Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı 2

Giresun Bulancak Kirazören Bölgesi Skarn Tipi Demir Yataklarının Jeolojik Ve Jeokimyasal İncelenmesi
Bu çalışma Kirazören (Giresun, Bulancak) bölgesindeki skarn tipi demir cevherleşmelerinin oluşumunun incelenmesini amaçlamaktadır.
İnceleme alanındaki stratigrafik brimler yaşlıdan gence doğru Üst Kretase yaşlı andezitik volkano-tortullar, Orta Eosen yaşlı trakiandezitik birimler ve Orta Eosen yaşlı Bektaşyayla kuvars monzoniti ile Orta Eosen sonrası yaşlı Çambaşı kuvars siyenitinden oluşur.
Skarn tipi Kirazören demir cevherleşmesi Orta Eosen sonrası yaşlı Çambaşı kuvars siyenitleri ile Üst Kretase yaşlı kiraçtaşı bloklarının dokanağında ve etrafında bulunmaktadır. Ceveherleşme kahverengi-yeşil renkli granat ve epidotlu skarn zonu içinde yer almaktadır. Kalsiyum içeriğinden dolayı kalsik exoskarn skarn mineralojisine sahiptir. Siyenit porfirler içerisinde ve kenar zonlarında gelişen endoskarnlar epidotbileşimlidir.Ekzoskarn zonuise granat-epidot ve magnetit şeklinde bir zonlanmasunmaktadır. Demir cevheri içinde bakırın % 2 ye ulaşması ve yaygınlığı nedeniyle oluşuma bir Cu-Fe skarnı diyebiliriz.
Cevher mikroskobisi çalışmalarından skarn zonu içinde birincil (oksitli mineraller), ikincil (sülfürlü mineraller) ve süperjen evre mineral parajenezleri saptanmıştır. Magnetit minerallerinden, çekirdekten kenar zonlara doğru bir zonlanma görülmektedir. Bu zonlanma olasılıkla silisce zengin bir çözeltinin ortama girmesiyle çekirdekteki ilksel magnetitin etrafında kristal büyümesi şeklinde gelişmektedir.

Cevher örneklerinden yapılan jeokimyasal analizlere göre Fe, Na ve Cl ile pozitif korelasyon göstermektedir. Bu durum onların cevherli çözeltiler içinde zenginleştiğine ve yüksek tuzluluktaki çözeltilerden demirin taşınma ve depolanmasında rol oynamış olabileceğine işaret etmektedir.

Magnetit cevherindeki pirit ve kalkopirit örneklerininδ34S (CDT) değerleri -0,04 ile 1,76 arasında değişmektedir. Bu veriler,skarn cevherleşmesindeki kükürtün magmatik kökenli olduğuna işaret etmektedir.

Granat ve epidot minerallerinden yapılan sıvı kapanım çalışmaları sonucunda granat minerallerindeki LVS-tip (katı, sıvı ve gaz fazı içeren) ve LVMS-tip ((birden çok katı, sıvı ve gaz fazı içeren) sıvı kapanımlardaortalama 360-400 oC sıcaklık aralığında çökme- patlama gerçekleşmektedir. Bu durum cevherleşmenin bu sıcaklık değerlerinin üzerinde ve yüksek tuzlulukta oluştuğuna işaret etmektedir. Bu durum %NaCl eşdeğeri tuzluluğun, halit mineralinin kristallenme yoğunluğu olan % 26,3’ün üzerinde olduğuna işaret etmektedir.