Türk tariHİ İslamiyet öncesi

TÜRK TARİHİ

• İSLAMİYET ÖNCESİ

• TÜRK TARİHİ

“Düşmanlarınız arasındaki farklılıklardan yararlanın, her türlü bağış, hediye ve armağanla durumundan memnun olmayanları kendi yanınıza çekin.”

• “Düşmanlarınız arasındaki farklılıklardan yararlanın, her türlü bağış, hediye ve armağanla durumundan memnun olmayanları kendi yanınıza çekin.”

• (Sun Zu (M.Ö.600); Savaş Dersleri El Kitabı)

• 13 Makaleden oluşan

• Çin Savaş Kitabı

“… Ey TÜRK budunu (milleti), ÇİN’in tatlı sözüne, yumuşak ipeğine kanma, yok olursun…”

• “… Ey TÜRK budunu (milleti), ÇİN’in tatlı sözüne, yumuşak ipeğine kanma, yok olursun…”

• Orhun Yazıtları

• (M.S.VIII. Yüzyıl) II.Göktürk Devleti

ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİ

• Türklerde, yarı göçebe yaşam tarzı vardır. (Yaylak-Kışlak), sebebi; Coğrafi Koşullar.

• Ülke hükümdar ailesinin ortak malıdır. (Bu anlayış ilk Türk Devletlerinin ömrünün kısa olmasına ve çabuk yıkılmalarına sebep olmuştur)

• Türk devletlerinde ilk yazılı belgeler KUTLUK (II.Göktürk) devletine aittir ORHUN KİTABELERİ.

• İlk defa yerleşik hayat geçen ve şehir kuran Türk devleti UYGURLAR’dır.

ORTA ASYA BOZKIRLARI

TÜRK GÖÇLERİNİN SEBEPLERİ

• TÜRK GÖÇLERİNİN SEBEPLERİ

• 1. Orta Asya’nın çölleşmesi ve kuraklık. (Temel ve ekonomik, doğal sebep)

• 2. Salgın hastalıklar, hayvan hastalıkları.

• 3. Taht kavgaları, iç çatışmalar. (KUT anlayışı)

• 4. Çin ve Moğol baskıları. (Siyasi sebep)

• 5. Boylar arası mücadele. (Siyasi sebep, bağımsızlık anlayışı)

• 6. Nüfus artışı ve geçim sıkıntısı. (Ekonomik sebep)

TÜRK GÖÇLERİNİN SONUÇLARI

• TÜRK GÖÇLERİNİN SONUÇLARI

• 1. Türkler medeniyetlerini gittikleri yerlere taşıdılar. (Atı evcilleştirme, demiri işleme)

• 2. Türklerin belli bir coğrafyada olmaması, Türk tarihinin incelenmesini zorlaştırmıştır.

• 3. Türk kültürü yayıldı.

• 4. Avrupa’ya giden Türkler, yerleşik kültüre sahip olan Slavlar arasında asimile (dejenere) olmuşlardır.

• 5. Hindistan’a gidenler savaşçılık özelliğini kaybetmişlerdir.

BÜYÜK HUNLAR

• BÜYÜK HUNLAR

• (ASYA HUNLARI)

• GÖKTÜRK

• KUTLUK (II.GÖKTÜRK)

• UYGUR

BÜYÜK HUNLAR

• Teoman, bilinen ilk hükümdarı (M.Ö. 220)

• Türklerden korunmak için Çin devleti Çin seddini yaptı. (M.Ö. 214)

• Mete han hükümdar oldu (M.Ö.209)

• Hunlar ikiye ayrıldı (M.S.48)

• Kuzey ve Güney Hunları.

ÇİN SEDDİ

METE HAN

• İKİLİ TEŞKİLAT ONLU SİSTEM

• Devlet yönetiminde Askeri teşkilattır.

• Doğuyu kağan Onbaşı, yüzbaşı

• Batıyı yabgu binbaşı vs.

• Yönetir. Günümüzde birçok

• ordunun temeli bu

• sisteme dayanır.

KAVİMLER GÖÇÜ (375)

• SEBEPLERİ:

• 1. Çin egemenliğine girmek istemeyen Kuzey Hunları Hazar denizinin kuzeyine oradan da Karadeniz’in kuzeyine göç etmişlerdir.

• 2. En son Avrupa’ya ulaşılmıştır.

Barbar (yabancı) kavimler Avrupa’ya dağılacaktır. (Ostrogot, Vizigot, Frank, Vandal)

• Barbar (yabancı) kavimler Avrupa’ya dağılacaktır. (Ostrogot, Vizigot, Frank, Vandal)

• SONUÇLARI:

• Roma zayıfladı 395’te Doğu ve Batı olarak ayrıldı.

• Barbar kavimlerin Avrupa’ya dağılması ile;

• Bu günkü Avrupa’nın sosyal (millet) yapısı ortaya çıktı.

• Düzen ve asayişin bozulması Krallıkları zayıflattı Feodalite güçlendi.

FEODALİTE (DEREBEYLİK)

Avrupa Hun devleti kuruldu (Kurucu Balamir, en önemli hükümdarı Attila)

• Avrupa Hun devleti kuruldu (Kurucu Balamir, en önemli hükümdarı Attila)

• Batı Roma İmparatorluğu 476 yılında yıkıldı.

• İlkçağ bitti Ortaçağ başladı.

GÖKTÜRK

• Türk adı ile kurulan ilk Türk devletidir.

• Ülke prensler arasında paylaşılmıştır. Ülkenin doğusunu Bumin Kağan, batısını İstemi Yabgu yönetti.

• Batı Türkistan’ın Türkleşmesini sağladılar.

II.GÖKTÜRK (KUTLUK)

• Kutluk Kağan tarafından kuruldu.

• En parlak dönemi Bilge Kağan dönemidir.

• Bu dönemde Orhun yazıtları yaptırılmıştır.

• Uygur, Basmil ve Karluk saldırıları ile yıkılmıştır.

UYGURLAR (en uygar Türk devletidir)

• Yerleşik hayata geçen ve şehir kuran ilk Türk devletidir.

• Tarım ile uğraşmışlardır.

• Mimari eser bırakmışlardır. (mabet)

• Mani dinini benimsemişlerdir.

• Kağıt ve Matbaayı kullanan ilk Türk devletidir.

• Uygur alfabeleri vardır. (18 harf)

Avrupa Hun Devleti’nde Germen lehçeleri, Slav ve Fin-Ugor dilleri, Latince ve Grekçe konuşuluyordu.

• Avrupa Hun Devleti’nde Germen lehçeleri, Slav ve Fin-Ugor dilleri, Latince ve Grekçe konuşuluyordu.

• Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olduğu savunulabilir?

• A. Bizans’ın vergiye bağlanmasının

• B. Göçebe yaşam biçiminin

• C. Egemenlik sahasının genişlemesinin

• D. Feodalite rejiminin güçlenmesinin

• E. Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılmasının

Avrupa Hun Devleti’nde Germen lehçeleri, Slav ve Fin-Ugor dilleri, Latince ve Grekçe konuşuluyordu.

• Avrupa Hun Devleti’nde Germen lehçeleri, Slav ve Fin-Ugor dilleri, Latince ve Grekçe konuşuluyordu.

• Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olduğu savunulabilir?

• A. Bizans’ın vergiye bağlanmasının

• B. Göçebe yaşam biçiminin

• C. Egemenlik sahasının genişlemesinin

• D. Feodalite rejiminin güçlenmesinin

• E. Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılmasının

KÜLTÜR ve MEDENİYET

• Hükümdar Unvanları:

• hakan, kağan, han, şanyü, idikut

• Devlet yönetme yetkisi: Kut

• Kurultay (Toy) :

• Meclis (geniş yetkileri vardır)

• Uygurlarda meclisin yetkileri arasında hanedan dışından hükümdar seçilmesi bile vardır.

KAVRAMLAR

• Yabgu: Kağandan sonra gelen en büyük makamdır. Genellikle veliahtlar bu makam gelirdi.

• Vezir: Kağanın yardımcısıdır.

• Şad: Ülke yönetiminde tecrübe kazanması için boylara yönetici olarak gönderilen hükümdar soyundan gelen kişilerdir.

• Buyruk: Bakan, Apa: Saray görevlisi, Tudun:Vali, Tekin: Şehzade, Sübaşı:Ordu Komutanı, Bitigçi:Katipler

Şamanizm’de Din Adamı: Şaman, Kam, Baksi.

• Şamanizm’de Din Adamı: Şaman, Kam, Baksi.

• Yuğ: Cenaze Töreni.

• Kurgan: Mezar.

• Balbal: Mezar Taşı.

• Totemcilik: Türklerin en eski dinidir.

• Ongun: Totem olarak seçilen hayvana denir.

DEVLET

• HALK TOPRAK(vatan)

• BAĞIMSIZLIK

• SİYASİ

• ÖRGÜTLENME

TOY (KURULTAY)

• MECLİS

• *Türk devletlerinde hakanın yetkilerinin sınırsız olmadığını gösterir.

• *Meşrutiyet (Meşruti monarşi) anlayışının göstergesidir.

• *Boy beylerinin katılımı ile toplanırdı.

• *Kurultaya katılamayan boy beyi isyan etmiş bağımsız olmuş sayılırdı.

TÖRE (yazısız hukuk kuralları)

• Hükümdarın aldığı kararlar

ORDU

• ONLU Sistem

• (Mete Han)

DİN

• GÖKTANRI

• (Şamanizm)

• Totemcilik

GÖKTANRI (ŞAMANİZM)

I. Uygur Devleti’nde Budistler ve Maniheistler,

• I. Uygur Devleti’nde Budistler ve Maniheistler,

• II. Hazar Devleti’nde Museviler ve Şamanlar,

• III. Selçuklularda Hıristiyanlar ve Müslümanlar bir arada yaşamışlardır.

• Buna göre, Türk devlet geleneğinde aşağıdakilerden hangisine önem verildiği öne sürülebilir?

• A.Dini mimari B.Dindarlığa C.Diplomasiye

• D.Dinsel hoşgörüye E.Komşuluk ilişkilerine

I. Uygur Devleti’nde Budistler ve Maniheistler,

• I. Uygur Devleti’nde Budistler ve Maniheistler,

• II. Hazar Devleti’nde Museviler ve Şamanlar,

• III. Selçuklularda Hıristiyanlar ve Müslümanlar bir arada yaşamışlardır.

• Buna göre, Türk devlet geleneğinde aşağıdakilerden hangisine önem verildiği öne sürülebilir?

• A.Dini mimari B.Dindarlığa C.Diplomasiye

• D.Dinsel hoşgörüye E.Komşuluk ilişkilerine

ÖLÜ GÖMME ADETLERİ

• Atı ile beraber

• Gömülürler

• (Cennet yolculuğunu kolaylaştıracağına inanılırdı)

Eski Türklerde mezarların başında “Balbal” adı verilen taşların dikilmiş olması aşağıdakilerden hangi unvanın ifadesidir?

• Eski Türklerde mezarların başında “Balbal” adı verilen taşların dikilmiş olması aşağıdakilerden hangi unvanın ifadesidir?

• A. Soyluluğun

• B. Askeri kişiliğin

• C. Devlet görevliliğinin

• D. Kahramanlığın

• E. Dini kişiliğin

Eski Türklerde mezarların başında “Balbal” adı verilen taşların dikilmiş olması aşağıdakilerden hangi unvanın ifadesidir?

• Eski Türklerde mezarların başında “Balbal” adı verilen taşların dikilmiş olması aşağıdakilerden hangi unvanın ifadesidir?

• A. Soyluluğun

• B. Askeri kişiliğin

• C. Devlet görevliliğinin

• D. Kahramanlığın

• E. Dini kişiliğin

EKONOMİ

• HAYVANCILIK

Kervan ticareti (Deve kervanı)

DESTANLAR

• HUN

• Oğuz Kağan

• Destanı

YAZI (ALFABE)

• GÖKTÜRK

• ALFABESİ

• (38 HARF)

ORHUN KİTABELERİ (Türklerin bıraktığı ilk yazılı belgeler)

Bilge kağan, Kültigin ve Vezir Tonyukuk adına diktirilmişlerdir.

• Bilge kağan, Kültigin ve Vezir Tonyukuk adına diktirilmişlerdir.

• Türk adının geçtiği ilk Türkçe metindir.

• Devlet ve halkın karşılıklı görevlerini belirtir.

• Türk yasaları, kültür ve uygarlığı hakkında bilgi verir.

• Türklerde sosyal devlet ve demokrasi anlayışı olduğunu gösterir.

I. Kalıcı mimari eserler bırakmamış olmaları

• I. Kalıcı mimari eserler bırakmamış olmaları

• II. Yazılı kaynaklarının yetersiz olması

• III. Göktanrı inancına bağlı kalmaları

• Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet öncesi Türk devletlerinde konar-göçer yaşamın sonuçları arasında gösterilemez?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve II E. I, II ve III

I. Kalıcı mimari eserler bırakmamış olmaları

• I. Kalıcı mimari eserler bırakmamış olmaları

• II. Yazılı kaynaklarının yetersiz olması

• III. Göktanrı inancına bağlı kalmaları

• Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet öncesi Türk devletlerinde konar-göçer yaşamın sonuçları arasında gösterilemez?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve II E. I, II ve III

BİLİM-SANAT

• 12 HAYVANLI

• TÜRK

• TAKVİMİ

OTAĞ (çadır)

İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinin Genel Özellikleri

• Ekonomisi hayvancılığa dayalıdır.

• Konar göçer (yarı göçebe) yaşam vardır.

• Göçebe olmalarından dolayı ceza evleri yoktur yani cezaları uzun süreli değildir. (ölüm yada 10-15 gün hapis gibi)

• Savaşçıdırlar ve bağımsızlıklarına düşkündürler.

Adalet ve hoşgörü sahibidirler.

• Adalet ve hoşgörü sahibidirler.

• Teşkilatçı yapıları gelişmiştir. (İki Türk bir araya gelirse devlet kurmaya kalkar)

• Aileye büyük önem verilir.

• Gelenek ve göreneklerine (töre) bağlıdırlar.

• Sosyal sınıf farklılıkları ve kölelik yoktur. (göçebe yaşam olduğu için)

Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya Türkleri için geçerli bir bilgi değildir?

• Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya Türkleri için geçerli bir bilgi değildir?

• A. Yaşam koşullarını törenin belirlemesi

• B. Ekonominin hayvancılığa dayalı olması

• C. Konar-göçer yaşamı benimsemiş olması

• D. Sanat eserlerinin taşınabilir olması

• E. Merkezi bir yönetim yapısının olması

Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya Türkleri için geçerli bir bilgi değildir?

• Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya Türkleri için geçerli bir bilgi değildir?

• A. Yaşam koşullarını törenin belirlemesi

• B. Ekonominin hayvancılığa dayalı olması

• C. Konar-göçer yaşamı benimsemiş olması

• D. Sanat eserlerinin taşınabilir olması

• E. Merkezi bir yönetim yapısının olması

İslam öncesi Türk devletlerinde görülen;

• İslam öncesi Türk devletlerinde görülen;

• I. İkili teşkilat sistemini benimsemeleri

• II. Kurultay adı ile meclis oluşturmaları

• III. Kağanlarının Çinli prensesler ile evlenmeleri

• gelişmelerden hangilerinin devlet yönetimi ile doğrudan bir ilişkisi olduğu söylenemez?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve II E. I, II ve III

İslam öncesi Türk devletlerinde görülen;

• İslam öncesi Türk devletlerinde görülen;

• I. İkili teşkilat sistemini benimsemeleri

• II. Kurultay adı ile meclis oluşturmaları

• III. Kağanlarının Çinli prensesler ile evlenmeleri

• gelişmelerden hangilerinin devlet yönetimi ile doğrudan bir ilişkisi olduğu söylenemez?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve II E. I, II ve III

İslamiyet’ten önce Türklerin çok sayıda devlet kurmalarına;

• İslamiyet’ten önce Türklerin çok sayıda devlet kurmalarına;

• I. Bağımsızlıklarına düşkün olmaları

• II. Teşkilatçı yapıya sahip olmaları

• III. Ticari etkinliklerde bulunmaları

• Hangilerinin etkisinin olduğu savunulabilir?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve II E. I, II ve III

İslamiyet’ten önce Türklerin çok sayıda devlet kurmalarına;

• İslamiyet’ten önce Türklerin çok sayıda devlet kurmalarına;

• I. Bağımsızlıklarına düşkün olmaları

• II. Teşkilatçı yapıya sahip olmaları

• III. Ticari etkinliklerde bulunmaları

• Hangilerinin etkisinin olduğu savunulabilir?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve II E. I, II ve III

İslamiyet’ten önce Türklerde demokratik bir anlayışın olduğunun kanıtı olarak;

• İslamiyet’ten önce Türklerde demokratik bir anlayışın olduğunun kanıtı olarak;

• I. Devletin, hükümdar ailesinin ortak malı sayılması

• II. Toplumda sınıf ayrımının görülmemesi

• III. Çin kültüründen etkilenmeleri

• durumlarından hangileri gösterilebilir?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve III E. I, II ve III

İslamiyet’ten önce Türklerde demokratik bir anlayışın olduğunun kanıtı olarak;

• İslamiyet’ten önce Türklerde demokratik bir anlayışın olduğunun kanıtı olarak;

• I. Devletin, hükümdar ailesinin ortak malı sayılması

• II. Toplumda sınıf ayrımının görülmemesi

• III. Çin kültüründen etkilenmeleri

• durumlarından hangileri gösterilebilir?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve III E. I, II ve III

Uygurların;

• Uygurların;

• I. Kağıt ve matbaayı kullanmaları

• II. Mimari eserler inşa etmeleri

• III. Mani dinini benimsemeleri

• Özelliklerinden hangileri onların medeni bir toplum olduklarının göstergesidir?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve II E. I, II ve III

Uygurların;

• Uygurların;

• I. Kağıt ve matbaayı kullanmaları

• II. Mimari eserler inşa etmeleri

• III. Mani dinini benimsemeleri

• Özelliklerinden hangileri onların medeni bir toplum olduklarının göstergesidir?

• A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

• D. I ve II E. I, II ve III

Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın siyasi yapısının değişmesine neden olmuştur?

• Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın siyasi yapısının değişmesine neden olmuştur?

• A. Hıristiyanlığın yayılması

• B. Etnik yapının değişmesi

• C. Feodalitenin ortaya çıkması

• D. Sınıf farklılıklarının artması

• E. İlk çağın sona ermesi

Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın siyasi yapısının değişmesine neden olmuştur?

• Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın siyasi yapısının değişmesine neden olmuştur?

• A. Hıristiyanlığın yayılması

• B. Etnik yapının değişmesi

• C. Feodalitenin ortaya çıkması

• D. Sınıf farklılıklarının artması

• E. İlk çağın sona ermesi

Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın millet yapısının değişmesine neden olmuştur?

• Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın millet yapısının değişmesine neden olmuştur?

• A. Hıristiyanlığın yayılması

• B. Etnik yapının değişmesi

• C. Feodalitenin ortaya çıkması

• D. Sınıf farklılıklarının artması

• E. İlk çağın sona ermesi

Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın millet yapısının değişmesine neden olmuştur?

• Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın millet yapısının değişmesine neden olmuştur?

• A. Hıristiyanlığın yayılması

• B. Etnik yapının değişmesi

• C. Feodalitenin ortaya çıkması

• D. Sınıf farklılıklarının artması

• E. İlk çağın sona ermesi

Aşağıdakilerden hangisi konar-göçer Türk devletlerindeki devlet kurumlarından birisi değildir?

• Aşağıdakilerden hangisi konar-göçer Türk devletlerindeki devlet kurumlarından birisi değildir?

• A. Kurultay

• B. İkta sistemi

• C. İkili sistem

• D. Göktanrı anlayışı

• E. Askeri teşkilat

Aşağıdakilerden hangisi konar-göçer Türk devletlerindeki devlet kurumlarından birisi değildir?

• Aşağıdakilerden hangisi konar-göçer Türk devletlerindeki devlet kurumlarından birisi değildir?

• A. Kurultay

• B. İkta sistemi

• C. İkili sistem

• D. Göktanrı anlayışı

• E. Askeri teşkilat