Rivojlanishda ta’lim va tarbiyaning roli. Jamiyatning bolalar ongiga ta’sir o’tkazishi asosan ta’lim-tarbiya orqali amalga oshiriladi. Bolani o’rab olgan muxit mexnat va til oqibat natijasida vositasiga aylanadi.SHu sababli inson kamolatida
I Ta’lim va tarbiyaning etakchilik qilishiga imkon berish darkor chunki:
I.Ta’lim va tarbiya jarayonida kishi organizmning o’sishi va muxitning tsixiyali ta’sir bera olmaydigan narsalarni o’rganib oladi.m.s gaplashishni muxitdan yozish va o’qishni maxsus ta’lim yo’li bilan o’rganadi.
2.Ta’lim va tarbiya yordamida xatto kishining ba’zi tugma kamchiliklari xam kerakli tomonga o’zgaradi.(kar.kur va bosh).
O’qish yozishning o’rganib boshqalar ongiga bir xil ta’sir ko’rsatadi. Ta’lim tarbiya yordamida muxitning salbiy ta’siri natijasida ruy bergan kamchiliklarni tugatish mumkin.(ko’pollik, so’kish, karta uynash, chekish va x)
4.Ta’lim jarayonida bolaga bilimlar, ko’nikma va malakalar xosil bo’libgina qolmay, balki, ilmiy dunyoqarash 29 yoshida akademik bo’lgan. Viktor Gyoge 25 yoshda Frantsiya fanlari akademiyasining maxsus yorligini olgan. N.I.Lobachevskiy 14 yoshda Kozon universitetiga kirib 23 yoshida professor bo’lgan.
Inson kamol topishida shaxsiy faoliyatining roli. YUkorida qayd e’tilgan omillardan tashqari ijtimoiy taraqqiyoti shaxsning o’zi xam faol ishtirok e’tgandagina undagi tugma layokat uygonadi, itse’dodlari, qobiliyatlari o’sadi.Bu borada uning o’z utsida ishlash xam muxim axamiyat kasb e’tadi. Insonning tuxtovsiz izlanishi,sabr tokat bilan ko’nikma va malakasini oshirish, kishilar bilan muloqotda bo’lish va boshqa xususiyatlar xam zarur bo’ladi.Umuman pedagogik jixatida to’g’ri uyushtirilgan xar qanday faoliyat bola shaxsning aqliy, axloqiy. E’tsetik, jismoniy, irodaviy rivojlanishiga ta’sir e’tadi.
Bolalarning yosh davrlari xususiyatlari tavsifi. Tibbiyot, bolalar anatomiyasi, fiziologiyasi, psixiologiyasi, pedagogika fanlari yutuqlari va ularning tavsiyalariga ko’ra bolaning yosh davrlarining quyidagicha guruxlashtirish qabo’l qilingan.
1.Gudaqlik davri.(I yoshgacha bo’lgan davr)
2.YAsli davri (I-3 yoshgacha) 3.Maktabgacha tarbiya yoshi (3-6-7 yoshgacha)
3.maktab yoshidagi kichik o’quvchilar (6-7 yoshdan II-12 yoshgacha)
4.urta maktab yoshi (12 yoshdan 16 yoshgacha)
5.Maktab yoshidan katta o’quvchilar (16-18)
