Tuproq hashoratlarini yashash muxitiga moslashuv xususiyatlari
Reja :
Tuproq hashoratlarining ekologik ahamiyati
Tuproq hashoratlarining fiziologik moslanishlari
Tuproq hashoratlarini yashash muxitiga moslashuv quyidagi xususiyatlarga ega:
Tuproq hashoratlarining ekologik ahamiyati:
Tuproq hashoratlarining ekologik ahamiyati juda katta. Ular tuproqning kimyoviy tarkibini, biologik faollikni, strukturasi va fizik xossalari o’zgartiradi. Ular tuproqning jonsiz va jonli tarkibiy qismlarini yeyish, sindirish va qoldiq moddalarni chiqarish orqali tuproqning organik madde miqdorini oshiradi.
Ular tuproqning aeratsiyasini, namlikini, haroratini va pH sini ta’sirlovchi aerob va anaerob jarayonlarni amalga oshiradi. Ular tuproqning mikroflora va mikrofaunasiga kirishadi va ular bilan o’zaro ta’sir-qarshilikda bo’ladi. Ular tuproqning maydoni va chuqurligi bo’yicha turli darajada tarqalib, tuproqning gorizontal va vertikal stratifikatsiyasini shakllantiradi.
Ekologik faktorlarni asosan 4 ta kategoriyaga bo’lish mumkin
Abiotik yoki anorganik faktorlar; organizmga iqlim sharoitlarini (issiqlik namlik yorug’lik va boshqalar) hamda tortish kuchi, atmosferaning tarkibi va xususiyati, radioaktivlik, relefva boshqa faktorlarning ta’sir etishi.
Gidra-edafik yoki suv tuproq faktorlari, y’ani suv tuproqning organizmga muhim yashash sharoiti sifatida ta’siri. Bunda Hasharotlar ekologiyasida tuproq faktori muhim rol o’ynaydi.
Biotik yoki organik faktorlar, organizmga tirik tabiatning ta’siri, ovqatlanish asosida organizmlararo bir-biriga munosabati va boshqalar.
Antropogen faktorlar. Tabiatga va organizmga odam faoliyatining ta’siri, qo’riq erlarning o’zlashtirilishi irrigatsiya sistemalarini qurish, zararkunandalarga qarshi kurash boshqa hayvon va o’simliklarni tarqatish va hakozo.
Tuproq hashoratlarining fiziologik moslanishlari:
Tuproq hashoratlarining fiziologik moslanishlari ularning tuproqdagi hayot sharoitlariga moslashishining biokimyoviy va fizikaviy mekanizmlaridir.
