Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

DEMİRYÜREK Ercan ,

Danışman : Yrd. Doç. Dr. Hasan EMRE

Anabilim Dalı : Jeoloji Mühendisliği

Mezuniyet Yılı : 2006

Tez Savunma Jürisi : Yrd. Doç. Dr. Hasan EMRE (Danışman)

Prof. Dr. Osman YILMAZ

Prof. Dr. Hüseyin ÖZTÜRK

Prof. Dr. Fikret SUNER

Doç. Dr. Sabah YILMAZ ŞAHİN

Soğucak (İskilip-Çorum) Cu-Pb Cevherleşmeleri Ve Kökeni

Bu çalışma 2003-2006 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı, Maden Yatakları-Jeokimya programında Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanmıştır.

İnceleme alanında başlıca iki farklı kaya grubu mevcuttur. Bunlar, çalışma alanının tabanını oluşturan; andezit, riyolitik tüf, aglomera, volkanik kumtaşı ve lav akmalarından oluşan Bayat formasyonu’na ait volkanik kayalar ile konglomera, kumtaşı, silttaşı, jips, çakıl, kum, kil ve silt içeren; Kızılırmak formasyonu, Bozkır formasyonu ile Alüvyondan oluşan sedimanter birimlerdir.

En yaşlı birim olan Bayat formasyonuna ait Eosen yaşlı volkanitler üzerine diskordan olarak kırmızı renkli, çakıltaşı, kumtaşından oluşan Üst Miyosen yaşlı Kızılırmak formasyonu gelmektedir. Kızılırmak formasyonu ile uyumlu ve geçişli, aynı yaşlı çoğunlukla jipslerden oluşan Bozkır formasyonu, çalışma alanında görülen ikinci sedimanter birimi oluşturmaktadır. İnceleme alanındaki en genç birim ise Kuvaterner yaşlı Alüvyonlardır.

İnceleme alanındaki volkanitlerde, özellikle ağsal damar/damarcıklı, silisifiye/silisifiye breşik zonlarda izlenen Cu-Pb cevherleşmeleri ve kökeninin araştırılması amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada, cevherleşmenin oluşumunu açıklama yönünde jeokimyasal kayaç numuneleri alınmış ve mineralojik-petrografik amaçlı ince kesitler hazırlanıp, MTA MAT Dairesi labaratuvarlarında incelenmiştir. Silisifiye zonlarda yapılan 3 adet yarmadan, yatay oluk yöntemiyle alınan toplam 49 adet jeokimya örneği üzerinde Cu-Pb-Zn-Mo-Au-Bi-Sb-As kimyasal analizleri yapılmıştır. Kimyasal analizlere göre genel olarak örneklerdeki Cu oranı 21-1015 ppm aralığındadır. Pb oranı ise 50-5200 ppm aralığında tespit edilmiştir. X-Ray difraktometre ve Sıvı kapanım çalışmaları, İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Maden Yatakları-Jeokimya Anabilim Dalı XRD ve Sıvı Kapanım Labaratuvarlarında gerçekleştirilmiştir. Sıvı kapanım çalışmaları sonucunda kapanımların oluşum sıcaklığının 227 ^oC ve NaCl eşdeğeri tuzluluk oranının %11 olduğu tespit edilmiştir. Bu değerler benzer yatak tipleriyle karşılaştırıldığında elde edilen verilerin epitermal sistemi karakterize ettiği görülmüştür.