T. C. Orman ve su iŞleri bakanliğI

3.2İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Oluşturulması

İzleme ve Değerlendirme Sisteminin amacı, ÇNHRP ile yaratılacak değişimi izleyip ortaya koymaktır. Değişimin başlangıcı mevcut durumu belirlemektir. Mevcut durum, değişmesini istediğimiz şeylerin içinde bulundukları koşullar, özellikler, ilgili tarafların durumları, düşünce ve tavırlarıdır. Bir anlamda mevcut durum, değiştirmek istediğimiz sorunlar ve nedenlere yönelik bir başlangıçtır.

Belirlenen göstergeler-gerektiğinde yerinde saha gözlemleri ve incelemeleri sonucu bu göstergeler artırılabilir- doğrultusunda izleme ve değerlendirme yöntemleri geliştirilecek, 12 MH’de uygulama öneri ve çözümleri ortaya konulacak ve sonuçları CBS ile izlenecektir. Göstergelerde belirtilen hedeflere ulaşılamaması durumunda, teknik ekip tarafından alternatif çözümler analitik ve sayısal modeller yardımıyla üretilecektir.

Bu noktada, izleme ve değerlendirme, değişimi ölçmemize yarayan bir süreç olacaktır. Diğer bir ifadeyle, değişimi yani projenin hedeflerine ulaşmasını ne kadar başarabildiğimizi / başaramadığımızı; neden başaramadığımızı; nerelerde sorunlarla karşılaştığımızı; sorunları çözme konusundaki kapasitemizi, stratejimizi anlama, yorumlama ve düzeltme olanağı tanıyan, kolaylaştırıcı bir aktiviteler bütünlüğüdür.

3.2.1İzleme

Proje kapsamında izleme, süreklilik gösteren bir eylem olacaktır. Projenin içinde çok farklı süreçler ayrı ayrı, farklı yöntemlerle izlenecektir. İzleme ile projede ters giden süreçler zamanında belirlenecek ve projenin hedefleri doğrultusunda ilerlediği teminat altına alınacaktır. Kısacası izleme, proje yönetiminin temel bileşeni olacaktır.

İzlemenin sağlıklı olabilmesi için aşağıdaki hususlar gözönünde bulundurulacaktır:

• 
  İlk durum (mevcut durum) bilgilerinin doğru ve güvenilir bir şekilde elde edilmesi
  
• 
  Göstergelerin mevcut durumu ve değişimi çok iyi temsil edecek şekilde belirlenmesi
  
• 
  İzlemenin mümkün olduğu kadar aynı zaman aralıklarıyla, aynı mekanlarda ve aynı yöntemlerle yapılması
  
• 
  İzlemenin düzenli olarak CBS ortamında kayıt altına alınması, gerektiği zamanlarda doğruluğunun kontrol edilmesi ve veritabanlarının güncellenmesi
  

Özet olarak; belirli sosyo-ekonomik, toprak erozyonu ve vejetasyon göstergeleri hakkında sistematik veri toplamak suretiyle, proje yönetim ve uygulama birimine ve ilgili taraflara göstergelerin ilerleyiş ve gelişim amaçlarının başarılması bilgilerini sağlamak için kullanılan sürekli bir işlem olacaktır.
İzlemenin amaçları:

• 
  Projenin hedefleri belirginleştirilecektir.
  
• 
  Amaçlar, faaliyetler ve kaynaklar arasında etkin bir köprü kurulacaktır.
  
• 
  Amaçlar, performans göstergelerine dönüştürülecek ve hedefler belirlenecektir.
  
• 
  Gösterge bilgileri toplanacak ve gerçek sonuçlarla karşılaştırılacaktır.
  
• 
  Proje yöneticilerine planlama aşamasında ilerlemelerin düzeyini gösterecek ve problem çözümleri hakkında yöneticiye yol gösterecektir.
  

3.2.2Değerlendirme

Değerlendirme aşamasında, izlemeden elde edilen sonuçlar yorumlanacaktır. Çeşitli değerlendirme aşamaları kullanılacaktır. Bunlar, izlemeyi yapacak sosyoekonomi, toprak erozyonu ve vejetasyon ekiplerinin herbiri ilk elde ettikleri verilerin değerlendirilmesi; verilerin belli sürelerde biriktirilmesi ile proje ekibinin birlikte değerlendirmesi; projede belirtilen sonuçlara ait göstergelerin, belirlenen tarihlerde ulaşılıp ulaşılamadığının proje ekibi ve diğer ilgililerle birlikte değerlendirilmesi; proje hedeflerine yönelik göstergelere ulaşılıp, ulaşılamadığının sağlıklı bir şekilde topluca değerlendirilmesidir. Proje hedeflerine ulaşmak için, proje alt ekiplerinin entegrasyonu ve koordinasyonu sağlanacaktır. İzleme ve değerlendirme süreçleri Şekil 1’de verilen döngü ile uygulanacaktır.

3.2.3Değerlendirmenin Kriterleri

Değerlendirme süreci, uygunluk, verimlilik, etkinlik, etki ve sürdürülebilirlik açısından farklı biçimlerde ve farklı zamanlarda ele alınacaktır.

• 
  İstenilen sonuçlara ulaşılıp ulaşılamadığı incelenecektir.
  
• 
  Alışılagelmiş olmayan, kendine özgü faaliyetlerin sonuçlara katkısı ölçülecektir.
  
• 
  Uygulama süreci denetlenecektir.
  
• 
  İstenmeyen sonuçlar araştırılıp ortaya konulacaktır.
  
• 
  Bazı durumlarda, proje potansiyeli test edilecek ve gerektiğinde önerilerle yeni çözümler üretilecektir.
  

İzleme ve Değerlendirme konusunda mantıksal bir çerçeve (Şekil 1) izlenecektir.

Genel olarak İzleme ve Değerlendirme konusuna yönelik yaptığımız bu açıklamalar ışığında, Çoruh Nehri Havza Rehabilitasyon Projesi (ÇNHRP) İzleme ve Değerlendirme Sisteminin oluşturulmasına ilişkin ortaya konulacak metodolojik yaklaşım sosyal, vejetasyon, erozyon ve Coğrafi Bilgi Sistemi’nin kurulması temelinde aşağıdaki başlıklarla sunulmuştur.