Divan şiirinde Türkçe, Arapça ve Farsçanın karışımı olan Osmanlıca kullanılır.
Divan şiiri edebi sanatları yoğun bir şiirdir. Osmanlıcanın bilinmeyen sözcük ve tamlamaları da düşünüldüğünde ağır bir dili olduğu söylenebilir.
Divan şiirinde gazel, kaside, mesnevi, rubai, şarkı, tuyuğ, kıta, müstezad, terkib-i bent, terci-i bend gibi nazım biçimleri kullanılır. Nazım biçimlerinin bir kısmı bendlerle, bir kısmı beyitlerle, bir kısmı da dörtlüklerle yazılır. Bu nazım biçimleri Araplardan veya Farslardan geçmiştir.
Divan şiirinde gazel nazım biçimi lirik konuları(aşk, şarap, tabiat) işler. Bu yönüyle koşuk ve koşma ile paraleldir.
Divan şiirinde klişeleşmiş(kalıplaşmış) imgeler kullanılır. Bunlara mazmun adı verilir.
Divan şiirinde beğenilen bir şiirin bir benzeri yazılabilir. Eğer aynı ölçü, kafiye ve konuda yazılırsa buna nazire denir. Nazirelerin alaycı üslupla yazılanlarına tehzil denir.
Divan şiirinde sevgili soyuttur. Aşığına karşı zalimdir, onu kendine yaklaştırmaz; ancak onun uzaklaşmasına da izin vermez. Soyut sevgili anlayışı, Nedim’le birlikte değişmeye başlamıştır.
Divan şiirinde anlam beyitte başlar, beyitte biter. Konu bütünlüğü yoktur. Buna parça güzelliği denir.
Divan şiirinin konuları bellidir. Konudan ziyade konunun işlenişi önemlidir. “Hangi konuda yazacağım?”diye düşünülmez. “Nasıl daha güzel yazabilirim?”diye düşünülür.(Sanat sanat içindir)
Divan şiirinde toplumsal, dini, tasavvufi, hikemi konular da işlenebilir.
Divan şairleri 17.Yüzyıla kadar İran şairlerinden daha iyi yazmak için gayret etmişlerdir.
Divan şiirinde konuya göre şiir de yazılır. Bundan nazım türü doğar. Nazım türleri: Münacaat, naat, mersiye, hicviye gibi türlerdir.
Divan şiirinin kaynakları Kuran, Hadisler, Dini ilimler, Doğu-Batı mitolojisi, Aşk hikâyeleri, Şehname, İslam tarihi, Çağın İlimleri, Yerli malzemeler vb.dir.
Divan şiirinde şiirlerin adları yoktur, bunun yerine nazım biçiminin adı yazılır.
Divan şiirine nesirle birlikte Divan Edebiyatı, Saray Edebiyatı, Üst Zümre Edebiyatı veya Klasik Edebiyat denmiştir.
Sanatçılar son birimde mahlas(lakap) kullanır: Baki, Fuzuli, Naili gibi. Bu isimler takmadır, gerçek adları değildir.
