleri	Elektrik ve elektronik ürünleri % 36,68 - -ham ve rafine petrol (LNG dahil) % 12 - kimyasal ürünler % 7,33 - palmiye yağı ve türevleri % 5,75 - makine ve aksamları % 4,29
İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler	Singapur, Çin, ABD, Japonya, Tayland.
İthalat Ürünleri	Elektrik ve elektronik ürünleri % 30,17 - kimyasal ürünler % 9,53 - makine ve aksamları % 9,37 – petrol ürünleri % 9,09 – metal ve ürünleri % 5,20
İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler	Çin, Singapur, Japonya, ABD, Tayvan ve Tayland.

t: tahmini

Not : Malezya’da genellikle tüm istatistikler Malezya Ringit’i şeklinde verilmekte olup, burada ve ileride kullanılan bazı tablolarda, yıllık ortalama kur değerleri esas alınarak hesaplama yapılmıştır.

2018 yılı bütçesinin açıklandığı 2017 ekiminde ekonominin % 5,0-5,5 oranında büyümesi öngörülürken, Merkez Bankasının 2017 yılı raporunu açıklandığı günlerde bu oranın biraz daha artarak % 5,5-6,0 aralığından gerçekleşmesinin beklendiği ifade edilmiştir. 2018 işsizlik oranının % 3,2-3,5 aralığında olacağı, enflasyon oranının ise % 2,0-3,0 arasında seyretmesi, ihracatın % 8,4 ithalatın ise % 8,6 oranında artması öngörülmektedir.
Bu bölümde özellikle vurgulanması gereken bir husus bulunmaktadır. Ülkemizden (diğer yurtdışı kaynaklarda da benzer durum) bakıldığında Malezya ülke olarak oldukça gelişmiş görünmektedir. Çeşitli bölümlerde de vurgulandığı üzere; örneğin iş yapılabilirlik ve benzeri uluslararası raporlarda, ülkemize kıyasla daha üst sıralarda olduğu belirtilmektedir. Bu durumun ise; gelişmiş ülkelerin güneydoğu asya bölgesinde kendileri için bir yatırım üssü belirleme ihtiyacından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu konuda da istenilen hedefe ulaşılmış, özellikle 1990 lı yıllardan itibaren uluslararası bir çok firma Malezya’da yatırım yapmıştır. Bir anlamda bunun sonucu olarak Malezya’nın yıllık ihracatının yaklaşık % 30-35 inin elektrik-elektronik ürünleri oluşturmaktadır.
Ancak, kısa süreli de olsa Malezya’da yaşayanlar, durumun daha farklı olduğunu belirtmektedir. Nüfusun yaklaşık % 25’inin yaşadığı ve fert başı gelirin ülke ortalamasının yaklaşık iki katı olduğu Kuala Lumpur ve çevresinde dahi bu husus gözlemlenebilmektedir ki, taşraya çıkıldığında gelişmişlik düzeyindeki fark daha da belirginleşmektedir.

2.2. Enflasyon ve Gecelik Faiz

2017 yılı bütçe çalışmaları sırasında enflasyonun bir miktar artarak % 2,5 düzeyinde olması hedeflenirken, Malezya Merkez Bankasının 2017 mart ayında revize ettiği 2017 enflasyon beklentisi % 3-4 aralığı olmuş, buna karşın gerçekleşme neredeyse üst sınıra yaklaşmış ve % 3,7 olmuştur. Tüketici Fiyat Enflasyonunun sektörel dağılımı yıllar itibarıyla aşağıdaki tabloda görülmektedir.

Enflasyonun Sektörel Dağılımı
	2013	2014	2015	2016	2017
Gıda ve Alkolsüz İçecekler	3,6	3,3	3,6	3,9	4,0
Alkollü İçecekler ve Tütün	6,0	11,6	13,5	17,2	0,2
Giyim ve Ayakkabı	-0,6	-0,2	0,5	-0,4	-0,3
Konut, Elektrik, Su, Gaz ve Yakıt	1,7	3,4	2,5	2,4	2,2
Mobilya ve Ev Eşyaları	1,5	1,0	2,7	2,4	2,1
Sağlık	1,9	2,9	4,5	2,7	2,5
Ulaşım	2,0	4,9	-4,5	-4,6	13,2
Haberleşme	-0,7	-0,7	1,9	-1,5	-0,4
Eğlence ve Kültürel Harcamalar	0,1	1,5	1,7	2,5	1,9
Eğitim	2,4	2,4	2,4	2,1	1,7
Restorant ve Hotel	2,5	4,7	4,1	2,8	2,5
Diğer Mal ve Hizmetler	0,3	0,7	4,1	2,9	1,2
Yıllık Ortalama	2,1	3,2	2,1	2,1	3,7

Malezya Merkez Bankası, 2011 yılında borçlanma maliyetlerini düşük enflasyon seviyesinde tutmak için faiz oranlarını artırmış ve gecelik faiz oranlarını 25 puan artırarak % 2.75’ten % 3’e çıkarmıştı. 2012-2013 yıllarında da gecelik faiz oranı % 3 oranı seviyesinde tutulmuştur. 2014 yılında ise 25 puan artırımına giderek % 3,25’e çıkarmış olup, 2015 yılında da aynı seviye sürdürülmüş, ancak 2016 sonunda tekrar % 3,00’a düşürülmüştür. Ancak, 2018 başında bu oranı tekrar arttırmak zorunda kalmış ve % 3,25’e çıkarmış olup, içinde bulunduğumuz günlerde de aynı oran muhafaza edilmektedir.

2.3. Dış Ticaret

Malezya, 2017 yılında yaklaşık 412 milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahiptir. Yaklaşık 217,5 milyar dolarlık ihracat ve 195 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiştir. 2015 yılında, Malezya’nın toplam ticaret hacmi bir önceki yıla yaklaşık % 15 düşerken, gerek ihracatında gerekse de ithalatında yaklaşık aynı oranlarda düşüş gerçekleşmiştir. 2016’ya gelindiğinde ise düşüş trendi biraz yavaşlamakla birlikte devam etmiş ve toplam dış ticaret hacmi dolar bazında yaklaşık % 4,5 oranında azalmıştır. Ancak, 2017 yılına gelindiğinde ise; ivme tersine dönmüş son iki yıldır düşmekte olan dış ticaret artmıştır. Fakat yine de 2014 yılındaki seviyesine ulaşamamıştır. İhracat artış oranı % 14,7 olurken, ithalat artış oranı % 15,6 olarak gerçekleşmiştir. 1997 yılından itibaren dış ticaret fazlası veren Malezya, 2017 yılında da yaklaşık 22,6 milyar dolar dış ticaret fazlası vermeye devam etmiştir.
2017 yılındaki ihracat kompozisyonuna bakıldığında, ihraç edilen malların yaklaşık % 82,1’sini sanayi ürünleri (geçen yıla göre % 18,9 artış), % 8,6’si madencilik ürünleri (geçen yıla göre % 23,9 artış), % 8,4’ünü tarımsal ürünler (geçen yıla göre % 10,9 artış) ve % 0,9’sını diğerleri oluşturmaktadır. Elektrik ve elektronik ürünleri ihracatı da bir önceki yıla göre % 19,2 artarak toplam ihracatın % 36,7’sını oluşturmakta ve ihracatta önemli bir yer tutmaktadır. Elektrik-elektronik ürünler, kimyasal ürünler, ham ve rafine petrol, palmiye yağı ve türevleri, makine ve aksamları Malezya’nın geleneksel ihraç ürünleri arasında yer almaktadır.
Malezya’nın ithalatında ise, üretimde kullanılan imalat girdileri olan ara mallar ithalatının yaklaşık % 57,1’ini (geçen yıla göre % 20 artış) oluşturmakta iken, tüketim malları toplam ithalatın sadece yaklaşık % 8,5’unu (geçen yıla göre % 6,1 artış) oluşturmaktadır. Elektrik ve elektronik ürünleri, kimyasal ürünler, makine ve aksamları, petrol ürünleri ve ulaşım ekipmanları önemli ithalat kalemleridir.
Malezya’nın ihracatında en büyük 5 dış ticaret partneri; Singapur, Çin, ABD, Japonya ve Tayland olurken, ithalatında Çin, Singapur, Japonya, ABD ve Tayvan bulunmakta olup, 2017 yılında ihracatın % 50,88’i, ithalatın ise % 53,08’ini bu ülkeler ile yapılmıştır. Toplam dış ticaret hacmi 1.773,5 milyar Rm’nin yaklaşık % 27,5’u ASEAN ülkeleri, % 17,5’u ise AB ile gerçekleştirilmiştir.