Uluslararası Değerlendirme Standartları , ve 3’e Giriş

Kılavuz

1. 
   Farklı emtia üretimi şekilleri ve faaliyet yöntemleri, tarımsal mülklerin özelliğini oluşturur. Bu mülkler ayrıca birçok farklı arazi, bina, ekipman ve mahsul ekimini de içerebilir. Genel kabul görmüş değerleme ilkeleri (GKDİ) diğer taşınmaz mülk şekillerinin değerlemesine uygulandığı gibi tarımsal mülklere de uygulanabilir.
   

1. 
   Değerleme Uzmanı, mülkü oluşturan çeşitli varlıkları değerlendirebilme yetkinliğine sahip olmalıdır (Bkz. UDES Davranış Kuralları, Bölüm 5.0, Yetkinlik).
   

2. 
   Pazar Değeri, değerlemenin temel esası olarak kabul edilmelidir (UDES 1).
   

1. 
   Değerleme Uzmanı, değerlemenin pazardan elde edilmesini temin ederek tarımsal mülkün Pazar Değerini tespit edecektir.
   

2. 
   Finansal raporlama amaçları doğrultusunda Değerleme Uzmanı, Pazar Değerini UMS şartlarına göre eşit olarak paylaştıracaktır. Bu konuda daha fazla bilgi için UDU 1’e bakılmalıdır.
   

3. 
   Diğer değerleme esaslarının kullanıldığı durumlarda bu esasların Pazar Değeri esasından farklılıkları belirtilmelidir.
   

1. 
   Finansal raporlama, amortisman tabloları veya vergi amaçları için gerekli olduğu şekilde Pazar Değeri haricindeki değerler tahmin edilirken Değerleme Uzmanı, bu farklılığın açık bir şekilde tanımlandığından ve belirtildiğinden emin olmalıdır.
   

4. 
   Taşınabilir Unsurlar
   

1. 
   Değerleme, canlı hayvanlar, depolanmış mahsuller ve ekipmanlar gibi taşınabilir unsurları içerebilen bir tarımsal mülk esas alınarak gerçekleştirildiğinde Değerleme Uzmanının bir mahsulün veya diğer bir emtianın ne zaman bir taşınmaz mülk olduğunu ve ne zaman bir kişisel mülk haline geldiğini bilmesi gerekir. Örneğin kereste, ağaç yetişiyorken bir taşınmaz mülk iken araziden kesildiğinde kişisel mülk halini alır.
   

5. 
   Değerleme Uzmanı, tarımsal üretim faktörlerinin, emtia pazarlarının, üretim teamüllerinin ve pazarın bulunduğu bölgedeki döngülerin kendine özgü niteliklerini anlamalıdır.
   

1. 
   Tarımsal mülklerin değerlemesinde mülkün fiziksel ve çevresel yönleri özel bir öneme sahiptir. Bu yönler arasında iklim, toprağın tipi ve üretim kapasitesi, sulama için suyun olması veya olmaması ve hayvan besleme/yetiştirme kapasitesi gibi özellikler yer almaktadır. Göz önüne alınması gereken harici etkenler arasında ise depolama, işleme ve nakliyat için gerekli destek tesislerinin mevcudiyeti ve yeterliliği bulunmaktadır. Bu etkenlerin göreceli önemi, mülkün uygun olduğu veya kullanıldığı ziraat tipine bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. Değerleme Uzmanının hangi tarımsal sınıfın kendisi için en uygun mülkü kullandığını tespit ederken hem harici hem de dahili etkenleri göz önüne alması gerekir.
   

2. 
   Pazar Değeri tanımına uygun olarak hareket ederken 1) bir tarımsal kullanımın, özellikle de bir başka arazi kullanımının, örneğin kent/banliyö gelişiminin neden olduğu gelişmenin daha uygun olabileceği durumlarda süreklilik arz etmesini garanti etmek ve 2) belirli bir tarımsal kullanımın devam edip etmeyeceğini tespit etmek amacıyla her zaman mülkün en verimli ve en iyi kullanımı analizi gerçekleştirilmelidir.
   

3. 
   Değerleme Uzmanına mevcut tarımsal kullanım şekli haricindeki diğer kullanım şeklini gözardı etmesinin özel bir talimat şeklinde iletildiği durumlarda sonuç olarak elde edilen değerleme her zaman mülkün Pazar Değerini yansıtmayacaktır ve bu durum da eksiksiz bir şekilde açıklanmalıdır.
   

6. 
   Tarımsal mülkün istikrarlı gelir tahmini, mahsul türlerini ve pazardaki döngüyü esas almalıdır.
   

1. 
   Tarımsal mülklerin nakit akışı, hem mülkün izlediği üretim döngüsünün hem de emtia pazarları gibi döngüsel güçlerin bir fonksiyonudur. Değerleme Uzmanı, bu döngülerin nakit akışları üzerindeki etkisini anlamalıdır. Mülkün değerlemesinde, mülkün yer aldığı bölgede sıkça uygulanan üretim döngüleriyle tutarlı bir gelir yapısı baz alınmalıdır.
   

7. 
   Değerleme Uzmanı, birden fazla bölümü veya tarımsal kullanım şekli olan bir tarımsal mülkün, her bir bölümün veya kullanımın mülkün tamamı açısından sağladığı katkıyı mı değerlediğini yoksa bunların her birini tek başlarına hareket eden bağımsız birer bölüm olarak mı ele aldığını belirtmelidir.
   

1. 
   Bütün bir mülkün çeşitli bölümlerinin ayrı ayrı ele alınan değerleri, bir bütün olarak sahip olacağı değerden daha fazla veya daha az olabilir. Değerleme Uzmanı, her bir bölümün ayrı ayrı mı yoksa bütün bir mülkün parçası olarak mı değerlendiğini belirtmelidir.
   

2. 
   Tarımsal mülkler, mülk içindeki farklı fiziksel koşullara veya yönetim kararlarına bağlı olarak tek bir emtia sınıfından fazlasını aynı zamanda üretecek şekilde yönetilebilirler. Birden fazla tarımsal sınıftaki mahsulün yetiştirilip farklı zamanlarda hasatlarının yapıldığı tarımsal mülklerin değerlemesinde bu tarımsal sınıfların her birinin değeri, tek başlarına sahip oldukları değeri değil de mülkün toplam değerine olan katkısını esas almalıdır.
   

3. 
   Mülkün zirai amaçla kullanımı, barınak, silo, süt makineleri gibi kapsamlı bina iyileştirmelerini gerektirebilir. Bu tür iyileştirmeler her ne kadar mülkün düzgün bir şekilde işletilmesi için gerekli olsa da genelde birincil önemdeki arazi varlığıyla kıyaslandığında ikincil öneme sahiptirler. Sahip oldukları değer, maliyetleri veya diğer ölçüler hesaba katılmaksızın mülkün toplam değerine yaptıkları katkıyı esas almalıdır.
   

Genelde bu tür iyileştirmelerin bir kullanım değeri yani işletmenin değerine yaptıkları bir katkı vardır. Varlıklar arasında bir değer tahsisi gerekli olabileceği bu gibi durumlarda bu tür bir tahsis, iyileştirmelerin bireysel değerlerinin ayrı birer varlık gibi ele alınmasını gerektirmez.

8. 
   Değerleme raporlarının şartları, UDES Davranış Kuralları’nda ve UDES 3, Değerlemenin Raporlanması bölümünde belirtilmiştir.
   

6. 
   Yürürlük Tarihi
   

1. 
   Bu Uluslararası Değerleme Kılavuz Notu, 30 Nisan 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
   

Uluslararası Değerleme Kılavuz Notu, No.11
Değerlemelerin Gözden Geçirilmesi

1. 
   Giriş
   

1. 
   Bir değerlemenin gözden geçirilmesi, tarafsız bir hüküm ile bir Değerleme Uzmanının çalışmasının bir başka Değerleme Uzmanı tarafından gözden geçirilmesidir.
   

2. 
   Değerleme Raporlarının doğruluğunu, uygunluğunu ve kalitesini temin etmek gerektiğinden değerlemelerin gözden geçirilmesi, mesleki teamülün ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bir değerlemenin gözden geçirilmesinde değerlemenin doğruluğu, tutarlılığı, makul ölçüler dahilinde olup olmadığı ve eksiksiz olup olmadığı göz önüne alınır.
   

1. 
   Bir değerlemenin gözden geçirilmesinde inşaat maliyetleri, mülk gelirleri, yasal ve vergi ile ilgili hususlar veya çevresel sorunlar hakkında ihtisas sahibi uzmanlardan alınacak görüşler de kullanılabilir.
   

2. 
   Bir değerleme incelemesi, gözden geçirilmekte olan değerlemenin itibarı ve güvenilirliğini sağlamasının yanı sıra aşağıdaki konular üzerinde odaklanmak suretiyle de değerlemenin gücünü test eder:
   

1. 
   Kullanılan verilerin ve yapılan sorgulamaların yeterliliği ve konuyla ilgisi;
   

2. 
   Kullanılan yöntemlerin ve tekniklerin uygunluğu;
   

3. 
   Analizlerin, görüşlerin ve varılan sonuçların uygun ve makul olup olmadığı; ve
   

4. 
   Sunulan ürünün genel olarak Genel Kabul Görmüş Değerleme İlkeleri’ni (GKDİ) sağlayıp sağlamadığı veya aşıp aşmadığı.
   

3. 
   Değerleme incelemeleri, birçok farklı sebepten ötürü gerçekleştirilebilir. Bu sebepler:
   

1. 
   Finansal raporlama ve varlık yönetimi için yapılan araştırmalar.
   

2. 
   Yasal işlemler ve özel vakalarda uzman görüşlerinin bildirilmesi.
   

3. 
   İş kararları için bir esas oluşturmak.
   

4. 
   Aşağıdaki durumlarda, bir raporun, düzenleme hükümlerine uygunluk sağlayıp sağlamadığının tespit edilmesi
   

1. 
   Değerlemelerin ipotekli konut kredilerinin verilmesi sürecinin bir parçası olarak kullanıldığı, özellikle de ipotek kredilerinin hükümet tarafından sigortalandığı veya düzenlendiği durumlarda,ve
   

2. 
   Değerleme Uzmanlarının, bağlı oldukları mevzuatın kapsadığı yasal standartları ve şartları sağlayıp sağlamadıklarının test edilmesi zorunlu olduğunda.
   

2. 
   Kapsam
   

1. 
   Bu Kılavuz Notu’nun hükümleri, değerleme incelemelerinin geliştirilmesi ve raporlanmasında uygulanmaktadır.
   

2. 
   Bu Kılavuz Notu, bir denetmen veya yönetici kademesinde olup da bir değerleme incelemesini imzalayan ve böylece incelediği şeyin içeriğinden sorumlu olduğunu kabul eden herhangi bir Değerleme Uzmanına uygulanabilmektedir.
   

3. 
   Tanımlar
   

1. 
   Değerleme İncelemesi. Çeşitli türleri ve amaçları olan bir değerleme görevidir. Tüm değerleme incelemelerinin temel özelliği, bir Değerleme Uzmanının bir başka Değerleme Uzmanının çalışmasını ele alırken tarafsız bir yargı uygulaması gerekliliğidir. Bir değerleme incelemesi, gözden geçirilmekte olan değerlemede varılan değer sonucunun aynısını destekleyebileceği gibi bu varılan sonuçtan farklı bir sonuç da elde edebilir. Değerleme incelemeleri, yapılan değerlemenin güvenilirliğini kontrol eden ve aynı zamanda bu değerlemeyi gerçekleştiren Değerleme Uzmanının yaptığı çalışmanın Değerleme Uzmanının bilgisi, deneyimi ve bağımsızlığına ilişkin gücünü de kontrol etmektedir.
   

Bazı ülkelerde bir değerleme incelemesi aynı zamanda ilk değerlemeyi gerçekleştirmiş olan değerleme firmasında çalışan bir başka Değerleme Uzmanı tarafından gerçekleştirilmiş bir güncelleme olarak da kabul edilmektedir.

Dünyanın dört bir yanındaki değerleme kuruluşları, bir değerlemenin mesleki standartlara göre gerçekleştirilmiş olmasını temin eden incelemeler (gözden geçirilmekte olan değerlemede kullanılan değerleme esaslarının kabul edildiği durumlarda), varılan değer sonucunu destekleyen veya bu sonuçla mutabık olan genel piyasa bilgilerini kanıtlayan incelemeler ve gözden geçirilmekte olan değerlemede kullanılmış özel verileri aynı gruptan karşılaştırılabilir nitelikteki diğer veriler ile birlikte ele alan incelemeler gibi örneğin idari (uygunluk) incelemeler, teknik incelemeler, masaüstü incelemeler, alan incelemeleri gibi inceleme türleri arasındaki farklılıkları ayırt etmektedir.

2. 
   İdari İnceleme (Uygunluk İncelemesi). Değerlemenin bir mülkün satın alınması veya satılması gibi bir kararın verilmesi amacıyla kullanılacağı durumlarda özen gösterilerek gerçekleştirilmiş olan bir değerleme hizmeti için bu değerlemenin müşterisi veya kullanıcıları tarafından gerçekleştirilen bir değerleme incelemesidir. Bir Değerleme Uzmanı, gerekli zamanlarda bu işlemlerde bir müşterisine yardımcı olmak üzere bir idari inceleme gerçekleştirebilir. Bir idari inceleme ayrıca bir değerlemenin belirli bir piyasanın uygunluk şartlarına veya yönergelerine uygun olup olmadığını veya bunları aşıp aşmadığını ve asgari olarak da Genel Kabul Görmüş Değerleme İlkeleri’ne (GKDİ) uygun olup olmadığını tespit etmek amacıyla da gerçekleştirilebilir.
   

3. 
   Teknik İnceleme. Bir Değerleme Uzmanı tarafından gözden geçirilmekte olan raporda yer alan analizlerin, görüşlerin ve varılan sonuçların uygun, makul veya desteklenebilir nitelikte olup olmadıklarına dair bir görüş tesis etmek amacıyla gerçekleştirilen bir değerleme incelemesidir.
   

4. 
   Masaüstü İncelemesi. Bağımsız bir şekilde teyit edilebilecek veya edilemeyecek olan ve sadece raporda sunulan verilerle sınırlı olan bir değerleme incelemesidir. Genelde bir kontrol listesine bağlı olarak gerçekleştirilir. Değerleme raporunu inceleyen kişi, hesaplamaların doğruluğunu, verilerin makul ölçüler çerçevesinde olup olmadığını, kullanılan yöntemin uygunluğunu ve müşterinin verdiği talimatlara, yasal şartlara ve mesleki standartlara uygun olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca bkz. Saha incelemesi.
   

5. 
   Saha İncelemesi. Değerleme konusunu oluşturan mülkün dışının ve bazen de içinin teftiş edilmesini ve muhtemelen de raporda sunulan verileri teyit etmek amacıyla da karşılaştırılabilir nitelikteki mülklerin teftişini içeren bir değerleme incelemesidir. Genelde bir masaüstü incelemede incelenen maddeleri kapsayan bir kontrol listesi kullanılarak gerçekleştirilir ve ayrıca piyasa verilerinin teyidini, ilave veriler toplanması amacıyla bir araştırma yapılmasını ve raporun hazırlanması sırasında kullanılan yazılımın doğrulanmasını da içerebilir. Ayrıca bkz. Masaüstü incelemesi.
   

4. 
   Muhasebe Standartlarıyla İlgisi
   

1. 
   Muhasebe standartları ile Değerleme uygulamaları arasındaki ilişki UDU 1’de açıklanmıştır.
   

5. 
   Kılavuz
   

1. 
   Bir Değerleme İncelemesini yürütürken İnceleme Değerleme Uzmanı,
   

1. 
   Değerleme İncelemesi’nin müşterisini ve planlanan kullanım amacını, İnceleme Değerleme Uzmanının görüşleri ile vardığı sonuçların planlanan kullanım amaçlarını ve bu görevlendirmenin amacını belirtmeli;
   

2. 
   Değerlemenin konusunu oluşturan mülkü, değerleme incelemesinin tarihini, gözden geçirilmekte olan rapor çerçevesinde değerlenen mülkiyet hakkını, gözden geçirilmekte olan raporun tarihini, gözden geçirilmekte olan rapora ilişkin görüşün geçerlilik tarihini ve gözden geçirilmekte olan raporu tamamlayan Değerleme Uzmanının/larının ad(lar)ını belirtmeli;
   

3. 
   Gerçekleştirilecek inceleme sürecinin kapsamını açıklamalı;
   

4. 
   Değerleme incelemesinde kullanılan tüm varsayımları ve sınırlayıcı koşulları belirtmeli;
   

5. 
   Bu göreve uygulanabilecek işin kapsamına giren incelenmekte olan raporun eksiksizliğine ilişkin bir görüş belirtmeli;
   

6. 
   Verilerin ve verilerde yapılan her tür ayarlamanın yeterliliği ve ilgili olup olmadığına dair bir görüş belirtmeli;
   

7. 
   Kullanılan yöntemlerin ve tekniklerin uygunluğuna ilişkin bir görüş belirtmeli ve gözden geçirilmekte olan rapor ile mutabık olunan hususları veya olunmayan hususları sebepleriyle birlikte açıklamalı;
   

8. 
   İncelenmekte olan çalışmada kullanılan analizlerin, görüşlerin ve bu çalışmada varılan sonuçların uygun, makul ve desteklenebilir nitelikte olup olmadığına dair bir görüş belirtmelidir.
   

2. 
   Bir Değerleme incelemesinin sonuçlarını rapor ederken İnceleme Değerleme Uzmanı,
   

1. 
   Müşterinin ve amaçlanan kullanıcıların kimliklerini, bu görevlendirmenin sonuçlarının planlanan kullanım amacını ve bu görevlendirmenin amacını belirtmeli;
   

2. 
   Yukarıda 5.1.1 ile 5.1.4 paragraflarında belirtilmesi gerektiği bildirilen bilgilere yer vermeli;
   

3. 
   Uygulanan inceleme sürecinin özelliğini, kapsamını ve ayrıntılarını belirtmeli;
   

4. 
   Yukarıda 5.1.5 ile 5.1.8 paragraflarında gerekli görülen görüşleri, sebepleri ve varılan sonuçları belirtmeli;
   

5. 
   İlgili tüm bilinen bilgilerin dahil edilip edilmediğini belirtmeli;
   

6. 
   İnceleme raporuna imzalı bir Uygunluk Beyanı eklemelidir.
   

3. 
   İnceleme Değerleme Uzmanı, değerlemenin ardından meydana gelen ve mülkü veya piyasayı etkileyen olayları göz önüne almamakla beraber sadece değerlemenin yapıldığı anda piyasada var olan bilgileri kullanmalıdır.
   

4. 
   Değerleme raporunun sonuçlarıyla mutabık kalınan veya kalınmayan unsurları ve bunların sebeplerini İnceleme Değerleme Uzmanı eksiksiz olarak açıklamalıdır.
   

1. 
   İnceleme Değerleme Uzmanının bir değerleme raporunun sonuçlarıyla mutabık kalması durumunda bu mutabakatın sebepleri eksiksiz olarak belirtilmeli ve açıklanmalıdır.
   

2. 
   İnceleme Değerleme Uzmanının bir değerleme raporunun sonuçlarıyla mutabık kalmaması durumunda bu hususun sebeplerini eksiksiz olarak belirtmeli ve açıklamalıdır.
   

3. 
   İnceleme Değerleme Uzmanının, Değerleme Uzmanının kullandığı tüm bulgulara ve bilgilere sahip olmaması durumunda, vardığı sonuçlar üzerindeki sınırlamaları açıklamalıdır.
   

5. 
   Üstlenilen çalışmanın kapsamının yeni bir değerleme yapılması için yeterli bulunması durumunda bu Değerleme, Uluslararası Değerleme Standartları’nın şartlarına ve UDES Davranış Kuralları’na uygun olmalıdır.
   

6. 
   Yürürlük Tarihi
   

1. 
   Bu Uluslararası Değerleme Kılavuz Notu, 30 Nisan 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
   

Uluslararası Değerleme Kılavuz Notu, No.12
Özel Nitelikli Ticari Mülklerin Değerlemesi

1. 
   Giriş
   

1. 
   Özel Nitelikli Ticari Mülkler (ÖNTM), genellikle faaliyetlerini sürdürürken piyasada el değiştirebilen, otel, benzin istasyonu ve restoran gibi bağımsız mülklerdir. Bu mülklerin unsurları sadece arazi ve binalar değil aynı zamanda demirbaş ve teçhizatlar (mobilyalar, donanım ve ekipmanlar) ile devredilebilir şerefiye de dahil olmak üzere maddi olmayan varlıklardan oluşan işletme bileşenleridir.
   

2. 
   Bu Kılavuz Notu, birer işletme varlığı olarak ÖNTM’lerin değerlemesinin nasıl yapılacağının yanı sıra, bulunan değerin ÖNTM’nin temel bileşenleri arasında dağıtımı konusunda da bilgi içerir. Bileşenlerin değerleri, genelde amortisman ve vergilendirme amaçları doğrultusunda gereklidir. Bu Kılavuz Notu ayrıca aşağıda paragraf 2.1’de belirtilen Kılavuz Notu ile birlikte ele alınmalıdır.
   

3. 
   ÖNTM olarak sınıflandırılmamış bir işletmenin değerlemesinde kullanılan bazı kavramlar (bkz. KN 6, Şirket Değerlemesi), Özel Nitelikli Ticari Mülklerin değerlemesinde kullanılanlardan ayrı tutulmalıdır (Ayrıca bkz. paragraf 5.6 ve 5.7.2).
   

2. 
   Kapsam
   

1. 
   Bu Kılavuz Notu, ÖNTM’lerin değerlemesi üzerine odaklanmaktadır. Değerleme ilkelerinin uygulanması hakkında daha fazla bilgi için aşağıda belirtilen UDES Kılavuz Notları’na başvurulabilir.
   

1. 
   KN 1, Taşınmaz Mülk Değerlemesi,
   
2. 
   KN 3, Fabrika ve Ekipman Değerlemesi,
   
3. 
   KN 4, Maddi Olmayan Varlıkların Değerlemesi,
   
4. 
   KN 5, Kişisel Mülkiyetin Değerlemesi,
   
5. 
   KN 6, Şirket Değerlemesi
   
6. 
   KN 9, İndirgenmiş Nakit Akışı Analizi.
   

3. 
   Tanımlar
   

1. 
   İndirgeme. Belli bir dönem zarfındaki, fiili veya tahmini net gelir veya kabul edilen net ödemelerin, belli bir tarihte, eşdeğer sermaye değerine dönüştürülmesidir.
   

2. 
   İndirgenmiş Nakit Akışı. Bir mülke veya işletmeye yönelik olası nakit akışlarıyla ilgili açık varsayımlara dayalı bir finansal modelleme tekniğidir. İndirgenmiş nakit akımı analizleri arasında en çok kullanılan uygulamalar, iç verim oranı ile net bugünkü değerdir.
   

3. 
   Şerefiye.
   

1. 
   Münferit olarak tanımlanması ve ayrı ayrı takdiri mümkün olmayan nitelikteki varlıklardan kaynaklanan gelecekteki ekonomik faydalar. (UFRS 3, Ek A)
   

2. 
   Kişisel Şerefiye. İşletmenin özellikle mevcut işletmecisi ile ilişkili olan vergilendirme, amortisman politikası, borçlanma maliyetleri ve işletmeye yatırılan sermaye gibi finansal faktörler ile birlikte özel nitelikli ticari mülklerin satışından elde edilen ve piyasa beklentilerinin üzerinde oluşan karın değeridir.
   

3. 
   Devredilebilir Şerefiye. Ekonomik fayda sağlayan, mülke özel isim ve itibarın, müşteri sadakatinin, mülkün yerinin, ürünlerin ve benzeri faktörlerin bir sonucu olarak ortaya çıkan maddi olmayan duran varlıklardır. Özel nitelikteki ticari mülke özgü olup, satış halinde mülkün yeni bir sahibine devredilecektir.
   

4. 
   Makul Verimliliğe Sahip İşletmeci veya Ortalama Yetkinlikte Yönetim. Potansiyel bir alıcının ve bu nedenle de Değerleme Uzmanı’nın etkin bir şekilde hareket ederek, bina ve tesisler ile ilgili bir iş yapan işletmenin yetkin bir işletmecisi tarafından başarılması muhtemel gelecekte karlılık ve sürdürülebilir ticaret seviyesini, tahmin etme sonucunda elde edilen piyasa esaslı bir kavramdır. Bu kavram, mevcut mülkiyet altındaki fiili ticaret seviyesinden ziyade ticaret potansiyeline yönelik olduğundan kişisel şerefiye bu kavrama dahil değildir.
   

5. 
   Özel Nitelikli Ticari Mülk. Otel, benzin istasyonu, restoran gibi ticari potansiyele sahip olan veya Pazar Değeri, arazi ve binaların haricindeki varlıkları da içerebilen mülklerdir. Bu mülkler genelde piyasada faal işletme varlıkları olarak ve ticari potansiyelleri göz önüne alınarak satılmaktadır.
   

4.