Tayfun başdemiR



Yüklə 108,95 Kb.
tarix25.01.2019
ölçüsü108,95 Kb.
#101752





Dersin Adı/Yayın Adı

TÜRKÇE / MEB -Bir Dünya Düşünürüm- Yayınları

Sınıf

7

Temanın Adı/Metnin Adı

ERDEMLER/ KAPLUMBAĞAYLA İKİ ÖRDEK



Konu

  • Başlık

  • Metin türleri

  • Ana fikir

  • Konu

  • Atasözleri

  • Deyimler

  • Özdeyişler

  • Hazırlıksız/Hazırlıklı konuşma yapma

  • Anlamını bilmediği kelimeler

  • Metin Türü

  • Fiilde Yapı ( Basit, Türemiş, Birleşik )

  • Hikaye Unsurları

  • Söz Sanatları

  • Gerçek, Kurgusal

  • İşlem Basamaklarına Göre Yazma

Önerilen Süre

40+40+40+40+40+40 (6 ders saati)




Öğrenci Kazanımları /Hedef ve Davranışlar


1. OKUMA/ DİNLEME İZLEME

T.7.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.

T.7.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler.

T.7.3.8. Metindeki söz sanatlarını tespit eder.

Kişileştirme (teşhis), konuşturma (intak), karşıtlık (tezat) ve abartma (mübalağa) söz sanatları verilir.

T.7.3.10. Basit, türemiş ve birleşik fiilleri ayırt eder.

T.7.3.17. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.

T.7.3.18. Metindeki yardımcı fikirleri belirler.

T.7.3.19. Metinle ilgili soruları cevaplar.

T.7.3.20. Metinle ilgili sorular sorar.

T.7.3.21. Metindeki hikâye unsurlarını belirler. Olay örgüsü, mekân, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, anlatıcı üzerinde durulur.

T.7.3.22. Metnin içeriğini yorumlar.

T.7.3.26. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.

T.7.3.29. Metin türlerini ayırt eder.


2. KONUŞMA

T.7.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.

T.7.2.3. Konuşma stratejilerini uygular. Katılımlı, yaratıcı, güdümlü, empati kurma, tartışma ve eleştirel konuşma gibi yöntem ve tekniklerinin kullanılması sağlanır.

T.7.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.


3. YAZMA

T.7.4.3. Hikâye edici metin yazar.

T.7.4.4. Yazma stratejilerini uygular. Not alma, özet çıkarma, serbest, kontrollü, kelime ve kavram havuzundan seçerek yazma, bir metinden hareketle yazma ve duyulardan hareketle yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.

T.7.4.6. Bir işi işlem basamaklarına göre yazar.




Ünite Kavramları ve Sembolleri/Davranış Örüntüsü

Metin türleri, özdeyişler, atasözleri, deyimler, fiilde yapı, başlık, ana fikir,söz sanatları, konu...

Güvenlik Önlemleri (Varsa):




Öğretme-Öğrenme-Yöntem ve Teknikleri

Not alarak okuma

Sesli – sessiz okuma

Not alma

Güdümlü yazma

Güdümlü konuşma

Soru cevap

Anlatım

Gösterip yaptırma



Rol yapma

Beyin fırtınası

Tartışma


Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça

* Öğretmen * Öğrenci

EBA

Bilgisayar (İnternet, sunu programları, arama motorları)

Projeksiyon

Ders kitabı

Sözlükler

Yazım Kılavuzu

Tematik materyaller

Çalışma kâğıtları

Gazete ve dergi kupürleri


Öğretme-Öğrenme Etkinlikleri:




Dikkati Çekme

1. Metnin başlığı ve görselleri size neler çağrıştırıyor?

2. Hata yapmayan insan olabilir mi? Açıklayınız.
3. Hayallerinizi gerçekleştirmek için neler yaparsınız?

Anlatınız.

Güdüleme

Bu dersimizde "ERDEMLER" temasındaki “KAPLUMBAĞAYLA İKİ ÖRDEK” adlı metnini işleyeceğiz. Bu metnimizde hayallerimizin peşinden koşmamız gerektiğini, hayallerimizin peşinden koşarken de makul hatalar yapılabileceği konusunda bir hikaye dinlemiş olacağız.

Gözden Geçirme

Bir insanın kaIbini ve düşünceIerini anIamak için yapmış oIdukIarına değiI, yapmayı arzuIadıkIarına bakın. (KahIiI Gibran) 

Derse Geçiş





1. Dikkati çekme sorusu sorulduktan sonra öğrencilerden metnin içeriğini tahmin etmeleri istenecek.

2. Metnin başlığı ve görselleri hakkında öğrenciler konuşturulacak.

- Metnin içeriği öğrenciler tarafından tahmin edilecek.(Metinde neler anlatılmış olabilir?)

-Ders kitabındaki görseller öğrenciler tarafından incelenecek ve öğrencilerin dikkati parça üzerine çekilecek.

-Parçanın başlığı hakkında öğrencilere soru sorulacak(Konulan başlığa bakarak sizce bu parçada ne anlatılmış olabilir?)



3. Güdüleme ve gözden geçirme bölümü söylenecek.

4. Parça öğretmen tarafından örnek olarak okunacak/dinletilecek.

5. Parça, öğrenciler tarafından sessiz olarak okunacak/dinletilecek.

6. Öğrenciler tarafından anlaşılmayan, anlamı bilinmeyen kelimeler metnin üzerine işaretlenecek/not alınacak.

  • Anlaşılmayan, anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamı ilk önce sözcüğün gelişinden çıkarılmaya çalışılacak. Anlamı sözlükten bulunacak, öğrenciler tarafından önce tahtaya sonra kelime defterlerine yazılacak.

  • Öğrencilere 5-8 kelimeden oluşan cümleler kurdurularak, bilinmeyen kelimeler anlamlandırılacak.

  • Yanlış telaffuz edilen kelimeler birlikte düzeltilecek. Sırasıyla etkinlikler yapılacak.






a) Aşağıda, metinde geçen bazı cümleler verilmiştir. Bu cümlelerde geçen deyimleri bularak altlarını çiziniz.

• Uzun uzun konuşmuşlar, tartışmışlar tasarıyı, sonunda da anlaşmaya varmışlar.

• Demesine demiş ama hiçbir şey söylemeden geçip gitse çok daha iyi edermiş.

• Öyle ya konuşmak için dişlerini aralayıp da sopayı bırakınca pat diye yere düşmüş


ister istemez.

• Kendisine hayranlıkla bakan insanların ayakları dibinde can vermiş.



b) Bulduğunuz deyimlerin metne olan katkısını belirleyiniz.

Deyimler anlatımı daha etkileyici kılmıştır.





a) Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle cevaplayınız.

1. Kaplumbağa neler yapmak istiyormuş?
Ülkeyi gezip görmek, dünyayı ve içindekileri daha iyi tanımak istiyormuş.

2. İki yaban ördeğinin özellikleri nelerdir?
Güzel oldukları kadar da iyiliksever yaratıklarmış.

3. İki yaban ördeği, kaplumbağaya düşlerini gerçekleştirmesi için nasıl bir öneride bulunmuştur?
Onu Amerika’ya kadar taşıma önerisinde bulunmuşlar.

4. Kaplumbağanın havada uçtuğunu görenler nasıl bir tepki vermiştir?
Şaşkınlıktan parmaklarını ısırmışlar.

5. Yazarın okuyucuya vermek istediği mesaj nedir?
İnsan nerede konuşacağını iyi bilmeli, gevezelik etmemelidir.

6. Kaplumbağanın iki yaban ördeğinin önerisini beğenmesinin nedenleri neler olabilir?
Hayaline daha kolay yoldan ulaşabileceğini düşündüğü için beğenmiştir.

7. Hayal kurmanın sınırları var mıdır? Neden?
Yoktur. Çünkü hayal dünyasında insanı sınırlandıran hiçbir şey yoktur.

8. Kaplumbağanın yerinde olsaydınız hayalinizi gerçekleştirmek için neler yapardınız?
Bu soruyu siz cevaplayabilirsiniz.

b) Okuduğunuz metinle ilgili iki soru yazarak arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. soru: Ördekler kaplumbağaya gerçekten iyilik mi yapmışlardır, kötülük mü?
2. soru: Kaplumbağayı uçarken görenlerin kaplumbağayı “Kaplumbağaların kraliçesi” olarak adlandırmalarının sebebi nedir?


Okuduğunuz metindeki gerçek ve kurgusal unsurları belirleyerek yazınız.

Gerçek Unsurlar:
Kaplumbağa ve ördekler.

Kurgusal Unsurlar:
Hayvanların konuşması, Yaban örneklerini düşünerek kaplumbağayı uçurmaları.





Aşağıda verilen söz sanatlarına “Kaplumbağayla İki Ördek” metninden örnekler bularak yazınız.

Kişileştirme
… bir zamanlar dünyamızda sürekli düş kuran bir kaplumbağa varmış.

Konuşturma
“Şu uçsuz bucaksız yolu görüyor musun?” demişler.






Kaplumbağayla İki Ördek” metninden hareketle aşağıdaki boşlukları doldurunuz.

Olay
İki ördeğin bir kaplumbağayı dünyayı gezme isteği için yardım etmesi.

Mekan
Orman

Şahıs ve Varlık Kadrosu
İki yaban ördeği, kaplumbağa, insanlar.

Zaman
Bir zamanlar (geçmiş zaman)




Önlemsizlik, gevezelik, övüngenlik, yararsız merak birbirlerine yakın akrabadır.” sözüyle ilgili duygu ve düşüncelerinizi arkadaşlarınıza anlatınız.

İnsanlar bazı şeylerden zevk alırlar fakat bu şeyler insana mutlaka zarar verir. Önlem almamak, gevezelik etmek, sürekli övünmek, yararsız şeyleri merak etmek gibi eylemlerin ortak noktası, hepsinin sonunda insanların zarar görmesidir.





Okuduğunuz metinden basit, türemiş ve birleşik fiillere örnekler (en az ikişer tane) bularak uygun kutulara yazınız.

Basit Fiiller
başlamış
istiyormuş

Türemiş Fiiller
havalanmış
aralayıp

Birleşik Fiiller
edebileceklerini
tanık olursun



Kitap kapağınızı tasarlarken defterinize aldığınız notlardan hareketle hangi iş ve işlem basamaklarını takip ettiğinizi anlatan bir metin yazınız.

Tasarladığınız kitap kapağına göre bu etkinliği siz yapabilirsiniz.





Dostluk” konulu bir fabl yazınız. Yazınızın içeriğine uygun bir başlık belirleyiniz.


YAPILARINA GÖRE FİİLLER:

A) BASİT FİİLLER:

  • Hiçbir yapım eki almamış fiillerdir. Fiil köklerine gelen çekim ekleri (zaman, şahıs) fiilin anlamını değiştirmediğinden böyle fiillere de basit fiil denir.

 

* Durmuş bir saat de günde iki kez doğruyu gösterir.

* İnsan onları ancak kötü havalarda ister.

* İstediğim her şeyi yaptım;çünkü yapamayacağımı düşündüğüm şeyi istedim.

* Büyük adam büyük olduğunu; büyüklüğün küçüklük olduğunu bilir.




B) TÜREMİŞ (GÖVDE) FİİLLER

  • Yapım eki almış fiillerdir.

  • Türkçede fiil türetmenin iki yolu vardır:




1) İsim kök ya da gövdelerinden fiil türetme:


* güzel-leş   *sarı-ar    *ışıl-da   *göz-l *az-al 




 *ince-l       *düz-e *su- sa    * sivri-l   *yaş-  *kan-a

 

2) Fiilden fiil türetme:

 

*sev-in     *çık-ar     * kız-ış       *bak-ış * öl-dür 

* taşı-   *at-ıl     *kan-dır      *koş-tur


 

C) BİRLEŞİK FİİLLER:


En az iki sözcüğün birleşmesiyle oluşan fiillerdir. ------------------------ Üç grupta incelenir:

1) ANLAMCA KAYNAŞMIŞ BİRLEŞİK FİİLLER:

  • Bir isimle bir fiilin anlam yönünden birleşip  kaynaşmasıyla oluşur. 

İsim+Fiil

  • Bu sözcüklerden biri  ya da ikisi gerçek anlamını yitirir.Deyimlerin çoğu bu türe örnektir.




* Sen kimsin ki bana kafa tutuyorsun? * Bu tehditlerinle gözümü korkutamazsın.




* Annemin yemekleri hoşuna gitti mi? * Odasında kitaplarına göz atıyordu.




* Konuşulanlara ben de kulak kabarttım. * İş için yüzlerce kişi başvurmuştu.




* Adama laf anlatmaktan dilimde tüy bitti.



2) YARDIMCI FİİLLERLE YAPILAN BİRLEŞİK FİİLLER:

  •   İsim soylu bir sözcüğün üzerine –et , -ol , -kıl , -eyle gibi yardımcı eylemler getirilerek yapılır.

İsim Soylu Sözcük+ -et,-ol,-kıl,-eyle




* Seven bu gönül seni asla terk etmeyecek. *Hayat uykuyla uyanıklık arasında raks eder.




*Babası onu evin içine hapsetmiş. *Olanları duyunca kahroldu.




* Bu usanç duyan gözlerim bir şeyde karar kıldı. * Seyreyleyelim mehtabı yıldızların altında.




UYARI 1:Bu türle yapılan birleşik fiilin isim kısmında bir ünlü düşmesi ya da bir ünsüz türemesi varsa birleşik fiil bitişik yazılır.

* Akşamı seyredeyim senin bakışlarında.(ünlü düşmesi)




* Benliğime hakim olur bir deli rüzgar.




* Bir gün yeniden bana döneceğini HisSediyorum.(ünsüz türemesi)

* Ama dönsen de seni asla afFetmeyeceğim.(ünsüz türemesi)



Sabreden derviş muradına ermiş. (ünlü düşmesi)

UYARI 2 :Et- , ol- yardımcı eylemleri tek başına bir anlam taşıyorsa  ve önündeki isimle kaynaşmamışsa kendi görevinde kullanılmış demektir yani asıl fiildir.

* Ben ettim sen etme.




* Köyümüzde şimdi kirazlar olmuştur.




* Elindeki gömlek ancak beş milyon lira eder.




* Boş zamanlarımda kütüphanede olurum.




3) ÖZEL ( KURALLI ) BİRLEŞİK FİİLLER

  • İki fiilin birleşmesi yoluyla oluşur. Tamamı bitişik yazılır.




Fiil+Fiil


Dört grupta incelenir:

1) Yeterlilik Fiili ( fiil + ebil-) :

  • Cümleye gücü yetme ve olasılık anlamı katar.Fiilin üzerine -ebilmek getirilerek oluşturulur.

Fiil Tabanı+ -ebil(mek)




* Okula geç kalırsam öğretmenim kızabilir.




* Bu genç yaşımda ölebilirim.




*En güzel şiirlerimi söylemeden gidebilirim buralardan.




* Bir gece ansızın gelebilirim.




* Sevinçten kapında bayılabilirim.




* Sınıfı geçebilirim.

 

UYARI:

ama , -eme/-emez,-amaz getirilerek yapılır.

 




* Yapabilirim -- yapamam. (yeterlilik birleşik fiilinin olumsuzu)

* yaparım -- yapmam  ( geniş zamanın olumsuzu)  




* Görebilirsin-- göremezsin (yeterlilik birleşik fiilinin olumsuzu)

* Atabilirim-- atamam (yeterlilik birleşik fiilinin olumsuzu)




2. Tezlik Birleşik Fiili: (Fiil+iver-):

  • Cümleye tezlik çabukluk anlamı katar.

 

Fiil Tabanı+ -iver(mek)

* Uzanıp tutuver elimi ne olur geri dön.




* Akşamın derin kızıllığında kayboluverdim.




* Uzanıverse gövdem taşlara boydan boya.




* Polisler kaçan hırsızı yakalayıverdi.




* Annesini görünce yanına koşuverdi.

NOT:

  • Olumsuzluk eki –ma, -me asıl eylemden sonra gelirse önemsizlik, yardımcı fiil olan  ver- den sonra gelirse olumsuz tezlik bildirir.

 




* Sen de o filmi görmeYiver. (önemsizlik)




* Her şeye maydanoz oluverme. (olumsuz tezlik)

 

3. Süreklilik Birleşik Fiili

(fiil+ edur, kal, gel):

Fiil Tabanı+ -edur,-ekal,-egel(mek)




  • Bu hikaye yıllardır süregelir.

  • Televizyonun karşısında uyuYakalmışım.

  • Gidedursun turnalar, gurbet ellere.

  • Listede ismimi göremeyince listeye bakakaldım



4. Yaklaşma Fiili (fiil+ eyaz) :

  • Eylemin gerçekleşmesine çok az bir zaman kaldığını ifade eder.Az kalsın olacaktı anlamı verir.

 

Fiil Tabanı+ -eyaz(mak)




* Kaldırımda yürürken düşeyazdım.


* Onu karşımda görünce korkudan öleyazdım.










Ölçme-Değerlendirme




Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme

Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme

Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler ve ileri düzeyde öğrenme hızında olan öğrenciler için ek Ölçme-Değerlendirme etkinlikleri



1.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik fiil kulla­nılmamıştır?

A) Öğrenciler bütün soruları dikkatle cevapladılar.

B) Acele ettiğim için merdivenden düşeyazdım.

C) Yardım etmene gerek yok, kendim taşıyabilirim.

D) Eve girer girmez yeni koltukları fark etti.

2.Aşağıdaki altı çizili fiillerden hangisi, yapısı bakı­mından diğerlerinden farklıdır?

A) Yavru köpek sessiz sessiz etrafa bakınıyordu.

B) Sınıfa yeni gelmesine rağmen kendisini herkese sevdirdi.

C) Sorumluluklarını bilir, görevlerini zamanında yapar­dı.



D) Biraz acele edin, sınav beş dakika önce başladı.


Dersin Diğer Derslerle İlişkisi

Okurken sesli okuma kurallarına, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.





Plânın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar






Öneri ve yorumlarınız için: Tayfun BAŞDEMİR

Türkçe Öğretmeni

Okul Müdürü

Lütfen kaynak belirtmeden paylaşmayınız.

KAYNAK: Tayfun BAŞDEMİR

KAYNAK: Facebook TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİ "Evrak ve Bilgi Paylaşımı" Grubu
Yüklə 108,95 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin