T. C. Samsun valiLİĞİ İl miLLÎ EĞİTİm müDÜRLÜĞÜ

Mustafa Kemal Atatürk ve Samsun: Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı ve ardından imzalanan Mondros Mütarekesi'yle yolun sonuna gelmiş; imparatorluğun pek çok bölgesi işgal edilmiştir. Bu kara tablo içinde, İzmir'in işgalinin ertesi günü (15 Mayıs 1919) "9. Ordu Müfettişi" göreviyle İstanbul'dan ayrılan Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919 Pazartesi günü saat 08.00'de Merkez İskele'den karaya çıkarak Samsun'a ve Millî Kurtuluş Hareketine ilk adımını atmıştır.

İlk Adımın Atıldığı Tütün İskelesi

Samsun, millî mücadele meşalesinin tutuşturulduğu yer olmuş, "Yeni Türk Devleti'nin Aydınlık Güneşi" burada doğmuştur. Mıntıka Palas'ta bir süre dinlenen Atatürk, resmî makamları ziyaret etmiştir. 25 Mayıs 1919 günü Samsun'dan hareket etmiş, Kavak ve Havza İlçelerinde halkla görüşmüş ve onlara "Hiçbir zaman ümitsiz olmayacağız, çalışacağız ve memleketi kurtaracağız" demiştir.

Havza'yı Amasya, Tokat, Sivas ve Erzurum ziyaretleri izlemiş; millî mücadele azmi iyice ateşlenmiştir. İstanbul'un işgalinden sonra, Osmanlı Hükümeti bağımsızlığını kaybedince Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi açılmış; Sakarya, Kocatepe ve Dumlupınar destanlarını İzmir'in kurtuluşu izlemiştir.

Cumhuriyetin ilanından sonra "Cumhurbaşkanı" seçilen Atatürk, 20 Eylül 1924'te Hamidiye Zırhlısı'yla Samsun'a teşrif etmiş; aynı günün akşamı onuruna verilen yemekte duygularını şu sözlerle ifade etmiştir:


Bandırma Vapuru
"Ben Samsun'u ve Samsun halkını gördüğüm zaman, memleket ve millete ait bütün düşünce ve kararlarımın yerine getirilebileceğine bir defa daha kuvvetle inandım. Samsunluların hal ve durumlarında gördüğüm, gözlerinden okuduğum vatanseverlik ve fedakârlık; ümit ve tasavvurlarımı olumlu bir inanca götürmeye yetmiştir."

Atatürk, ertesi gün Samsun - Çarşamba demiryolu temel atma törenine katılmıştır.

16 Eylül 1928 tarihinde şehrimize üçüncü defa gelmiş ve bu ziyaretinde "Harf Devrimi" üzerinde durmuştur.

Atatürk 22 Kasım 1930'da yaptığı son ziyareti karayolu ile yapmış; Samsun ve çevresinde incelemelerde bulunmuştur.

19 Mayıs milletimizin gönlünde ve Türk tarihinde çok özel bir yere sahiptir. Millî mücadelenin başlangıç tarihi olan 19 Mayıs; her yıl "Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı" olarak bütün yurtta büyük bir coşku ile kutlanmaktadır. Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da ayak bastığı ve Kurtuluş Savaşı'nı başlattığı Samsun şehri Cumhuriyet Türkiye'sinin gelişen kentlerinden birisi olmaya devam etmektedir.

Samsun halkı Ata'sına karşı şükran ve minnet duygularını her bayramda daha da coşkulu bir biçimde dile getirmektedir.