TüRKÇE – DİLBİLGİSİ kelime biLGİSİ Kelime (sözcük)


Bir güzelin hayranı i-di-m hayranıydım, hayranı idik hayranıydık



Yüklə 2,21 Mb.
səhifə48/363
tarix04.01.2022
ölçüsü2,21 Mb.
#52327
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   363
Bir güzelin hayranı i-di-m hayranıydım, hayranı idik hayranıydık

Zeki idi zekiydi

Ali imiş Ali’ymiş,

Hasta ise hastaysa,

Nöbetçi iken nöbetçiyken,

Merhametli imişler merhametliymişler

Merhametliler imiş merhametlilermiş

 

b. Fiillere getirildiğinde onların birleşik zamanlı çekimlerini yapmayı sağlayan ek-fiil bitişik de ayrı da yazılabilir:



çalışmış i-di-k çalışmıştık

okuyor i-se okuyorsa

okuyor i-miş-ler/okuyorlar imiş okuyorlarmış

 

 



4. “ile” Edatının (Hem edat, hem bağlaç)Yazımı

Edat ve bağlaç olarak kullanılır.

Yazılışları bakımından aralarında fark yoktur.

Bu kelime kendinden önceki kelimeye bitişik de yazılabilir, ondan ayrı da...

 

Bitişik yazılan “ile” kelimesi “büyük ve küçük ünlü uyumu” kurallarına uyar. Ayrı yazıldığında ünlü uyum kuralları aranmaz:

 

arabası ile arabasıyla, konu ile konuyla,

annem ile babam annemle babam

 

Ünlüyle biten kelimelere bitiştirildiğinde, baştaki “i” ünlüsü düşer ve yerine “y” kaynaştırma harfi gelir:

 

Bora ile Bora’yla, sopa ile sopayla, dava ile davayla, arkadaşı ile arkadaşıyla, dolayısı ile dolayısıyla...

 

Ünsüzle biten kelimelere bitiştirildiğinde, sadece baştaki “i” ünlüsü düşer, büyük ünlü uyumuna göre “la” veya “le” şeklinde kullanılır.

 

Murat ile Murat’la, cam ile camla, deve ile deveyle...

 

 



5. “mi” Soru Ekinin Yazımı

Hem isimlere hem de fiillere getirilen bir çekim ekidir.

 

„ “-mi”, kendinden önceki kelimden her zaman ayrı (bir kelime gibi) yazılır:



 

Gelecek miydin? (fiile)

Sen misin? (isme)

Geldi mi?, okuyor mu?, onlar mı?, özgün mü?...

Sen burada mısın?

Bizi duyuyor musunuz?

İzmir mi yoksa İstanbul mu daha güzel?

Ağlasam sesimi duyar mısınız mısralarımda?

 

Eklendiği kelimenin son sesine, dolayısıyla büyük ve küçük sesli uyumu kurallarına uyar:



 

Salı mı? Sen mi? O mu? Ölü mü?

 

Soru ekinden sonra gelen ekler kendisine bitişik yazılır.



Seni çağıran bu çocuk muydu?

 

Soru anlamı vermediği zamanlarda da ayrı yazılır.



 

Yağmur yağdı mı dışarı çıkmak isterim.

Güzel mi güzel bir evi var.

 

 



Yüklə 2,21 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   363




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin