TüRKİYE'de yenilenebiLİr enerji durumu emine siğirtmaç 13370310 mak 402 BİTİrme çalişmasi makine mühendiSLİĞİ BÖLÜMÜ

5.6.Türkiye'de Dalga Enerjisi

Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’de gelgit çok az yaşanıyor. Buna karşın araştırmalar, denizlerimizdeki dalgaların enerji üretimi için yeterli olduğunu gösteriyor. Daha önce Karadeniz kıyılarında çeşitli dalga enerjisi üretimi denenmesine rağmen bu konuda henüz bir adım atılmış değil. Bilinenin aksine ise en dalgalı deniz Karadeniz’de değil. Elektrik Mühendisleri Odası’nın raporuna göre, Türkiye’de dalga enerjisine en uygun bölge İzmir ve Antalya arasındaki kıyı şeridi[43].

Türkiye’de ilk olma özelliği olanZonguldak'ta 25 hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak 50 kilovatlık Pilot Dalga Enerji Santrali kurulması planlanıyor.Türkiye’de bir ilk olacak bu pilot tesisin dalga enerjisinden elektrik üretimine yönelik bir başlangıç olmasıve alternatif enerji kaynaklarının kullanımını teşvik etmesi hedeflenmektedir. Böylece dalga enerjisinin verimliliği de ölçülebilecektir[61].

Karadeniz’in diğer denizlere göre daha dalgalı olduğu iddialarının aksine, güneybatı Anadolu yönünde hakim olan Ege Denizi ve Akdeniz üzerindeki rüzgar potansiyeli 4-17 kW/m’lik yıllık ortalama dalga gücünde bir yoğunlaşmaya neden olur. Dalga enerjisinden yararlanmak, daha doğrusu çalışmalara başlamak için en uygun yer İzmir-Antalya arası veya tam olarak belirtmek gerekirse Dalaman-Finike arasına tekabül eden denizlerdir [62]. Bölgesel ortalama dalga yoğunlukları aşağıdaki gibidir:

Çizelge. Bölgesel ortalama dalga yoğunlukları [62]

Bölge	Güç
Karadeniz	1.96-4.22 kWh/m
Marmara Denizi	0.31-0.69 kWh/m
Ege Denizi	2.86-8.75 kWh/m
Akdeniz	2.59-8.26 kWh/m
İzmir-Antalya	3.91-12.05 kWh/m

En iyi dalga gücü kaynaklarından olan Kalkan açıkları için yapılan tahminler ve istatistiksel analizlerle toplanan bilgiler dalga gücü yoğunluğunun 6,6 kW/m-7,6 kW/m arasında olduğunu göstermektedir. Dalga yükseklikleri 1,21 metreye varabilmekte ve dalga periyotları 6,09 saniyeye ulaşmaktadır. Bu bilgiler yılın büyük bir çoğunluğu için geçerlidir. Dalga enerjisi üretmek için tasavvur edilen en iyi yerler: Karadeniz’in batısında İstanbul Boğazı’nın kuzeyi ve Ege Denizi’nin güneybatı kıyıları açıkları; Marmaris ve Finike arasıdır. Başlangıç denemeleri için bu suların uygun olduğu değerlendirilmektedir[62].

6.SONUÇLAR VE ÖNERİLER

Bu çalışma neticesinde elde edilen sonuçlar ve öneriler aşağıda maddeler halinde verilmiştir:

• 
  Enerjiden yararlanmak modern çağın gereği ve temel bir insan hakkıdır. Bu nedenle, enerjinin tüm tüketicilere yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve güvenilir bir şekilde sunulması, temel bir enerji politikası olmalıdır[17].
  
• 
  Elektrik enerjisi; insan yaşamının zorunlu bir ihtiyacı, ortak bir gereksinim olarak toplumsal yapının vazgeçilmez bir öğesidir. Elektrik üretim, iletim, dağıtım faaliyetlerinin niteliği göz önüne alınarak:
  
• 
  - Kaynakların ve teknolojilerin incelenmesi ve verimli kullanılması gereklidir.
  

- Uygun teknolojiler geliştirilmeli veya transfer edilmelidir.

- Elektrik tüketiminin gelişimine göre üretim yatırımlarının yer seçiminde yönlendirme yapılması büyük yarar sağlar.

-Gerektiğinde kısıtlama veya teşvikler uygulanarak yıllık olarak ihtiyaç duyulandan eksik veya aşırı fazla kapasite yatırımlarına önlem alınmalıdır.

- Projelerin çevresel ve toplumsal etkilerinin ayrıntılı olarak incelenmesi büyük önem taşır.

-Uzun vade için talep gelişimi, kaynak potansiyel değerlendirmesi, yeni kaynak potansiyelolasılıkları, teknolojik gelişme öngörüleri gibi unsurları ele alan kapsamlı planlamaçalışmaları yapılmalıdır[17].

• 
  Enerji, dünyada ve Türkiye'de çok ihtiyacımızın olduğu, olmazsa olmaz bir tüketim kaynağıdır. Enerjinin kaynakları bellidir. Bunları bu çalışmada açıkladık. Önemli olan dünya üzerindeki enerji kaynaklarımızı bilinçli bir şekilde kullanıp; yenilenemez enerji kaynaklarını tüketmemeliyiz. Bunları ihtiyaç halinde ve sadece gerekli yerlerde kullanmalıyız. Bunun haricindeki enerji ihtiyacımızı yenilenebilir enerjiden karşılamalıyız. Dünyamızın 3/4' ü sularla kaplıdır. Bu demek oluyor ki suyun gücünden enerji elde etmede bir hayli faydalanabiliriz. Günümüzde dünyada ve Türkiye'de olmak üzere birçok hidroelektrik santralleri mevcut olup enerji üretilmektedir. Fakat bu son verilere göre oldukça yetersizdir.
  
• 
  Hidrolik santrallerden elektrik enerjisi üretiminin planlanması, sadece düşü ve mevcut su potansiyeli üzerinden yapılmamalıdır. Hidroelektrik santrallerle ilgili planlama sürecinde, havza bütününde havzanın doğal, kültürel, sosyolojik ve ekonomik değerlerinin birlikte değerlendirilmesi zorunluluğu dikkate alınmalıdır. HES'ler, havza özelinde, doğal, kültürel, sosyal, ekonomik etkenler de dikkate alınarak, su potansiyelinin öncelikli kullanımları belirlenerek planlanmalıdır[17].
  
• 
  Sulama kooperatifleri ve birlikleri suyu daha verimli kullanma yönünde eğitilmelidir.
  
• 
  Türkiye’de 48.000 MW gücünde kullanılabilir rüzgâr potansiyeli vardır. Fakat, 2016 yılı itibarıyla yaklaşık 5.000 MW’lık rüzgâr santrali kurulu güç kapasitesine ulaşılamamıştır. Halen 1.936 MW RES inşa halinde olup, EPDK tarafından lisanslanmış olan 3.371 MW’lık RES ile ilgili izin/onay işlemleri sürmektedir. Bunun yanında 2015 Nisanında başvurusu alınan toplam 39.801 MW’lık 1.018 adet RES projesinden 3.000 MW kapasitedeki projenin seçimini öngören teknik değerlendirme sürmektedir. Gerekli izin ve onayların tamamlanması, yaşanan sorunların belirlenerek çözümüne yönelik gerekli önlemlerin alınması ve yeni başvurularla ilgili değerlendirme süreçlerinin hızlandırılması konusunda çalışmalar devam etmektedir[17].
  
• 
  Rüzgârdan enerji üretimi tahmini yönündeki çalışmalar, diğer ülkelerin deneyimleri incelenerek geliştirilmeli, tahminlerdeki sapmaların azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
  
• 
  Lisanssız elektrik üretimi için türbin tedarikinde çeşitliliğin az olması nedeniyle sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu konuda yerli üretim türbinleri geliştirilmeli ve imalatına öncelik verilmelidir.
  
• 
  Dünya üzerindeki bir başka tükenmeyen ve çok zengin olan bir güç de Güneştir. Güneşten çıkan enerjinin 2,2 milyarda 1'i yeryüzüne ulaşır. Geriye kalan enerjisi uzayda kaybolur. Güneşin üç günde yaymış olduğu enerji, dünyadaki tüm petrol, ağaç, doğalgaz vb. yakıta eşdeğerdir. Böyle oluncagüneşin bu büyük gücünden çok daha fazla yararlanmalıyız. Günümüzde kullanılan en yaygın güneş enerjisi, sıcak su üretimidir. Elektrik enerjisi de üretilebilmektedir, fakat yeterli miktarda değildir[17].
  
• 
  Konutlarda tüketilen enerjinin % 80`i ısınmaya harcanmaktadır. Bu nedenle güneş mimarisi önemsenerek uygulanmalı, yeni yapılacak olan binalarda, şehir ve imar planlarında binaların güneş mimarisine uygun şekilde tasarımı ve yapımı ile yalıtıma büyük önem verilmelidir.Tükettiği enerjiyi doğal kaynakları ve atıkları ile enerji üretebilen mahalle ve kentler tasarlanmalıdır. Örneğin, sokak lambaları güneş enerjisi kullanılarak çalıştırılabilir.Güneş enerjisinin bina ısıtılması-soğutulması ve endüstriyel proseslerde kullanılması, ithal enerjinin azaltılması için çok önemlidir. Isıtma sistemleri desteklenerek ithal doğal gaza olan bağımlılığımızı azaltabiliriz ve ülke ekonomisine ciddi yararlar sağlayabiliriz.Güneş enerjisinin güçlü olduğu bölgelerde güneşten sıcak su ısıtması ve ısıtma soğutma sistemi desteği, yeni binalarda zorunlu uygulama haline getirilmelidir.Düşük gelir gruplarının sıcak su ihtiyaçları ve hatta ısıtma desteği olarak güneş enerjisi sistemi kullanabilmelerini desteklemek üzere kamu tarafından doğrudan maddi destek sağlanmalıdır[17].
  
• 
  Metrekareye düşen güneş enerjisi miktarı Avrupa ortalamasının iki katı ve bir güneş ülkesi olan ülkemizde konutlarda doğal enerji üreten sistemlere geçilmelidir. Yapıların çatılarında güneş pili uygulamaları başlatılmalıdır. Yeni yapılan binalarda güneş ısı sistemleri zorunlu hale getirilmeli, bu sistemlerin eski yapılarda uygulanabilmesi bilinçlendirilmelidir.
  
• 
  Güneş enerjisinden su ısıtma sektöründe meydana gelen üretim kaybı, pazar küçülmesi, niteliksiz ürünlerin ülkeye girmesi gibi olumsuzlukların önlenebilmesi için gereken tedbirler alınmalıdır.
  
• 
  Jeotermal ve rüzgar enerjisinin mevcut olduğu bölgelerde güneş enerjisiyle tümleşke sistemler oluşturulmalıdır[17].
  
• 
  Fotovoltaikpanellerin AR-GE faaliyetlerine önemli bütçeler ayrılmalı, bilimsel çalışmalar yapılmalı ve bu çalışmalar sonucunda fotovoltaik panellerinin verimlerinde artış sağlanmaya çalışılmalıdır[17].
  
• 
  Yenilenebilir enerjilerden birisi de jeotermal enerjidir. Bu da faydalanmamız gereken bir diğer enerjidir. Dünyada ve Türkiye'de jeotermal enerji, yer altındaki sıcak su kaynakları fazla olmasına rağmen bundan yararlanma oranı oldukça düşüktür[17].
  
• 
  Enerji Bakanlığı tarafından 2018 yılına kadar jeotermal kaynaklı elektrik üretimi için belirlenen kapasite 750 MW olarak belirlenmiştir ve teknolojik ve bilimsel yenilikler getirilerek bu değer çoğaltılmalıdır[17].
  
• 
  Ruhsat isteminde bulunan kişi ya da kuruluşların arama ve işletme açısından bilgili, deneyimli ve donanımlı olmalarına dikkat edilmelidir.Jeotermal kaynağın işletilmesi sürecindekimyasal bir kirleticinin bulaşmasına dikkat edilmelidir.Mineralli su işletmelerinde, kaplıca ve tedavi merkezi kaptaj ve kuyularının çevresinde, elektrik santralini beslemek üzere işletilen sahalarda gerekli koruma önlemleri alınmalıdır. Özellikle sondaj sırasında kullanılan sondaj sıvılarının ortadan kaldırılması ve reenjeksiyonun üretim sırasında mutlaka yapılması sağlanmalı ve işlemler denetlenmelidir[17].
  
• 
  Jeotermal arama sondajlarında, kullanılan kulelerin yakıt maliyetleri toplam sondaj kuyu maliyetinin derinliğe bağlı olarak % 10-12’sine denk gelmektedir. Jeotermal arama faaliyetlerinde kullanılan sondaj makinelerinde kullanılan akaryakıta özel tüketim vergisi (ÖTV) muafiyeti getirilmeli, böylece arama sondajlarının artmasına, jeotermal potansiyelin daha iyi ortaya konulmasına ortam hazırlanmalıdır[17].
  
• 
  Biyokütle, diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından farklı olarak, hem elektrik hem yakıt üreten ve kırsal kesimde önemli sosyo-ekonomik katkı yaratan bir kaynaktır.
  
• 
  Biyokütleden elde edilen biyoyakıtlar başta tarım olmak üzere enerjiden çevreye, ulaştırmadan ekonomiye kadar pek çok sektörün birleştiği konudur. Biyoyakıt politikaları pek çok ülkede kırsal kalkınma politikaları ile birlikte değerlendirilmektedir. Çünkü biyoyakıt üretimiyle, tarım sektöründe canlılık sağlanmakta, tohumdan gübreye, tarımsal alet ekipmanından tarımsal ilaca kadar, diğer yandan ulaştırma sektöründen bankacılık sigortacılık sektörüne kadar, pek çok sektörde iş hacmi genişlemekte yeni gelir imkânları doğmaktadır[17].
  
• 
  Gaz, sıvı ve katı olmak üzere sınıflandırılabilen biyoyakıtlar, otomobillerde, ağır vasıtalarda, uçaklarda, trenlerde, gemilerde ulaştırmada yakıt olarak kullanılabilmektedir. Ayrıca doğal gazın kullanıldığı her alanda (elektrik, ısınma, pişirme, soğutma) da kullanılabilir. % 50-70 metan içeren biyogaz temizlenerek doğal gaz niteliğinde kaynak elde edilebilmektedir.Böylecedoğal gazın kullanıldığı her alanda (elektrik, ısı, yakıt) kullanılabilir ve böylece doğalgaz ithalatımız azalabilir. Bu nedenle doğalgaz elde edebilmek için biyogaz temizlenmeli ve biyogazla çalışan araçların kullanımı teşvik edilmelidir[17].
  
• 
  Ülkemizde emisyon emen alanlar olan ormanlar artırılmalı, Odun ile ısınmanın yaygın olduğu ülkemizde ormanların kurtarılması içindaha az yakıtla ısınacak şekilde çok amaçlı sobalar geliştirilmelidir.
  
• 
  Ülkemizde 2012 yılında 24.637 ton biyodizel içeren motorin ithal edildiği halde, 2014 yılında 68.901 ton biyodizel içeren motorin ithal edilmiştir. İki yıldaki ithalat artışı yaklaşık % 180’dir. Atıklar hariç yerli tarım ürünlerinden üretilmeyen ve/veya ithal edilen biyoyakıtlar, ülkemizin ekonomisine hiçbir katma değer yaratmamaktadır. Biyoetanol, benzin/biyoetanol, biyodizel, motorin/biyodizel karışımlarının ithalatına izin verilmemelidir[17].
  

KAYNAKLAR

[1] Enerji ve Enerji Çeşitleri, http://www.yegm.gov.tr/genc_cocuk/Enerji_Nedir.aspx, son, erişim tarihi:12.03.2017

[2] Enerji Çeşitleri, http://www.enerji.gen.tr/enerji-cesitleri.html, son erişim tarihi:21.04.2017

[3] Koç, E., Şenel, M. C. 2013 "Dünyada ve Türkiye'da Enerji Durumu - Genel Değerlendirme," Mühendis ve Makina, cilt: 54, sayı: 639, s. 32-44.

[4] Hidroelektrik Enerji, http://www.bilgiustam.com/hidroelektrik-santral-hes-nedir-nasil- calisir-etkileri-nelerdir/, son erişim tarihi:20.05.2017

[5] Yumurtacı, Z., Öztürk, R.2003 "Karadeniz Bölgesinin Hidroenerji Potansiyelinin Değerlendirilmesi" Yıldız Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü, İstanbul.

[6] T.C.Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, 2014."Hidroelektrik Enerji," http://teknikadam.org/wp-content/uploads/2014/05/TR81_HES.pdf, son erişim tarihi:20.05.2017

[7] HidroelektikSantrali,https://tr.wikipedia.org/wiki/Hidroelektrik_santrali, son erişim tarihi:19.03.2017

[8] Hidroelektrik Santrallerinin Çalışma Prensibi, http://www.elektrikport.com/teknik- kutuphane/hidroelektrik-santrallerinin-calisma-prensibi/8639#ad-image-0, son erişim tarihi: 18.04.2017

[9] Jeotermal Enerji, http://www.internetekonomi.com/jeotermal-enerji/, son erişim tarihi: 20.05.2017

[10] Kılıç, F. Ç., Kılıç, M. K. 2013. “Jeotermal Enerji ve Türkiye,” Mühendis ve Makina, cilt 54, sayı 639, s. 45-56.

[11] Geleceği Önemseyenler Derneği, 2014. " Ülkemizin Jeotermal Enerji Kapasitesi ve Yapılabilecekler,"http://www.jeotermal.com/dokumanlar/dosyalar/ylkemizin_Jeoterm al_Enerji_Kapasitesi_ve_Yaplabilecekler._AyAegyl_yOETN_Jeoloji_Yyksek_Myhen disi.pdf, son erişim tarihi:20.05.2017

[12] Emisyon Nedir, http://www.marcev.com/c-emisyon_nedir-1.htm, son erişim tarihi:20.05.2017

[13] JeotermalEnerji,http://yenilenebilirenerjikaynaklari.biz/yenilenebilirenerjikaynaklari/je otermalenerji/jeotermal-enerji-nedir.html, son erişim tarihi:20.05.2017

[14] Menderes Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş., 2013. "Jeotermal Enerji ve Türkiye" http://www.emo.org.tr/ekler/846df0047b26bcd_ek.pdf, son erişim tarihi:20.05.2017

[15] Arslan, S., Darıcı, M., Karahan, Ç. 2001."Türkiye'nin Jeotermal Enerji Santrali," http://www1.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/a0819e9e2f84a52_ek.pdf son erişim tarihi:20.05.2017

[16] Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, 2009. "Dünyada ve Türkiye'de Güneş Enerjisi" http://www.dektmk.org.tr/upresimler/GUNES.pdf, son erişim tarihi:20.05.2017

[17] MMO, 2016. Türkiye'nin Enerji Görünümü, Yayın No:MMO/659, TMMOB Makine Mühendisleri Odası, Ankara

[18] Altutop, N., Erdemir, D. 2013. "Dünyada ve Türkiye'de Güneş Enerjisi İle İlgili Gelişmeler," Mühendis ve Makina, cilt 54, sayı 639, s. 69-77.

[19] Biyokütle Enerjisi, http://nenedir.com.tr/biyokutle-biyokutle-enerji-kaynagi-ve- biyokutle-enerjisi-nedir/, son erişim tarihi:20.05.2017

[20] Biyokütle Çevrim Teknolojileri, http://www.eie.gov.tr/yenilenebilir/biyokutle_cevrim_tekno.aspx, son erişim tarihi:20.05.2017

[21] Hidrolik ve Yenilenebilir Enerji Çalışma Grubu Biyokütle Enerjisi Alt Çalışma Grubu Raporu,http://www.dektmk.org.tr/upresimler/2007calismagrubu/biyokutle_enerjisi_ra poru_304.pdf, son erişim tarihi: 20.05.2017

[22] Deneysan, 2011, "Biyokütle Enerjisi," http://deneysan.com/Content/images/documents/es-07_182760.pdf, son erişim tarihi:20.05.2017

[23] Rüzgar Gücü, https://tr.wikipedia.org/wiki/Rüzgâr_gücü, son erişim tarihi:16.04.2017

[24] Rüzgar Enerjisi İle Elektrik Üretimi Nasıl Yapılır?, http://www.turkiyegazetesi.com.tr/ekonomi/31- 2599.aspx, son erişim tarihi:20.05.2017

[25] Rüzgar Enerjisi Nedir? Nasıl Çalışır?, http://www.bilgiustam.com/ruzgar-enerjisi- nedir-nasil-calisir/, son erişim tarihi:20.05.2017

[26] Dalga Enerjisi, http://www.enerjibes.com/dalga-enerjisi/, son erişim tarihi:20.05.2017

[27] Dalga Enerjisi Üretim Sistemleri, http://www.eie.gov.tr/teknoloji/dalga_en_urt_sistemleri.aspx, son erişim tarihi:20.05.2017

[28] Gelgit Enerjisi Nedir?, http://www.enerjibes.com/gelgit-enerjisi-nedir, son erişim tarihi: 20.05.2017

[29] Hidrojen Enerjisi, http://www.eie.gov.tr/teknoloji/h_enerjisi.aspx, son erişim tarihi:20.05.2017

[30] BP Statistical Review of World Energy, 2016. British Petroleum ( BP ), London, UK.

[31] International EnergyAgency, 2016. "Keyworldenergystatistics," https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/key-world-energy- statistics.html, son erişim tarihi:20.05.2017

[32] OECD, https://tr.wikipedia.org/wiki/OECD, son erişim tarihi:11.04.2017

[33] Hidro Enerji, http://www.saraenerji.com.tr/index.php/tr/hes-projeler-4, son erişim tarihi:20.05.2017

[34] Hidroelektrik Enerjisi, http://www.ekodialog.com/Konular/dunyada-hidroelektrik- enerjisi-uretimi-ve-politikalari.html, son erişim tarihi:20.05.2017

[35] Sındırgı, P. 2005. "Dünyada ve Türkiye'de Jeotermal Alanlar," Dokuz Eylül Üniversitesi,İzmir.

[36] Kaya, K., Koç, E. 2015. “Enerji Kaynakları–Yenilenebilir Enerji Durumu,” Mühendis ve Makina, cilt 56, sayı 668, s. 36-47.

[37] REN 21, 2016. " Renewables 2016 Global Status Report," http://www.ren21.net/wp- content/uploads/2016/06/GSR_2016_Full_Report.pdf, son erişim tarihi:20.05.2017

[38] Güneş, https://tr.wikipedia.org/wiki/Watt, son erişim tarihi:20.05.2017

[39] Türkiye'de ve Dünyada Güneş Enerjisi, http://www.enerjigunlugu.net/icerik/7278/turkiyede-ve-dunyada-gunes-enerjisi.html, son erişim tarihi:20.05.2017

[40] Biyokütle Enerjisi, https://tr.wikipedia.org/wiki/Biyokütle, son erişim tarihi:17.04.2017

[41] Rüzgar Enerjisi, https://www.turkcebilgi.com/r%C3%BCzgar_enerjisi, son erişim tarihi:20.05.2017

[42] 2015 Dünya Rüzgar Enerji Sektörü, http://enerjienstitusu.com/2016/01/20/yorum- 2015-yilinda-dunya-ruzgar-enerji-sektorunde-neler-oldu-2/, son erişim tarihi:20.05.2017

[43] Okyanuslardaki Dalgalardan Enerji Üretimi Büyük Santrallerin Kapasitesine Ulaştı, http://enerjienstitusu.com/2017/04/20/okyanuslardaki-dalgalardan-enerji-uretimi- buyuk-santrallerin-kapasitesine-ulasti/, son erişim tarihi:20.05.2017

[44] Dünya Döndüğü Müddetçe Okyanus Akıntıları Elektrik Üretecek, http://enerjienstitusu.com/2016/12/26/dunya-dondugu-muddetce-okyanus-akintilari- elektrik-uretecek/, son erişim tarihi: 20.05.2017

[45] Gana, Dalga ve Rüzgardan Elektrik Enerjisi Üretecek, http://enerjienstitusu.com/2017/02/17/gana-dalga-ruzgardan-elektrik-enerjisi- uretecek/, son erişim tarihi:20.05.2017

[46] Elektrik, http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Elektrik, son erişim tarihi:20.05.2017

[47] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2016. Mavi Kitap, http://www.enerji.gov.tr/File/?path=ROOT%2f1%2fDocuments%2fMavi%20Kitap%2 fMavi_kitap_2016.pdf

[48] Elektriğin yüzde 30’unu yenilenebilir kaynaklardan elde etme hedefine erken ulaşıldı, http://enerjienstitusu.com/2017/04/10/elektrigin-yuzde-30unu-yenilenebilir- kaynaklardan-elde-etme-hedefine-erken-ulasildi/, son erişim tarihi: 20.05.2017

[49] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2014. http://www.eie.gov.tr/images/gra_son_ist.png, son erişim tariki:20.05.2017

[50] Yenilenebilir Enerji, https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_yenilenebilir_enerji, son erişim tarihi:20.05.2017

[51] Jeotermal, http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Jeotermal, son erişim tarihi: 20.05.2017

[52] Jeotermal Enerji Santralleri, http://www.enerjiatlasi.com/jeotermal/, son erişim tarihi: 20.05.2017

[53] Güneş, http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Gunes, son erişim tarihi: 20.05.2017

[54] Güneş Enerji Santralleri, http://www.enerjiatlasi.com/gunes/, son erişim tarihi:20.05.2017

[55] Kepez Devlet Hastanesinin Elektriği Güneşten Üretiliyor, http://www.haberakdeniz.com.tr/antalya/kepez-devlet-hastanesinin-elektrigi-gunesten- uretiliyor-5728h.html, son erişim tarihi:20.05.2017

[56] ESHOT’ta “güneş enerjisi” devrimi, https://www.izmir.bel.tr/HaberDetay/23491/tr, son erişim tarihi:20.05.2017

[57] Kayseri Talas Belediyesi Güneş Santrali İle Yılda 400 Bin TL Kar Elde Edecek, http://www.enerjigazetesi.ist/kayseri-talas-belediyesi-gunes-santrali-ile-yilda-400-bin- tl-kar-elde-edecek/, son erişim tarihi:20.05.2017

[58] Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği, 2017. "Türkiye Rüzgar Enerjisi İstatistik Raporu," http://www.tureb.com.tr/files/tureb_sayfa/duyurular/2017_duyurular/subat/turkiye_ruz gar_enerjisi_istatistik_raporu_ocak_2017.pdf, son erişim tarihi:20.05.2017
[59] Rüzgar, http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Ruzgar, son erişim tarihi:20.05.2017
[60] Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyeli, https://www.mgm.gov.tr/FILES/haberler/2010/rets- seminer/2_Mustafa_CALISKAN_RITM.pdf, son erişim tarihi:20.05.2017
[61] Zonguldak’ta, Pilot Dalga Enerji Santrali kurulacak, http://enerjienstitusu.com/2017/03/27/zonguldakta-pilot-dalga-enerji-santrali- kurulacak/, son erişim tarihi:20.05.2017
[62] Sağlam, M., Uyar, T.S. 2003 " Dalga Enerjisi ve Türkiye’nin Dalga Enerjisi Teknik Potansiyeli," Marmara Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Ana Bilim Dalı, İstanbul

ÖZGEÇMİŞ

Emine SIĞIRTMAÇ, 1990 yılında Antalya'da doğdu. İlköğrenimini Antalya Kepez Baraj İlköğretim Okulu, ortaöğrenimini Antalya Ticaret Borsası Anadolu Ticaret Meslek Lisesi'nde tamamladı. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Tarım Bölümü Önlisans öğrenimini 2015 yılında mezun oldu.

Ağustos 2011 tarihinde Samsun İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü'nde memuriyet hayatına başladı. 2013 yılında Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümünde başlamış olduğu lisans öğrenimine devam etmektedir.