a. Bitişik Yazılan Birleşik İsimler
Aralarına ek giremeyecek kadar kalıplaşmış olanlarda kelimelerden en az biri anlam değişikliğine uğradığı için bunlar bitişik yazılır. Kelimelerden biri veya her ikisi birden anlam değişikliğine veya kaybına uğradıkları için bitişik yazılırlar:
Sivrihisar, Kırşehir, dedikodu, hanımeli, aslanağzı, keditırnağı, cumartesi, Ulucami...
Yapılışlarına Göre Birleşik İsimler
İsim + isim: İsim tamlaması
içgüdü, aslanağzı, hanımeli, Çanakkale, Pamukkale, tahtakurusu, Çatalçeşme, cumartesi, pazartesi, Topkapı(sı)...
Sıfat + isim: Sıfat tamlaması
Acıpayam, Ulukışla, anayasa, Sivrihisar, Karagöz, Altıparmak, sütlaç, başsavcı...
Fiilimsi + isim:
bilirkişi, yazarkasa...
İsim + çekimli fiil / fiilimsi:
hünkârbeğendi, imambayıldı, mirasyedi, kuşkonmaz, kediboğan, gecekondu, tanksavar, dalgakıran, tozkoparan, cankurtaran...
Çekimli fiil /Fiilimsi + çekimli fiil / fiilimsi:
dedikodu, uyurgezer, kaptıkaçtı, vurdumduymaz, oldubitti...
Yansımalarla:
çıtçıt, şakşak, patpat...
]Birleşik isimler oluşturulurken ses değişmeleri meydana gelebilir:
Cuma +erte = cumartesi
Pazar + erte = pazartesi
Sütlü+ aş = sütlaç
Top + kapı = Topkapı(sı)
]Birleşik isim olarak kullanılan bir kelime grubuyla, aynı kelimelerden oluşup da birleşik isim olmayan bir kelime grubu (meselâ bir isim tamlaması), bir eki aynı şekilde almazlar. Birleşik isimle diğer kelime gruplarını bu şekilde de birbirinden ayırabiliriz.
hanımeli-y-i birleşik isim, bitki adı
hanım eli-n-i isim tamlaması
denizaltı-y-ı deniz altı-n-ı
Dostları ilə paylaş: |
