Temel bazı veriler: Ülkedeki vatandaşlarımız

T.C. Valetta Büyükelçiliği Kasım 2017

MALTA KISA BİLGİ NOTU
Temel bazı veriler:
Ülkedeki vatandaşlarımız : Yaklaşık 850

THY Seferleri : 14 (haftalık)

Turist sayısı (Türkiye’ye giden) : 9210 (2015), 5849 (2016) 4237 (Eylül 2017)
İkili Ticaretimiz (milyon Dolar)
İhracatımız: 1,15 milyar Dolar(2014)

494 milyon Dolar (2015)

238 milyon Dolar (2016)

465 milyon Dolar (2017-ilk 9 ay)

İthalatımız: 57 milyon Dolar(2014)

26 milyon Dolar (2015)

39 milyon Dolar (2016)

32 milyon Dolar (2017-ilk 9 ay)

Ticaret Hacmi: 1,15 milyar Dolar(2014)

520 milyon Dolar (2015)

277 milyon Dolar (2016)

497 milyon dolar (2017-ilk 9 ay)

İhraç edilen başlıca ürünler: Mineral yakıt ve yağlar; deniz taşıtları ve eşyaları, motorlu kara taşıtları, inşaat malzemeleri, mobilyalar ve yedek parçaları, tekstil ürünleri, mutfak gereçleri, kablolar, metaller, elektrikli- mekanik makine ve aletler, plastikler, içme suları.

İthal edilen başlıca ürünler: Mineral yakıt ve yağlar, metaller, ilaç, tıbbi aletler, elektronik aletler ve aksamları, tekstil ürünleri.
Ülke, Nüfus ve Toplumsal Yapı
Yönetim Şekli: Parlamenter demokrasi

Ülkenin Resmi Adı: Malta Cumhuriyeti

Devlet Başkanı: Marie-Louise ColeiroPreca

Başbakan: Joseph Muscat

Temsilciler Meclisi Başkanı: Anglu Farrugia

Dışişleri Bakanı: Carmelo Abela

Yüzölçümü: 316 km²

Nüfusu: 434.000

Başkenti: Valetta

Etnik Gruplar: Maltalı %96; İngiliz %2,4

Dini Gruplar: Katolik (%98), Anglikan (%1,2)

Resmi Diller: Maltaca, İngilizce
Ekonomik Veriler

GSYİH: 9,89 milyar Avro (2016)

GSYİH Büyüme Oranı: %5,0 (2016) % 4,2 (2017 1.Dönem) %6,4 (2017 2. Dönem)
Kişi Başı GSYİH: 22.766 Avro (2016)

Enflasyon Oranı: %0,9 (2016)

İşsizlik Oranı: % 4,7 (2016)

Toplam İhracat: 3,6 Milyar Avro (2016)

Toplam İthalat: 6,4 Milyar Avro (2016)

Ana ticaret ortakları: İtalya, Almanya, Fransa, Hollanda, Kanada

Para birimi: Avro

B. Ekonomik Durum:
2004’te AB üyesi olan Malta 1 Ocak 2008’de Euro bölgesine katılmıştır. Malta ekonomisi AB üyeliği sonrasında önemli bir atılım gerçekleştirmiştir. Verimlilik artışı, yabancı yatırımlarda artış ve ihracatın çeşitlendirilmesi gibi etkenler güçlü bir ekonomik performans sergilenmesini sağlamaktadır.
Doğal bir derin deniz limanı olan Malta büyük gemilerin yakıt ikmali ve diğer hizmetler için demirledikleri, stratejik önemde bir adadır. Gemicilik, transit taşımacılık, deniz sigortacılığı ve turizm ülke ekonomisinin lokomotifi durumundadır.
Ekonomisi, denizciliğin (transit deniz taşımacılığı ve halen bir ölçüde gemi inşa/bakım-onarım) yanısıra turizm, finans ve elektronik (yarı iletken üretimi) sektörüne dayalı olan Malta, gayri safi milli hasılasının (GSMH) %74’ünü hizmetler (nakliyat, turizm ve bankacılık), %23’ünü sanayi (elektronik ve gemi inşa sektörü), sadece %3’ünü tarımdan karşılamaktadır. Malta’da, yarı iletken sanayii, imalat sanayii ihracatının yüzde 75’ini tek başına oluşturmakta ve toplam işgücünün yüzde 13,5’ini istihdam etmektedir.
Turizm sektörünün GSYİH’ye katkısı % 30 civarındadır. Malta’ya en fazla turist gönderen ilk üç ülke sırasıyla İngiltere, İtalya ve Almanya’dır. Malta, kaynak ülkeleri çeşitlendirmeyi ve turizm sektöründe daha kaliteli hizmetler sunarak, turist profilini geliştirmeyi ve turizm gelirlerini artırmayı hedeflemektedir. Ada nüfusunun % 10’u doğrudan ya da dolaylı olarak turizm sektöründe istihdam edilmektedir. 2016 yılında Malta’yı yaklaşık 2 milyon turist ziyaret etmiş olup, sözkonusu rakam geçtiğimiz yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında (2015 1,8 Milyon) % 10’luk bir artışa tekabül etmektedir. Turizm gelirleri bu dönemde yaklaşık 1,7 milyar Avro olarak gerçekleşmiştir.
Malta ekonomisi, 2016 yılında AB ortalamasına nazaran yüksek büyüme oranını korumaya devam etmiştir. 2016 yılında GSYİH, bir önceki yıla göre yaklaşık 1,2 milyar Avro artarak, 9,89 milyar Avro'ya yükselmiştir. Bu rakam reel GSYİH'de % 5,0'lük büyümeye tekabül etmektedir. IMF ve AB Komisyonu da Malta’ya ilişkin değerlendirmelerinde, güçlü büyümenin önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini belirtmişlerdir. AB Komisyonu, Malta ekonomisinin 2017 yılında ise % 3,7 oranında büyüyeceğini öngörmektedir. Ekonomi 2017 yılının birinci çeyreğinde % 4,2, ikinci çeyreğinde ise % 6,4 oranında büyümüştür.
Kredi derecelendirme kuruluşlarından Moody’s Malta’nın ekonomik görünümünü istikrarlı olarak nitelemiş olup, önümüzdeki yıllar için de yüksek büyüme öngörmektedir. Standard&Poor’s ise Malta’nın kredi notunu BBB+’dan A-‘ye yükseltmiştir. Standard &Poor’s Malta değerlendirmesinde, eğitim, sağlık ve enerji alanlarındaki projelere dikkat çekmiş, önümüzdeki yıllardaki büyümenin bu sektörlerde büyük projelerle destekleneceğini kaydetmiştir.
AB Komisyonu, Malta’nın bütçe açığını % 2,1’e geriletmesi nedeniyle Aşırı Bütçe Açığı Düzenlemesini Malta için askıya almıştır. 2016 yılında Malta hükümeti 8,87 Milyon Avro bütçe fazlası vermiştir. AB İstatistik Ofisi verilerine göre, Malta’nın 2016 yılı işsizlik oranı % 4,7'dir.
Ekonomik ve Ticari İlişkiler:
Türkiye ile Malta arasında ikili ticaret hacmi dalgalı bir seyir izlemektedir. Son 10 yılda ülkemiz Malta ile ticaretinde sürekli fazla vermiştir. Malta'ya ihracatımız 2014 yılında 1 milyar dolar, bu ülkeden ithalatımız ise aynı dönemde 57 milyon dolar iken, 2015 yılında ihracatımız 494 milyon dolara, ithalatımız 26 milyon dolara gerilemiştir. İkili ticaret hacmindeki azalma temelde petrol fiyatlarındaki büyük düşüşten kaynaklanmıştır. (2014 yılında mineral yağ ve yakıtların toplam ticaret hacmindeki payı yaklaşık % 80 idi).
THY ve Air Malta’nın İstanbul-Malta ortak uçuşları 2013 yılında başlatılmış ve kısa sürede haftada 14’e yükseltilmiştir.
Sayın Başbakanımız, beraberinde 6 Bakan ve işadamları heyeti olduğu halde 16-17 Şubat 2017 tarihlerinde Malta’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirmiş, ziyaret kapsamında Malta Ticaret Odası’nda düzenlenen Türkiye-Malta İş Forumu’na katılmıştır.
İki ülke arasında Ortak Ekonomi ve Ticaret Komitesi (JETCO) kurulmasına ilişkin Deklarasyon, Malta Ekonomi Bakanı Chris Cardona’nın İzmir Fuarına katılmak üzere ülkemizi ziyareti sırasında 28 Ağustos 2015 tarihinde imzalanmıştır. Ortak Ekonomi ve Ticaret Komitesi’nin ilk toplantısının 2018 yılının Şubat veya Mart aylarında Valetta’da gerçekleştirilmesi için Malta tarafına öneride bulunulmuş olup, toplantı tarihinin netleştirilmesi için Malta tarafının cevabı beklenmektedir.
Dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Sayın Lütfi Elvan, beraberinde bürokratlar ve işadamlarından oluşan bir heyetle, 22-24 Ocak 2015 tarihleri arasında Malta’ya bir ziyaret gerçekleştirmiş, mevkidaşı Malta Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Joe Mizzi’yle 23 Ocak günü Denizcilik Anlaşması’nı imzalamıştır.
Karşılıklı Yatırımlar: Malta’daki Türk yatırımları 2002-2016 Eylül dönemi itibarıyla 1 milyar 237 milyon Dolar, aynı dönemde Türkiye’deki Malta yatırımları 218 milyon Dolar düzeyinde gerçekleşmiştir.
Malta Ticaret Sicili’ne kayıtlı yaklaşık 600 şirkette Türk hissesi bulunmaktadır. Türk şirketlerinin bankacılık (genellikle off-shore bankacılık) limanlar, turizm, restoran işletmeciliği, çevrimiçi oyun (online-gaming) vb. sektörlerde yatırımları bulunmaktadır. Son yıllarda öne çıkan yatırımlar arasında, Yıldırım Holding’in Malta Serbest Limanı’nda Lojistik Terminal’e % 50 hisseyle ortak olması, Yapı Kredi’nin Yapı Kredi Malta isimli bankayı açması, Global Yatırım Holding’in Valetta Cruise Limanı’nda hisselerin % 55’ini satın alması bulunmaktadır.
Turizm: Türkiye ile Malta'nın işbirliği yapabilecekleri diğer önemli bir alan turizm sektörüdür. 2016 yılında Malta'dan ülkemize gelen turist sayısı 5.849, 2017’nin ilk 9 aylık döneminde ise 4.237 olmuştur. 2016 yılında ülkemizden Malta’ya giden turist sayısı 13.091, 2017 yılının ilk 9 aylık döneminde ise 11.110’dur.
Yatırım Ortamı: Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyümeyi artırmanın temel araçlarından biri olarak görülmektedir. İleri teknoloji ürünleri, sağlık teknolojileri, bilişim teknolojileri, uçak bakımı, gemi kayıtları, elektronik ürünler, lojistik, finansman ve online-gaming alanlarında yabancı yatırımları çekmek için avantajlar sağlanmaktadır. AB, Schengen ve Avro alanlarına üyeliği, rekabetçi işçi ücretleri, İngilizce konuşabilen işgücü, AB ve Kuzey Afrika pazarlarına yakınlık unsurları genel anlamda ülkenin karşılaştırmalı avantajları arasında sayılabilir.
Ticari uyuşmazlıkların mahkemelerde çözümü ortalama 3 yıl sürebilmektedir.
Son dönemde öne çıkan bazı yatırımlar arasında Malta’da bir Amerikan Üniversitesi kurulması kararı, Malta hastanelerinin genişletilmesi ve modernizasyonu ihalesinin uluslararası bir konsorsiyuma verilmesi, bir İngiliz Üniversitesi tarafından Gozo adasında tıp fakültesi açılması, LNG’nin yakıt olarak kullanılacağı yeni bir elektrik santralinin inşası, ABD merkezli Crane Currency isimli şirketin Malta’da bir banknot basım tesisi kurmaya yönelik yatırımı (Yatırım Değeri: 100 milyon Dolar), Easyjet havayolu şirketinin yaklaşık 200 adet uçağının bakımını önümüzdeki 5 yıl süresince Malta’daki Lufthansa Teknik tesislerinde yapacağına dair bir anlaşma imzalaması, Malta’da kain Banif Bank’in hisselerinin % 78,5’inin Katarlı Al Faisal Holding tarafından satın alınması bulunmaktadır.
Malta adası ile Gozo adası arasında inşa edilmesi planlanan tünele ilişkin yapılacak jeolojik çalışmanın ihalesi gerçekleştirilmiş, Malta’nın Hal Far bölgesinde kurulması planlanan lojistik merkeze dair ihalenin de duyurusu yapılmıştır. Tünel Projesi’nin maliyeti 300 milyon Avro’dur. Bu aşamada, jeolojik çalışma gerçekleştirilmektedir.
Kurumlar vergisi % 35’tir. Bu oran vergi iadeleri ve teşvik sistemlerinden kaynaklanan geri ödemeler vb. ile fiilen % 5’e kadar düşebilmektedir.
Artan sayıda uluslararası sermayeli şirketler Malta’yı Kuzey Afrika’ya yönelik faaliyetleri için merkez olarak kullanma eğilimindedir.
Bilişim teknolojileri sektörü hızlı büyüyen sektörler arasındadır. Geniştaban internet abonelerinin sayısı artmaya devam etmektedir. Bilişim teknolojileri sektöründe öne çıkan proje Smartcity Malta’dır. Projenin toplam değeri 300 milyon Dolar civarındadır. Smartcity bölgesel bir bilişim teknolojileri hizmet merkezi olmayı amaçlamakta, 100’den fazla uluslararası yatırımcıyı cezbetmeyi planlamaktadır. Smartcity ile ilgili ayrıntılı bilgi için: http://www.smartcity.ae/Malta/index.php?MenuID=108
Bilişim teknolojilerinde faal olan uluslararası şirketler: Crimsobwing, Uniblue, GFI, Anvil, 2i and RS2, Oracle, Microsoft, HP, SAP, Dubai Internet City’sTecom.
Yatırım Yoluyla Vatandaşlık Programı (Individual Investor Program) Malta’ya gelir ve yatırım getirmede kaydadeğer bir araç olmuştur. Program kapsamında Malta vatandaşlığı elde etmek isteyenlerin Hükümet tarafından açılan fona 650 bin Avro yatırması ve 350 bin Avro değerinde gayrımekul ve portföy yatırımı yapması gerekmektedir. Bu kapsamda Programın başlatıldığı 2014 yılından bu yana Hükümet 310 milyon Avro gelir elde etmiştir.
Şirket Kurma: Malta’da kamu veya özel limited şirketi, kamu veya özel ortak yatırım şirketi (sabit veya değişken sermayeli) ve yurtdışı şirket türlerinde şirket kurulumu mümkündür. Bunlar arasında en yaygın şirket türü limited şirkettir. Malta’da bir şirket tescili için Ticaret Siciline (Registrar of Companies) sunulacak şirket tüzüğünde aşağıdaki bilgilere yer verilmesi gerekmektedir.  
Şirket Adı,

Şirketin kayıtlı olduğu adres,

Şirketin Niteliği (Kamu veya Özel)

Şirketin demirbaşında kayıtlı eşya/mallar  (Objects of theCompany)

Ödenmiş ve kayıtlı sermayenin miktarı

Ortaklar tarafından üstlenilen hisse sayısı ve her hisse için ödenmiş miktar

Ortaklara ilişkin detaylar

Personele ilişkin bilgiler (Directors andCompanySecretary)

Şirketin Yasal Temsilcisi
Şirket kurulumu ile ilgili detaylı bilgi almak için yetkili kurum olan “Malta Financial Services Authority (MFSA)” ile temas edilmesinde fayda bulunmaktadır. (http://www.mfsa.com.mt/)
Şirket kurulumu için gerekli en düşük kayıtlı sermeye tutarı yaklaşık 1.100 Avro olup, her hisse için nominal sermayenin % 20’sinin ödenmiş olması gerekmektedir. Şirket müdürünün gerçek kişi olması durumunda, tek bir ortak ile şirket kurumu mümkündür. Şirket müdürü bir tüzel kişi ise ikinci bir gerçek kişi ortağa ihtiyaç bulunmaktadır. Şirket tescil süresi gerekli belgeler hazırlandıktan sonra 2 ila 3 gün arasında değişmektedir. MFSA tarafından şirket tescil ücreti yaklaşık 900 Avro’dur.
Dünya Bankası İş Yapma Endeksi Araştırması’na göre, Malta’da bir danışmanlık şirketi/avukat tarafından şirket tüzüğünün hazırlanma maliyeti 500 ila 1000 Avro arasında değişmektedir.
Malta’da yabancı yatırımları teşvikten sorumlu kurum Malta Enterprise’dır. Kurum, gerek Malta’da yatırım yapmak isteyen yabancı yatırımcılara gerekse yatırımını büyütmek isteyen Maltalı şirketlere yatırım destek ve teşvikler sağlamaktadır. Destek ve teşviklerin kapsadığı bazı sektörler şunlardır: İmalat, IT geliştirme faaliyetleri, çağrı merkezleri, sağlık hizmetleri, ilaç sektörü, biyo-teknoloji ürün ve faaliyetleri, AR-GE faaliyetleri, lojistik, otel işletmeleri:
Malta’nın yeni Teşvik Kanunu 1 Temmuz 2014-31 Aralık 2020 dönemi arasındaki yatırımları kapsamaktadır. Teşvik verilen yabancı yatırımın en az 5 yıl süreyle Malta’da faaliyet göstermesi, küçük veya orta ölçekli bir yatırım ise bu süre 3 yıla inmektedir. 1 Temmuz 2014-31 Aralık 2017 arasındaki dönem içinde yapılan ya da yapılacak yatırımlara verilen teşvikler aşağıda belirtilen oranları geçemez.
Küçük İşletmeler yüzde 35

Orta ölçekli işletmeler yüzde 25

Büyük işletmeler yüzde 15

Oteller yüzde 15

Yukarıdaki oranlar 1 Ocak 2018-31 Aralık 2020 arası dönem için farklılık arz etmektedir.
Yatırım Teşviklerine ilişkin ayrıntılı bilgi almak için Malta Enterprise ile temas edilmesinde yarar görülmektedir (http://www.maltaenterprise.com/en/contact-us)
Dünya Bankası tarafından hazırlanan Doing Business 2016 Raporunda Malta, iş yapma kolaylığı açısından 76., inşaat izni alma sıralamasında 82., elektrik temini açısından 77., şirket kurma kolaylığı açısından 132. sıradadır.