Turizmdə lisenziyalaşdirma və sertifikatlaşdirma. Dekhtyar g. M

4 ÜMUMİ TƏLƏBLƏR

4.1 Turizm xidmətlərinin göstərilməsində həm normal şəraitdə, həm də fövqəladə hallarda (təbii fəlakətlər və s.) Turistlərin həyatı və sağlamlığı üçün məqbul bir risk dərəcəsi təmin edilməlidir. ekskursiya xidmətləri aşağıdakı şərtlərdə yaranır: - risk mənbələrinin mövcudluğu; - bu mənbənin insanlar üçün təhlükəli səviyyədə təzahür etməsi; - insanların təhlükəli mənbələrə məruz qalması 4.3 Turizmdə zərərli amillər (risk faktorları) aşağıdakı kimi təsnif edilə bilər: - zədə təhlükəsi; - ətraf mühitə təsir; - yanğın təhlükəsi; - bioloji təsirlər; - psixofizioloji yüklər; - radiasiya təhlükəsi; - kimyəvi təsirlər; - artan toz və qaz tərkibi; - digər amillər; - spesifik risk faktorları. 4.3.1 Yaralanma riski nəticəsində yarana bilər hərəkətli mexanizmlər və cisimlər, cisimlər, çətin ərazi, süxurların hərəkəti (daşlar, sellər, uçqunlar), əlverişsiz erqonomika zədələnmələrə səbəb olan istifadə olunan turizm avadanlığı və inventarının xüsusiyyətləri (narahat olan ayaqqabılar - turistlərin dərilərinin aşınması və s.), təhlükəli atmosfer hadisələri (atmosfer elektrik, ildırım və s.). Ərazinin hərəkətli mexanizmlərindən, əşyalarından, təhlükəli sahələrindən istifadə zamanı qoruyucu qurğular və çəpərlər (liftlər, teleferiklər, dağlarda talus sahələri, su hövzələri yaxınlığında, xizək yamaclarında və s.); - fərdi qoruyucu vasitələrdən (təhlükəsizlik ipləri) istifadə edərkən , turizm marşrutunun çətin hissələrindən, baş dəbilqələrindən, buz baltalarından, qarmaqlardan və digər təhlükəsizlik vasitələrindən keçərkən qoşqu); - düşərgə avadanlıqları və avadanlıqlarına dair erqonomik tələblərə uyğunluq; və ictimai binalar və turistlərin daşınması üçün istifadə olunan nəqliyyat vasitələrinin texniki vəziyyəti üçün müvafiq tənzimləmə sənədlərinin tələbləri (gəzinti avtobusları, üzən st və s.); - istifadə olunmuş inventar və avadanlıqların (liftlər, liftlər, arabalar və s.) istismar qaydalarına riayət etmək, təhlükəsiz işləməsini təmin etmək; - risk faktorları və yaralanmaların qarşısını almaq üçün tədbirlər barədə turistlərə məlumat vermək. 4.3.2 Ətraf mühitə təsir turistlərin xidmət sahəsindəki ətraf mühitin yüksək və ya aşağı temperaturu, rütubəti və hava hərəkətliliyi, barometrikdə kəskin dəyişikliklər nəticəsində yarana bilən yaralanmaların qarşısını almaq və yaralanma halında hansı fövqəladə tədbirlərin görülməsi barədə turistlərə məlumat verilməlidir. təzyiq. Turizm xidməti otaqlarındakı (yuxu, yemək, klub və sair) mikroiqlim göstəriciləri müəyyən edilmiş sanitariya və gigiyenik tələblərə uyğun olmalıdır.Bu risk faktorunun zərərli təsirlərinin qarşısının alınması aşağıdakılarla təmin olunur: - əlverişli vaxtın seçilməsi turizm hadisəsi üçün ilin, günün; - turizm marşrutunun marşrutunun rasional dizaynı; - ərazinin hava xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla; - turizm marşrutlarında pis hava şəraitindən sığınacaqların tikilməsi; - otaqların təchiz edilməsi və kondisioner, hava deodorizasiyası, isitmə, avtomatik idarəetmə və siqnal cihazları olan nəqliyyat vasitələri; - turistlər üçün fərdi mühafizə də daxil olmaqla müvafiq avadanlıqla təmin etmək; - marşrutdakı həqiqi və proqnozlaşdırılan şərtlər barədə turistlərə vaxtında məlumat vermək (iqlim şəraiti, marşrutlardakı yüksəklik fərqləri daxil olmaqla). 4.3.3 Yanğın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün tələb və göstəricilərin nomenklaturası b turistlərin bu risk faktorunun təsirindən təhlükəsizliyi və onların yoxlanılması metodları - QOST 12.1.004 uyğun olaraq xidmət obyektlərinin istismarı təsdiq edilmiş normativ sənədlərin tələblərinə (Yanğın Təhlükəsizliyi Qaydaları) uyğun olaraq həyata keçirilməlidir. 4 Bioloji amillər (patogen mikroorqanizmlər və onların məhsulları, həyati fəaliyyəti, mikroorqanizmlər, həmçinin zəhərli bitkilər, sürünənlər, böcəklər və heyvanlar yoluxucu xəstəliklərin daşıyıcısı, yanıqlara, allergik və digər zəhərli reaksiyalara səbəb olur). Bu risk faktorlarının turistlərə təsiri qarşısı alınır: - müəyyən edilmiş sanitariya standartlarına və xidmət qaydalarına riayət etmək; - dezinfeksiya, dezinfeksiya, sterilizasiya, deratizasiya, istehsal proseslərinin avtomatlaşdırılması üçün avadanlıq və preparatların istifadəsi; - istifadə olunan avadanlıq və konstruksiyaların əşyalarında təhlükəsizlik nişanlarının və lazımi işarələrin istifadəsi turistlərə xidmət etmək (yeməklər, mətbəx əşyaları, daxil olmaqla) zəmində yemək hazırlamaq üçün, su götürülən yerlər, quyular və s.); - xidmət işçilərinin ilkin və periyodik tibbi müayinələrindən keçmək; - yayılma sahələri ilə üst-üstə düşən təhlükəli heyvanlar, balıqlar, sürünənlər, bitkilər barədə turistlərə proaktiv məlumat vermək. turizm marşrutu, istənməyən təmaslardan necə qaçınmaq və zədələnmə (əlaqə) halında hansı təcili tədbirlərin görülməsi barədə 4.3.5 Psixofizioloji risk faktorları: fiziki və nöropsik aşırı yük. Psixofizioloji risk faktorlarının təsirinin aradan qaldırılması və ya azaldılması təmin olunur: - turizm xidməti proqramının rasional qurulması, marşrut boyunca səyahət cədvəlləri, normal insan həyatı üçün kifayət qədər şərait (yuxu, yemək, sanitariya və məişət ehtiyaclarını ödəmək); turizm qrupu qurarkən turistlərin psixofizioloji xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla - istifadə olunan turizm avadanlığı və inventarına, nəqliyyat vasitələrinə, mebellərinə görə erqonomik tələblərə uyğunluq 4.3.6 Təhlükəli radiasiya bunlardır: ultrabənövşəyi şüalanmanın, radioloji şüalanmanın səviyyəsinin artması. turizm marşrutlarında ultrabənövşəyi radiasiyanın təhlükəsi aşağıdakılarla təmin olunur: - turistlərə ultrabənövşəyi radiasiyanın insanlara təsirləri barədə məlumat vermək; - fərdi qoruyucu vasitələrin (qoruyucu maskalar, kremlər, turistlərin bədənini, qollarını, ayaqlarını örtən geyim, günəş eynəyi Bu amilin təsirini nəzərə almaq lazımdır marşrut boyunca hərəkət cədvəlini planlaşdırarkən risk (dağ, su, xizək və digər gəzintilərdə marşrutun açıq, kölgəsiz hissələrində) .Turist marşrutlarının çəkilməsinə və istismarına yalnız radioloji vəziyyətin əlverişli xüsusiyyətləri olan yerlərdə icazə verilir. 4.3.7 Kimyəvi risk faktorları: toksik, qıcıqlandırıcı Bu risk faktorlarının turistlərə xidmət göstərməsinin qarşısını almaq üçün aşağıdakılar lazımdır: - havada, suda, torpaqda, qidada və digər bioloji maddələrdə zərərli kimyəvi maddələrin tərkibinə mütəmadi olaraq nəzarət etmək. mühit; - kimyəvi risk faktorlarının, ətraf mühitin əlverişli təsir nöqtələrində turistlərə xidmət göstərmək üçün obyektlərin tikilməsini və yerləşdirilməsini həyata keçirmək; - turistlərlə təmas imkanı istisna olmaqla, istifadə qaydalarına uyğun olaraq dezinfeksiya və dezinfeksiya üçün hazırlıqlardan istifadə etmək. 4.3.8 Toz və qazın artması 4.3.8 Toz və qazın artması turizm xidməti sahələrinin, binalarının, nəqliyyat vasitələrinin havasındakı zərərli maddələrin icazə verilən səviyyəsinə GOST 12.1.005, sanitariya normaları və qaydaları ilə müəyyən edilmiş sanitariya-gigiyena normalarından aşağı olmamalıdır. Təhlükəsizlik, binaların, havalandırma vasitələrinin havanın təmizlənməsi ilə təchiz edilməsinə dair tələblərə riayət edilməsi ilə təmin edilir 4.3.9 Digər risk faktorları Digər risk faktorlarına xidmət və onun nominal (proqnozlaşdırılan) xüsusiyyətləri barədə məlumat çatışmazlığı ilə əlaqəli təhlükələr daxildir. Aşağıdakıları təmin etmək lazımdır: - satılan turizm xidmətləri haqqında kifayət qədər məlumatı turistlərə təqdim etmək - mövcud tənzimləmə sənədləri ilə müəyyən edilmiş tələblərə uyğun olaraq (turizm çeki üçün məlumat vərəqəsinin məzmununa tələblər, səyahətin texnoloji xəritəsi) , bir ekskursiyanın texnoloji xəritəsi - bu xidmətlərin əsas xüsusiyyətləri, xidmət şərtləri haqqında); - turizm marşrutu növünün xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla turistlər üçün lazımi təhlükəsizlik brifinqlərinin aparılması 4.3.10 Turizmdə spesifik risk faktorları aşağıdakılarla əlaqədardır: - turizm müəssisəsi və ya marşrut ərazisindəki təbii və texnogen fəlakətlər, habelə digər fövqəladə hallar (o cümlədən turizm xidməti sahəsindəki ictimai asayiş vəziyyəti ilə); - texniki maddi-texniki bazanın istifadə olunmuş obyektlərinin vəziyyəti (turizm otelləri, bazalar, düşərgələr, teleferiklər və dartma liftlər, turizm yolları, o cümlədən e dağ piyada, xizək, xizək, su, sürmə və bağlama heyvanları, müxtəlif nəqliyyat vasitələri, o cümlədən kiçik qayıqlar və avarçəkən qayıqları, memarlıq, təbii cazibə yerləri); - çətin ərazi (çay axınları, dağ yamacları, turist yollarının morena, qayalıq, buz hissələri) - xidmət işçilərinin (təlimatçılar, bələdçilər və s.) peşəkarlıq səviyyəsi; - turistlərin müəyyən bir tip və mürəkkəblik kateqoriyası (təlimatlar, avadanlıqlar və s.) üzrə marşrut üzrə səyahətə hazırlanması; informasiya təminatı (hidrometeoroloji proqnozlar, turizm marşrutlarının marşrutlarının işarələnməsi) .4.4 Turizm müəssisəsi turistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək və fəaliyyətində bunları rəhbər tutmaq üçün bir sıra qüvvədə olan normativ sənədlərə malik olmalıdır. , bazalar, düşərgələr aşağıdakılara uyğun olaraq təmin edilir: - dizayn və inşaatçı üçün tikinti normaları və qaydalarının tələbləri turizm xidməti obyektlərinin keyfiyyəti; - normativ sənədlərlə müəyyən edilmiş binaların, tikililərin və avadanlıqların texniki istismarı üçün təhlükəsizlik tələbləri; - tətbiq olunan standartlara uyğun texniki avadanlıq; - turistlərin şəxsi təhlükəsizliyinə və əmlaklarının təhlükəsizliyinə zəmanət verən tədbirlər. 4.4.2 Həyat və sağlamlıq təhlükəsizliyini təmin etmək üçün turistlər SanPiN 42-123-5774 uyğun olaraq normativ sənədlərdə müəyyən edilmiş qida məhsullarının saxlanması, daşınması və hazırlanması ilə bağlı tələblərə əməl etməlidirlər. 4.4.3 Ekskursiyalar, gəzintilər və səyahətlər zamanı turistlərin daşınması xüsusi nəqliyyat növlərində (avtomobil, dəmir yolu, hava, su və s.) Sərnişinlərə xidmət göstərmək üçün mövcud Qaydaların tələblərinə uyğun olaraq həyata keçirilir. turistlərə xidmət göstərərkən istifadə olunan avadanlıq, bu avadanlıq növləri üçün mövcud tənzimləmə sənədləri ilə müəyyən edilmiş tələblərə cavab verməlidir.4.5 Hər bir turizm müəssisəsi fövqəladə hallarda (təbii fəlakətlər, yanğınlar və s.), o cümlədən qarşılıqlı təsirlərlə işçilərin fəaliyyət planlarını hazırlamalı və təsdiqləməlidir. cəlb olunan yerli hakimiyyət orqanları Turizm müəssisəsinin rəisi fövqəladə hallarda işçi heyətinin hazırlığından məsuldur.4.6 Xüsusi turizm xidmətləri növləri üçün xidmətlərin təhlükəsizliyinə dair tələblər müvafiq xidmətlər növləri üçün normativ sənədlərlə müəyyən edilir: dövlət hərbi standartlar, Qaydalar, Əsasnamələr, Kodlar və digərləri 4.7 Turizm müəssisələri turistləri hər bir xüsusi turizm xidmətinin risk elementləri və bunun qarşısının alınması tədbirləri ilə tanış etmək məcburiyyətindədirlər 4.8 Turistlərin həyatı və sağlamlığını qorumaq üçün lazımi məlumatlar verilir. əvvəlcədən, tətil başlamazdan əvvəl və istismar müddətində.Turist marşrutunun təbii çətinliyini xarakterizə edən məlumatlar, turistin fərdi fiziki hazırlığı, xüsusən fərdi avadanlıqları tələb olunan səviyyədə olmalıdır. materialları və turizm çeki üçün məlumat vərəqəsinin mətnində.Proses xidmətində turistlərin həyatı və sağlamlığının təhlükəsizliyini təmin edən məlumatlar mövcud normativ sənədlərdə nəzərdə tutulmuş qaydada verilir.