8.Hoca Dehhani: Selçuklu Şehnamesi. Bu eser bulunamamıştır.
OĞUZ TÜRKÇESİNİN OLAY MERKEZLİ METİNLERLE İLGİLİ İLK VERİMLERİ BÖLÜMÜNÜN ÖZETİ
1.Anadolu’da Oğuz Türkçesi ile yazılan anlatmaya bağlı metinler ikiye ayrılır: Destanlar(Battalname, Danişmendname, Hamzaname, Dede Korkut Hikâyeleri) , Mesneviler.
2.Battalnameler Seyit Battal Gazi’den, Danişmendnameler Melik Danişmend Gazi’den, Hamzanameler ise Hz. Hamza’dan bahseden sözlü ürünlerdir.
3.Dede Korkut öyküleri, zihniyet bakımından Battalname, Danişmendname ve Hamzanamelerden ayrılır. İlk üçü İslami(gaza-fetih)zihniyetlidir, Dede Korkut Öyküleriyse kahramanlık zihniyetlidir.
4.Dede Korkut öyküleri destandan halk hikâyesine geçiş ürünüdür.
5.Dede Korkut, bir ön sözle 12 hikâyeden oluşur.
6.Dede Korkut, nazım-nesir karışık yazılmıştır.
7.Dede Korkut’ta secili ve akıcı bir anlatım vardır.
8.Oğuz Türkçesiyle Anadolu’da yazılmış ilk mesnevileri ikiye ayırmak gerekir: Olay merkezli mesneviler, öğretici mesneviler.
Olay Merkezli Mesneviler: Yusuf ü Züleyha(Şeyyad Hamza), Hüsrev ü Şirin(Şeyhi), Harname(Şeyhi), Süheyl ü Nevbahar(Hoca Mesud), Cemşid ü Hurşid(Ahmedi), Hikâye(Aşıkpaşa), Vamık u Azra(Lamii Çelebi)
Öğretici Mesneviler: İskendername(Ahmedi), Vesiletü’n-Necat(Süleyman Çelebi), Garipname(Âşık Paşa), Fakrname(Âşık Paşa), Mantıku’t-Tayr(Gülşehri)
9.Battal Gazi, Danişmend Gazi gibi tipler, idealize edilmiş alperen tipleridir. Bunlar gaza-fetih zihniyetine bağlı idollerdir.
Dostları ilə paylaş: |
