O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TURKISTON YANGI INNOVATSIYALAR UNIVERSITETI
“Tasdiqlayman”
Turkiston yangi innovatsiyalar universiteti
O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor
____________ Sh.K.Nazarov
“__” _________ 2023 yil
OʻZBEK FOLKLORI FANI BO‘YICHA SILLABUS Kunduzgi ta’lim shakli I bosqich uchun
Bilim sohasi:
100000 - Ta’lim
Ta’lim sohasi:
110000 - Ta’lim
Ta’lim yo‘nalishi:
60111400 – O‘zbek tili va adabiyoti
Buxoro – 2023
Modul / FAN SILLABUSI 60111400 – O‘zbek tili va adabiyoti ta’lim yo‘nalishi
Fan nomi:
Oʻzbek folklori
Fan turi:
Majburiy
Fan kodi:
BIM107
Semestr:
1
Ta’lim shakli:
Kunduzgi
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:
180
Ma’ruza:
20
Amaliy mashg‘ulot:
40
Seminar:
Mustaqil ta’lim:
106
Kredit miqdori:
6
Baholash shakli:
Imtihon
Fan tili:
O‘zbek
1.
I. Fanning mazmuni Fanni o‘qitishdan maqsad - Xalq og‘zaki ijodi namunalari sinkretik san'at sifatida xalq ma'naviy hayotida muhim o‘rin tutishini, unda o‘zbek xalqining asrlar davomidagi ijtimoiy, maishiy, madaniy hayoti o‘zining badiiy ifodasini topganini, xalqning o‘z vatani uchun iftixor tuyg‘usi aynan og‘zaki ijod zaminida tashkil etishini talabaga anglatish.
Fanning vazifasi- talaba xalq og‘zaki ijodining sinkretik san'at ekanligini, yozma adabiyot va boshqa san'at turlaridan farqli jihatlarini ko‘rsatib berish, o‘zbek folklorining tarixiy taraqqiyot bosqichlari haqida ilmiy ma'lumotlar hosil qilish, O‘zbekiston mustaqillikka erishgandan so‘ng xalq og‘zaki ijodi davlat maqomiga erishganligi to‘g‘risida bilimga ega boʻlishi shart.
Ma’ruza mashg‘ulotlari 2-semestr
№
Ma’ruza mavzulari
Soat
O‘zbek folkloriga kirish. Xalq og`zaki ijodining o`ziga xos xususiyatlari
2
Mif va uning badiiy talqinlari. Afsona, rivoyat, naqllarning badiiyati.
2
Maqol, matal va topishmoqlar
2
Mehnat qo‘shiqlari va termalar. Lirik qo‘shiqlar.
2
O`zbek mavsumiy va oilaviy-maishiy marosim folklori.
1
Xalq ertaklari.
Latifalar.
2
Xalq dostonlari. Terma.
2
Askiya. Lof. Xalq dramasi
2
O`zbek bolalar folklori.
Jami
15
1-semestr jami: 15 soat
Amaliy mashg‘ulotlar tashkillashtirishda texnologiyalardan foydalanish va amaliy masalalarni kompyuter bilan jihozlangan auditoriyada bir akademik guruhga bitta professor-o‘qituvchi tomonidan o‘tkazilishi zarur.
Amaliy mashg‘ulotlar 1-semestr
№
Amaliy mashg‘ulot mavzulari
Soat
1
.Xalq og‘zaki ijodining o‘ziga xos xususiyatlari, versiya va variantlarining farqli jihatlari.
4
2
Mif, afsona, rivoyatlar va ularning adabiyotdagi o‘rni
2
3
“Navro‘z” bayrami an‘analari,Oilaviy marosimlar tadriji.
2
4
Baxshilik san‘ati, dostonchilik maktablari va doston turlari
4
5
Qahramonlik dostonlarining g`oyaviy badiiy xususiyatlari “Alpomish” dostoni.
4
6
“Go‘ro‘g‘li” turkumi dostonlari.
2
7
“Layli va Majnun” dostonining yozma namunalari qiyosi
Xalq og‘zaki ijodining janrlari. Janrlararo munosabatlar.
4
3
“Yor-yor” va “Kelin salomlar”.
2
4
Motamqo‘shiqlari
2
5
”Kuntug’mish” dostoni tahlili
2
6
”Malikai ayyor” dostoni tahlili
2
7
Alla qo’shiqlari
2
8
Oʻlan janri tahlili
2
9
Xalq maqollari va xalq topishmoqlari tahlili
2
10
Latifa va loflarnng qiyosiy talqinlari
.
2
11
Askiya- soʻz san’ati turi
2
12
Tomosha san’ati janrlari tahlili
.
4
Jami
30
1-semestr jami: 30 soat
Mustaqil ish mavzulari 1-semestr
№
Mustaqil ish mavzulari
Soat
1.
Folklor va badiiy adabiyot munosabatlari.
6
2
Folklorizm tushunchasi.
4
3
Individual ijodkorning xalq og‘zaki ijodidan foydalanish mahorati.
4
4
Mustaqillik sharofatida xalq og‘zaki ijodining davlat maqomiga erishuvi.
4
5
Akademik litseylarda xalq og‘zaki ijodi fanining o‘qitilishidagi o‘ziga xos tamoyillar.
4
6
Xalq og‘zaki ijodida matn an'anasi.
4
7
Epik janrlarda adabiy badiiy qoliplar .
6
8
Epik janrlarda an'anaviy tasvir vositalari.
6
9
Xalq og‘zaki ijodidagi an'anaviy obrazlar.
6
10
Bolalar folklori materiallari asosida mazkur folklor namunalarining o‘ziga xos belgilarini aniqlash.
4
11
Xalq ertaklarini o‘rgangan folklorshunos olimlar faoliyati.
4
12
Mahmud Koshg‘ariyning “Devonu lug‘otit turk” asaridagi folklor materiallari.
6
13
Hodi Zarif hayoti va ijodiy faoliyati.
4
14
Xalq og‘zaki ijodi xalq qadriyatlarining tarkibiy qismi sifatida.
4
15
Jangovar ot obrazining tarixiy asoslari va badiiy talqini.
4
16
“Dada Qo‘rqut kitobi” va “Alpomish” dostonining qiyosiy tahlili.
6
17
Xalq qo‘shiqlaridagi timsollar.
4
18
Ertaklarda qo‘shaloqlashtirish usuli.
4
19
Paralelizm – o‘zbek xalq qo‘shiqlarining tarkibiy qismi sifatida.
4
20
“Kuntug‘mish” dostonida psixologik holatning ifoda etilishi.
4
21
Alisher Navoiy ijodida folklor an'analari.
4
22
O‘zbek folklorshunosligining tadrijiy taraqqiyoti.
4
23
To‘ra Mirzayevning o‘zbek folklorshunosligiga qo‘shgan hissasi.
5
Jami:
105
1-semestr jami: 105 soat
2.
Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetensiyalar) Fanni o‘zlashtirish natijasida talaba:
● Fanni oʻqitishdan etnos hayoti va tarixining folklor asarlarida badiiy ifoda topishini, xalq marosim va udumlari folklorining mohiyatida turishini, xalq og‘zaki ijodi millat farzandlarining ma'rifiy dunyoqarashi, estetik didini shakllantirishda muhim tarbiyaviy asos vazifasini bajarishini bilish; ●talabalarning xalq og‘zaki ijodi janrlari haqida bilimga, janr xususiyatlarini aniqlash, janrlararo munosabat mezonlarini belgilash, adabiyot va folklor munosabati haqidagi haqida bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishi; ● talabalar o‘zbek xalq og‘zaki ijodining jahon folklori merosida munosib o‘rnini anglashi, qiyosiy tahlil qila olishi va baholash malakalariga ega bo‘lishi kerak; ●folklor janrlari, uning o‘ziga xos xususiyatlari bo‘yicha aniq ma'lumotga ega bo‘lishi talaba malakasini belgilovchi mantiqiy asos vazifasini o‘taydi. Shuning uchun o‘zbek tili va adabiyotidan ilmiy ish olib boruvchi ilmiy xodim, o‘qituvchi o‘z faoliyatida qaysi mavzu-sohada ishlashidan qat'iy nazar folklor materiallari bilan qiyoslashi, solishtirishi to`grisida tasavvurga ega bo`lishi va amaliyotda ushbu bilimlardan foydalana olishi;
3.
Ta’lim texnologiyalari va metodlari:
ma’ruzalar;
interfaol metodlar, keys-stadilar;
individual topshiriqlar;
guruhlarda ishlash.
taqdimotlar qilish.
4.
Kreditlarni olish uchun talablar: Fanga oid nazariy va uslubiy tushunchalarni to‘la o‘zlashtirish, tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira olish, o‘rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish va joriy, oraliq nazorat shakllarida berilgan vazifa va topshiriqlarni bajarish, yakuniy nazorat bo‘yicha yozma ishni topshirish.
