Trematodlar genel özellikler Vücutları yaprak şeklinde ve tek parçadan oluşmuştur



Yüklə 445 b.
tarix28.07.2018
ölçüsü445 b.
#61027



TREMATODLAR



Genel özellikler

  • Vücutları yaprak şeklinde ve tek parçadan oluşmuştur.

  • Sindirim sistemlerinde anüs yoktur, ağız hem ağız hem de anüs görevi görür.

  • Yapışma organı olarak bir veya birden fazla çekmen bulunur.

  • Schistosoma’lar hariç hepsi hermafrodittir.

  • Yumurtaları kapaklıdır, embriyo kirpiklidir.

  • Yaşam döngülerinde bir veya daha fazla ara konak bulunur. Birinci ara konak daima yumuşakçalardır.



Genel özellikler

  • İnsan vücudunda çoğunlukla erişkin dönemleri bulunur.

  • Karaciğer, safra yolları, akciğer ve dolaşım sisteminde yerleşirler.

  • Vücut yüzeyleri tegüment denilen bir kütikülle kaplıdır.

  • Sinir, sindirim, boşaltım ve üreme sistemleri vardır.

  • Evrimlerinde yumurta- miracidium- sporokist- redi- serkarya- (metaserkarya)- Erişkin dönemleri vardır





Karaciğer-safra yollarına yerleşenler

  • Karaciğer-safra yollarına yerleşenler

    • Fasciola hepatica
    • Dicrocoelium dendriticum
    • Clonorchis sinensis
    • Opisthorchis felineus
  • Akciğere yerleşenler

    • Paragonimus westermani
  • Dolaşım sistemi-Kan yerleşimli olanlar

    • Schistosoma spp
  • İnce bağırsak yerleşimliler

    • Fasciolopsis buski
    • Heterophyes heterophyes
    • Metagonimus yokogawai
    • Echinostoma spp


SCHİSTOSOMA’LAR



  • Diğer trematodlardan farkları

  • 1. Erkek ve dişi bireyler ayrılmıştır

  • 2. Sindirim kanalı arka uçta birleşir

  • 3. Yumurtaları kapaksızdır.

  • 4. Evrimlerinde bir ara konak vardır.



TARİHÇE

  • Schistosomiosis, çok eski dönemlerden beri bilinen ve de Sıtma’dan daha büyük ekonomik kayıplar verebilen bir hastalıktır.

  • İnsan vücudunda 20-25 yıl gibi uzunca bir süre yaşayabilmektedir.

  • 1910 yılında Mısır da bir mumyanın böbreğinde rastlanmıştır.

  • Çinde yapılan kazılarda da 2000 yıllık cesetlerde Schistosoma yumurtalarına rastlanmıştır.

  • 1851 yılında Alman Patolog Theodor Bilharz karaciğer portal venlerinde ve idrar kesesinde erişkin Schistosoma’lar bulmuş, daha sonra bu yumurtaların hematüriye neden olduğu ileri sürülmüştür.



MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ

  • Erkek dişiden büyük ve enlidir.

  • Ağız hem besin alma hem de anüs görevi görür.

  • Ağız ve karın olmak üzere iki çekmenleri vardır.

  • Sindirim sistemleri ağız ile başlar, farinks ve özofagus ile devam eder, bağırsak önce iki kola ayrılır sonra tekrar birleşir ve tek bir kör kol olarak sonlanır.

  • ERKEK: 10-15 mm uzunluğunda, 1mm enindedir.

  • Görünümü yuvarlaktır. Tegümentleri üzerinde çıkıntılar vardır

  • Karın bölgesinde CANALIS GYNOCOPHORUS adı verilen, dişilerin yerleştiği bir kanal bulunur.

  • Testislerin sayısı türlere göre değişir.

  • DİŞİ:16-20 mm boyunda, 0.25-0.30mm enindedir.

  • Vücutları silindiriktir. Tegümentleri düzdür.







ETKENLER

  • Schistosoma haemotobium (Afrika, Ortadoğu, Doğu Akdeniz )

  • Schistosma mansoni ( Afrika’da 52 ülke, Doğu Akdeniz, Güney Amerika)

  • Schistosoma japonicum (Japonya, Çin, Tayvan,Filipinler

  • Schistosoma intercalatum (Batı ve Orta Afrika)

  • Schistosoma mekongi (Güney Doğu Asya’da Mekong nehri kenarlarında)



  • S. haematobium:Üro-genital schistosomosis (Mesane ve mezenter venleri)

  • S. mansoni: İntestinal schistosomosis (Alt mezenter ve kolon venleri)

  • S. japonicum: Arterio-venöz schistosomosis (Üst mezenter venleri ve AC arterleri)

  • S. intercalatum: Rektal schistosomosis (Alt mezenter ve kolon venleri)

  • S. mekongi: Venöz schistosomosis (Mezenter venleri)



YAŞAM DÖNGÜSÜ

  • Yumurta, Miracidium, Sporokist, Cercaria, Schistosomül, Erişkin

  • ARA KONAKLARI

  • Schistosoma haemotobium: Bulinus

  • Schistosma mansoni: Biomphalaria

  • Schistosoma japonicum: Oncomelania

  • Schistosoma intercalatum: Physopsis

  • Schistosoma mekongi: Lithoglyphosis aperata









yapı

  • SCHISTOSOMA HAEMOTOBİUM

  • ERKEK: 10-15mm boyunda, 0.8-1mm enindedir.

  • Tegümentleri küçük kabartılarla kaplıdır

  • Testis sayısı 4-5’dir. Çekum kısadır.

  • DİŞİ: 16-20mm boyunda, 0,25mm enindedir.

  • Uterusta 20-30 adet olgun yumurta bulunur.

  • YUMURTA: 83-187 m boyunda 40-70 m genişliğindedir.

  • Kutuplarından birinde bir diken bulunmaktadır.

  • İnsan vücudunda üretral kanallar çevresinde bulunmaktadır.



  • SCHISTOSOMA MANSONI

  • ERKEK: 6- 12mm boyunda 2mm enindedir.

  • Tegümentleri iri kabartılarla kaplıdır.

  • Testis sayıları 8’dir. Çekum uzundur.

  • DİŞİ: 7-17 mm boyunda, 1 mm enindedir.

  • Uterusunda bir olgun yumurta bulunmaktadır.

  • YUMURTA: 112-170m uzunluğunda, 60-70 m enindedir.

  • Lateralinde tipik bir diken bulunur.



  • SCHISTOSOMA JAPONICUM

  • ERKEK: 9- 12mm boyunda 0.5-1mm enindedir.

  • Tegümentleri düzdür.

  • Testis sayıları 6-8’dir. Çekum kısadır.

  • DİŞİ: 12-15 mm boyunda, 0.2-0.4 mm enindedir.

  • Uterusunda 100 kadar olgun yumurta bulunmaktadır.

  • YUMURTA: 70-98m uzunluğunda, 45-65 m enindedir.

  • Lateralinde çok küçük bir çıkıntı bulunur.



  • SCHISTOSOMA INTERCALATUM

  • ERKEK: 10-15mm boyunda, 08-1mm enindedir.

  • Tegümentleri küçük kabartılarla kaplıdır

  • Testis sayısı 3-5’dir. Çekum kısadır.

  • DİŞİ: 20mm boyunda, 0,25mm enindedir.

  • Uterusta 20-30 adet olgun yumurta bulunur.

  • YUMURTA: 140-240 m boyunda 50-85 m genişliğindedir.

  • Kutuplarından birinde bir diken bulunmaktadır.

  • İnsan vücudunda rektum çeperinde bulunmaktadır



immunoloji

  • Yaş, beslenme durumu, yaşam alışkanlıkları önemlidir.

  • Her evrim dönemleri farklı antijenik yapıdadır.

  • Erişkin şistozomların vücut yüzeylerinde konağa ait antijenler bulunur.



SCHISTOSOMOSIS PATOGENEZ VE KLİNİK(1)

  • SERKARYALARIN NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER

  • Yerel allerjik dermatit, Kanamalı izler, Papüller ve kaşıntı

  • ŞİSTOSOMÜLLERİN NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER

  • Eozinofili, Anemi, Periferik ödemler, Ürtiker

  • Pnömoni, İştahsızlık, Halsizlik, Baş ve karın ağrısı

  • Ateş, Titreme, Terleme

  • Hepatomegali ve splenomegali

  • ERİŞKİNLERİN NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER

  • Hipokrom mikrositer anemi

  • Salgıların ve diğer metobolizma ürünlerinin neden olduğu toksik ve allerjik belirtiler



YUMURTALARIN NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER UROGENİTAL SCHISTOSOMOSIS PATOGENEZ VE KLİNİK (1)

  • A-İVEGEN DÖNEM

  • Halsizlik, Baş, eklem ve kas ağrıları

  • Oynak veya az çok sürekli ateş

  • Özellikle yüzde beliren ödem

  • Sindirim bozuklukları

  • Lenfadenopati ve hepatomegali, kilo kaybı



YUMURTALARIN NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER UROGENİTAL SCHISTOSOMOSIS PATOGENEZ VE KLİNİK (2)

  • B-SÜREGEN DÖNEM

  • Hematüri, dizüri

  • Mesane çeperinde papillomlar ve urumsu çıkıntılar

  • Mesanede taşlar

  • İdrar yollarında darlama ve tıkanmalar

  • Perine bölgesinde ve peniste fistüller

  • İkincil infeksiyonların eklenmesiyle sistit ve pyelit

  • Erkeklerde meni kordonları prostat ve epididim tutulup körelebilir



YUMURTALARIN NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER UROGENİTAL SCHISTOSOMOSIS PATOGENEZ VE KLİNİK (3)

  • Kadınlarda uterus ve vaginada çatlaklar oluşur

  • Tubaların tutulması sonucu kısırlık veya dış gebelik gelişebilir

  • Osteoporoz ve appendisit meydana gelebilir

  • Periton kalınlaşır

  • Mezenter tüberkulozuna benzeyen tablo gelişebilir

  • Solunum ve kalp yetmezliği ve cor pulmonale görülebilir

  • KC ve dalakta lezyonlar meydana gelebilir

  • Yumurtaların beyin ve omuriliği tutmasıyla nörolojik bulgular görülebilir.

  • Bronkopnömoni oluşabilir ve kanlı balgam çıkarılabilir



YUMURTALARIN NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER ARTERIO-VENÖZ SCHISTOSOMOSIS PATOGENEZ VE KLİNİK

  • İVEGEN DÖNEM

  • Eklem ve kas ağrıları, halsizlik, dispne, öksürük, ani yükselen ateş, titreme, terleme (KATAYAMA SENDROMU)

  • Şiddetli karın ağrısı, ishal

  • Eozinofili, kilo kaybı

  • SÜREGEN DÖNEM

  • KC ve dalak büyük, ağrılı ve serttir

  • Kanlı mukuslu ishal

  • Ateş, şiddetli eklem ağrıları, kilo kaybı

  • Anemi, lökopeni, eozinofili, KC yetmezliği

  • Siroz, karında asit toplanması, sindirim sistemi kanamaları



YUMURTALARIN NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER İNTESTİNAL SCHISTOSOMOSIS PATOGENEZ VE KLİNİK

  • İVEGEN DÖNEM

  • 39- 400C ateş, terleme, titreme, baş eklem ve kas ağrıları

  • Ürtiker, ödem, eozinofili, bronşit

  • Karın ağrısı, kusma, ishal

  • KC ve dalakta biraz büyüme

  • SÜREGEN DÖNEM

  • Kanlı mukuslu ishal

  • KC ve dalak büyümesi, karında asit, portal hipertansiyon, siroz ve kaşeksi (BANTİ SENDROMU)

  • Rektum prolapsusu, rektumda polipler ve hemoroid

  • Kalınbağırsakta tümörler





  • This man has advanced schistosomiasis. Note the distension of the collateral veins due to portal hypertension.







EPİDEMİYOLOJİ Dünyadaki Dağılım ·        WHO’nun verilerine göre dünyadaki Schistosomosis’li olgu sayısı 200 milyon, ölüm sayısının ise yılda 200 binden fazla olduğu tahmin edilmektedir.

  • Türkiye’de Dağılım

  • WHO Türkiye’nin Güney Doğusunda Schistosoma enfeksiyonlarının görülebileceğini bildirmiştir.

  • 1934 yılında Günalp Mardin’li bir askerde S. haematobium enfeksiyonu saptandığını bildirmiştir.

  • 1956 yılında Gürsel ve ark. suruç suyunuda Bulinus’ların bulunduğunu ve cercaria taşıdıklarını bildirmiştir. Yine aynı araştırmacılar köylerde yaptıkları çalışmalarda %86 ve %12.5 oranlarında hastalığa rastlanıldığı ve kan işeme olguları olduğu bildirilmiştir.



SCHISTOSOMOSIS TANI

  • DİREK TANI

  • İdrarda, dışkıda ve balgamda yumurtaların aranması

  • KC, kalın bağırsak, mesane biyopsilerinin incelenmesi

  • SEROLOJİK TANI

  • IFAT, ELISA, IE, KB

  • Deri içi testi



Schistosoma mansoni female inside the gynecophoral groove of the male cross-section in liver tissue

  • Schistosoma mansoni female inside the gynecophoral groove of the male cross-section in liver tissue



Schistosoma japonicum ova in intestinal villi

  • Schistosoma japonicum ova in intestinal villi



  • Schistosoma ova in intestinal cross-section



SCHISTOSOMOSIS TEDAVİ

  • NIRIDAZOLE

  • OXAMNİQUINE

  • METRIFONATE

  • OLTIPRAZ

  • PRAZIQUANTEL



SCHISTOSOMOSIS KORUNMA

  • HASTALARIN TEDAVİSİ

  • SULARIN İNSAN ÇIKARTILARI İLE KİRLENMESİNİN ÖNLENMESİ

  • ARAKONAKLARLA MÜCADELE

  • İNSANLARIN EĞİTİMİ



PARAGONIMOSIS

  • ETKENLER: 48 kadar PARAGONİMUS türü hastalığa neden olabilmektedir

  • P. westermani: Japonya, Tayvan, Kore, Hindistan, Tayland ve Filipinler’de

  • P. szechuanensis ve P. tuanshanensis: Çin’de

  • P. heterotremus: Tayland’da

  • P. kellicoti Kuzey Amerika’da

  • P. mexicanus: Orta Amerika’da

  • P. africanus: Afrika’da görülmektedir





PARAGONIMUS SPP MORFOLOJİ(1)

  • ERİŞKİN: Kırmızı esmer renkte ve kahve çekirdeği biçimindedir

  • 1,5 cm boyunda 0,5-0,8 cm enindedir.

  • Vücut yüzeyi pul ve dikenlerle kaplıdır.

  • Vücudun ön ucunda ağız, orta kısmında ise karın çekmeni bulunur.

  • Bağırsaklar iki kör kol halinde vücudun yanlarından arka uca kadar uzanır

  • Bağırsak kollarının dış kısmında vitellüs bezleri bulunur



PARAGONIMUS SPP MORFOLOJİ(2)

  • Testisler vücudun arka yarısındadır ve loblu yapıdadır

  • Ovaryum vücudun sol yanında, karınçekmeni ile testisler arasındadır.

  • Uterus vücudun sağ tarafında kıvrımlar yapan boru şeklindedir

  • YUMURTA: Sarı, esmer renkte, kapaklı, oval, 80-120 m boyunda, 50-80 m enindedir. İçlerinde miracidium yoktur



PARAGONIMUS SPP

  • SON KONAKLARI: İnsan, köpek, kedi kaplan, kurt, kurt, tilki, domuz, su samuru vb. evcil ve yabani memelilerdir

  • I.ARAKONAK: Pleurocecidae ve thiaridae ailelerindeki tatlı su gastropodları

  • II.ARAKONAK: Tatlı su istakoz ve yengeçleri



PARAGONIMUS SPP. YAŞAM DÖNGÜSÜ

  • Yumurta

  • Sporokist

  • Redia

  • Yavru redia

  • Cercaria

  • Metacercaria







PARAGONIMOSIS PATOGENEZ

  • Erişkinlerin etrafı fibröz bir kapsülle çevrilir.

  • Kapsülün içinde kan ve irin bulunabilir

  • Kapsüller ikincil infeksiyonlara uğrayarak ülserleşebilir

  • İlerlemiş olgularda yumurtaların etrafında abseler gelişebilir

  • Fibröz doku istilası meydana gelebilir



PARAGONIMOSIS KLİNİK BELİRTİLER (1)

  • İNVAZYON DÖNEMİ

  • Vücut içindeki göç sırasında:

  • ishal, hepatomegali, sağ hipokondriumda ağrı

  • Akciğere yerleştikten sonra:

  • Öksürük, dispne, bazen kanlı balgam



PARAGONIMOSIS KLİNİK BELİRTİLER (2)

  • YERLEŞME DÖNEMİ

  • Özellikle sabahları ve uykuda öksürük

  • Öksürükle birlikte pas renginde balgam

  • Radyografilerde her iki AC’de yaygın, çok sayıda, mısır tanesi büyüklüğünde nodüller ve plevrada kalınlaşma görülebilir

  • Kilo kaybı, anemi, kardiyak yetmezlik

  • Çocuklarda psişik bozukluklar ve gelişme geriliği görülebilir

  • Hemoptiziler sonucunda AC’lerdeki büyük damarlar zarar görebilir ve yumurtalar beyin damarlarında emboliler meydana getirebilir





  • TANI

  • Balgam veya nadiren dışkıda yumurtaların bulunması

  • TEDAVİ

  • BITHINIOL

  • NICLOFAN

  • PRAZIQUANTEL





PARAGONIMOSIS KORUNMA

  • Arakonak gastropodlarla mücadele

  • Yengeç ve istakozların çiğ olarak tüketilmemesi

  • İçme sularının kaynatılarak içilmesi

  • Suların insan çıkartılarıyla kirlenmesinin önlenmesi

  • Rezervuarlarla mücadele

  • İnsanların hastalık hakkında bilgilendirilmesi



CLONORCHİS SİNENSİS ve klonorkiyoz

  • Erişkin 1- 2.5 cm uzunluğunda, 0.3-0.5 cm genişliğindedir.

  • Erişkin parazit son konağın safra yollarında, safra kesesinde, pankreas kanalında yaşar.

  • Yumurtalar 29-16 mikron boyutlarındadır. Ovoid, kalın kabuklu, sarı kahverengindedir.

  • Ara konak salyangozlardır. Salyangozdan çıkan serkaryalar ikinci ara konak olan balıklara yapışır ve metaserkaryaya dönüşür. Bu balıkların çiğ olarak yenmesiyle insana bulaşır.







patogenez

  • Ağır enfeksiyonlarda ateş, ishal, epigastrik ağrı, iştahsızlık, karaciğer hassasiyeti ve büyümesi, sarılık görülür.

  • Genellikle lökositoz ve ve eozinofili vardır.

  • Karaciğer kanserlerine zemin hazırlar.





Tanı

  • Dışkı incelemesi

  • Tedavi

  • Praziquantel



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin