Hollanda ekonomisinde en büyük pay (% 66) hizmetler sektörüne aittir. Hizmetler sektörü, ticari hizmetler ve ticaret dışı hizmetler olarak iki başlık altında ele alınmaktadır. GSYİH’da ticari hizmetler % 43, ticari olmayan hizmetler % 23 civarında paya sahiptir. Ticari hizmetler içerisinde “ticaret” en önemli alt sektör olurken daha sonra “gayri menkul” ile “finansman” hizmetleri gelmektedir.
Tablo 12: Katma Değer Yöntemiyle GSYIH ve Hizmetler (milyon $)
|
GSYIH
|
Hizmetler Toplamı
|
Hizmetler/ GSYIH Oranı
|
Ticari Hizmetler Toplamı
|
Ticaret
|
Otel, Restoran
|
Taşımacılık Depolama
|
Posta, Telekom
|
Finans
|
Gayri Menkul
|
İş Bulma
|
Diğer Hizmet
|
Ticaret Dışı Hizmetler Toplamı
|
Genel Hükümet
|
Sağlık ve Diğer Hizmetler
|
2006
|
601.098
|
441.428
|
73%
|
299.370
|
78.676
|
11.005
|
27.140
|
15.502
|
40.555
|
47.487
|
15.871
|
63.135
|
142.057
|
67.291
|
74.766
|
2007
|
689.482
|
507.326
|
74%
|
346.062
|
90.272
|
12.790
|
31.294
|
16.853
|
41.637
|
57.550
|
20.600
|
75.066
|
161.264
|
76.226
|
85.038
|
2008
|
777.221
|
566.237
|
73%
|
383.676
|
98.105
|
13.418
|
34.561
|
17.188
|
47.654
|
63.369
|
23.977
|
85.403
|
182.562
|
85.349
|
97.213
|
2009
|
795.326
|
528.315
|
66%
|
345.072
|
86.174
|
12.384
|
44.530
|
15.263
|
55.102
|
47.549
|
20.887
|
78.446
|
183.243
|
85.570
|
97.674
|
Kaynak: CBS
Ticaretteki bilgi birikimi ve yoğunlaşma Hollanda’yı finans sektöründe de önemli bir konuma getirmiştir. Hollanda’nın 4 büyük bankasından biri olan ABN-AMRO bankası ve bir Benelüx bankası olan Fortis Bank, ekonomik kriz nedeniyle iflaslarını önlemek amacıyla 2008 yılında devlet tarafından satın alınmıştır. Bir nevi tarım kooperatifleri bankası olan Rabobank ve ING Bank da ülkenin en önemli bankaları arasındadır. Hollanda’da Yapı Kredi bankası, DemirHalk Bank, Finansbank, İş Bankası, Garanti Bankası ve Ekonomi bankası faaliyet göstermektedir.
4.6. Enerji
Hollanda, enerji sektöründe uluslararası arenada birden fazla alanda faaliyet göstermektedir. Bir taraftan, Kuzey-Batı Avrupa’nın tamamına petrol ürünleri antreposu olarak hizmet verirken, diğer taraftan, sürdürülebilir enerji açısından dünya liderliğini elinde tutmaktadır. Shell, Esso, Nerefco (BP ve Texaco arasındaki ortak girişim), Kuveyt Petrolleri ve Total’in, Rotterdam Limanı bölgesinde rafinerileri bulunmaktadır. Hollanda topraklarındaki doğal gaz rezervleri, ve Kuzey Denizindeki petrol ve gaz rezervleri, Hollanda’nın Avrupa enerji arzına önemli ölçüde katkıda bulunmasını sağlamaktadır.
Öte yandan, Hollanda, gaz ağını Almanya, Belçika, Fransa ve Lüksemburg gaz ağlarına bağlamaya ve böylelikle gaz arzında sıkıntı yaşayan ülkelerin ihtiyaçlarını diğer ülkelerin kaynaklarından karşılamaya yönelik bir proje üzerinde çalışmaktadır. Bu proje, daha sonra İngiltere, İrlanda ve Norveç’in de katılması beklenen bir Kuzey Batı Avrupa gaz pazarı oluşumunun başlangıcı olabilir. Hollanda, ayrıca Rusya ile de petrol ve gaz üretim, ulaştırma ve ticaretinde işbirliğine yönelik çalışmalar içindedir.
Sürdürülebilir enerji konusu Hollanda’da giderek daha fazla ilgi çekmekte ve güneş, rüzgar, su ve biomass/atık gibi alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesine yönelik araştırma-geliştirme faaliyetlerine giderek daha fazla yatırım yapılmaktadır. Sözkonusu yatırımlar, sadece alternatif enerji kaynakları tarafından üretilen elektriğin payının artmasını sağlamamakta, aynı zamanda, sürdürülebilir enerji ürünleri ve hizmetlerinin de yurt dışına satışını teşvik etmektedir.
Enerji sektöründe, enerji üretim, dağıtım, taşımacılık ve ticaretini yapan yaklaşık 500 firma faaliyet göstermektedir. Bunlardan sadece birkaç tanesi büyük enerji üretim ve dağıtım firmalarıdır. Diğer firmaların büyük kısmı küçük ölçekli elektrik üretim (rüzgar, biyoenerji, buhar, güneş enerjisi) ve küçük bölgesel dağıtım firmalarıdır. Esasen sektör, büyük firmalar tarafından yönlendirilen, küçük firmaların önemli rol oynayamadığı bir alandır. Doğalgaz alanında Gasunie firması hakim konumdayken, elektrik üretiminde Eon, Electrabel, Essent ve Nuon en önemli üreticiler olarak ve Eneco en büyük dağıtım firması olarak öne çıkmaktadır. Bu firmalardan Eon (Alman) ve Electrabel (Belçika) yabancı sermayeli firmalardır. Elektrik, doğalgaz, kömür, nükleer enerji ve diğer kaynaklardan üretilmektedir.
Tablo 13: Enerji Bilançosu (Petajoule)
Enerji
|
Yıl
|
Üretim
|
İthalat
|
İhracat
|
Stok
|
Stoklardan
Kullanım
|
Tüketim
|
Toplam Enerji Kaynakları
|
2007
|
2.578
|
8.858
|
7.233
|
835
|
-15
|
3.353
|
2008
|
2.846
|
-
|
-
|
812
|
-
|
3.332
|
2009
|
2.658
|
9.034
|
7.586
|
744
|
-100
|
3.262
|
Taş kömürü, linyit ve türevleri
|
2007
|
-
|
703
|
328
|
-
|
-18
|
357
|
2008
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
334
|
2009
|
|
516
|
126
|
390
|
-77
|
313
|
Petrol hammadde ve ürünleri
|
2007
|
111
|
7.289
|
5.216
|
835
|
2
|
1.352
|
2008
|
93
|
7.570
|
5.511
|
812
|
-60
|
1.279
|
2009
|
73
|
7.692
|
5.753
|
1.938
|
-24
|
1.243
|
Doğal Gaz
|
2007
|
2.281
|
783
|
1.670
|
-
|
1
|
1.395
|
2008
|
2.544
|
760
|
1.852
|
0
|
1
|
1.454
|
2009
|
2.363
|
770
|
1.669
|
-898
|
1
|
1.466
|
Elektrik
|
2007
|
14
|
83
|
20
|
|
|
77
|
2008
|
16
|
90
|
33
|
|
|
73
|
2009
|
18
|
56
|
38
|
18
|
|
35
|
Buhar ve biyolojik gazlar
|
2007
|
132
|
-
|
-
|
|
|
132
|
2008
|
152
|
-
|
-
|
|
|
152
|
2009
|
163
|
|
|
|
|
163
|
Nükleer enerji
|
2007
|
41
|
|
|
|
|
41
|
2008
|
40
|
|
|
|
|
40
|
2009
|
41
|
|
|
|
|
41
|
Kaynak:CBS
Hollanda’nın enerji bilançosu verilerine göre; 2009 yılında üretim ve tüketimin bir miktar azaldığı görülmektedir. Toplam enerji üretimi toplam tüketimini karşılayamayan Hollanda, açığı ithalatla karşılamakta, ancak ithal ettiği enerjinin yaklaşık % 84’ünü ihraç etmektedir.
En önemli enerji kaynağı olan doğalgaz, toplam enerji üretiminin yaklaşık % 89’unu ve tüketimin de yaklaşık % 72’sini oluşturmaktadır. Üretilen doğalgazın yaklaşık % 62’si tüketilmekte ve kalan kısmı ihraç edilmektedir. Almanya en önemli gaz alıcısı olup, onu Fransa, Italya ve Belçika takip etmektedir. İthal edilen gazın en önemli satıcısı Norveç iken, Belçika, Almanya ve Rusya’nın ithalattaki payı büyümektedir.
Toplam enerji tüketiminin yaklaşık %38’ini karşılayan ve üretimi talebi karşılamakta yetersiz kalan petrol ve petrol ürünleri, enerji ithalatında % 85 civarında paya sahip olmakla birlikte, ithalatın % 73’ü ihraç edilmektedir.
Tüketimde üçüncü sırada yer alan taş kömürü ve linyit Hollanda’da üretimi bulunmadığından tamamen ithal edilmekte, ithal edilen kömürün yaklaşık % 66’sı tüketilmekte ve kalanı ihraç edilmektedir.
Elektrik enerjisi ihtiyacı da büyük oranda ithalatla karşılanmakta, küçük miktarlardaki buhar ve biyolojik gazlardan elde edilen enerji ile nükleer enerji üretimi tamamen iç piyasada tüketilmektedir.
4.7. Doğal Kaynaklar ve Madencilik
Hollanda, topraklarında zengin doğalgaz rezervleri ve Kuzey Denizindeki petrol ve doğalgaz rezervlerine sahiptir. Ayrıca, rüzgar enerjisinden küçük çapta elektrik üretiminde yararlanılmaktadır. Bunların içerisinde en önemli kaynak doğalgazdır.
Doğal kaynakların üretim istatistikleri diğer enerji kaynaklarıyla birlikte bir önceki bölümde verilmiştir.
Dostları ilə paylaş: |