V
İYANA TİCARET ARALIK 2010
MÜŞAVİRLİĞİ VİYANA
AVUSTURYA CUMHURİYETİ
MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ ÜLKE PROFİLİ
-
Genel Ekonomik Bilgiler (Sayfa: 4-6)
-
Ülkenin genel ekonomik verilerini gösteren tablo,
-
İkili ticari ilişkileri gösteren tablo,
-
Ülke ekonomisinin 2009 yılı durumuna ilişkin özet bilgi,
-
Ülke ekonomisinde 2010 yılı beklentileri ve tahminler,
-
Müşavirliğinizce/Ataşeliğinizce faydalı görülen diğer bilgiler.
-
Müteahhitlik Sektörü (Sayfa: 6-10)
- Ülkenin müteahhitlik ve teknik müşavirlik sektörüne ilişkin 2009 yılı bilgileri,
- Ülkede müteahhitlik ve teknik müşavirlik sektörüne ilişkin 2010 yılı beklentileri,
- Ülkede kısa ve orta vade uluslararası ihaleye çıkacak önemli projeler (özellikle konut, alışveriş merkezi, iş merkezleri, petrol ve gaz rafinerileri, boru hatları, baraj, sulama, enerji santralleri, yol, demiryolu, köprü ve otoyol, liman, havaalanı vb.),
- Sektördeki iş fırsatları,
- Müteahhitlik sektöründe yabancı firma faaliyetlerine yönelik kısıtlamalar, riskler ve/veya avantajlar,
- Projelerin finansmanı genel olarak ne şekilde sağlanmaktadır,
- Yatırımlarda kamu-özel sektör işbirliği ve yap-işlet-devret modelinin rolü,
- Makine, ekipman ve kalifiye işgücü sıkıntısı var mı?,
- Müteahhitlik sektöründe hangi ülke veya ülkelerin ağırlığı bulunmakta,
- Müteahhitlik sektörünün ülke ekonomisindeki yeri,
- İnşaat sektörü standartları,
-
Müşavirliğinizce/Ataşeliğinizce faydalı görülen diğer bilgiler.
-
Teknik Müşavirlik Sektörü (Sayfa: 6-10)
-
Ülkenin teknik müşavirlik sektörüne ilişkin 2009 yılı bilgileri,
-
Ülkede teknik müşavirlik sektörüne ilişkin 2010 yılı beklentileri,
-
Sektördeki iş fırsatları,
-
Bulunduğunuz ülkenin 2004/5 sayılı Tebliğ çerçevesinde teknik müşavirlik firmalarına yapılacak devlet yardımı kapsamında hedef ülke olarak belirlenmesine yönelik değerlendirmeleriniz.
-
Lojistik Sektörü (Sayfa: 10)
-
Müteahhitlik sektöründe kullanılan makine ve ekipman ile inşaat malzemeleri ihracatı açısından lojistik sektörüne ilişkin özet bilgi.
-
Müteahhitlik, Teknik Müşavirlik ve Yabancı Yatırım Mevzuatı
(Sayfa: 10-12)
- Varsa müteahhitlik ve teknik müşavirlik sektörünü düzenleyen mevzuata ilişkin özet bilgi,
- Varsa yabancı yatırım mevzuatına ilişkin özet bilgi,
- Yabancı işçi çalıştırma, oturma izinleri, vergiler, sosyal güvenlik giderleri ve şirket kuruluşuna ilişkin özet bilgi,
-
Müşavirliğinizce/Ataşeliğinizce faydalı görülen diğer bilgiler.
-
Türk Müteahhitlik Firmalarının Faaliyetleri (Sayfa: 12)
- Türk müteahhitlik ve müşavirlik firmalarınca ülkede bu güne kadar yapılan ve yapılmakta olan faaliyetlere ilişkin ayrıntılı bilgi,
- 2008 ve 2009 yıllarında ihale edilen işleri üstlenen Türk müteahhit ve teknik müşavirlik firmalarının unvanı, proje adı, proje değeri, işveren idarenin adını gösterir tablo.
-
İkili İşbirliği Olanakları (Sayfa: 12-13)
- Müteahhitlik projelerine finansal destek sağlayan kurum ve kuruluşlar ile bunların finansörlüğünde bulunduğunuz ülke müteahhitlik firmaları ile Türk müteahhitlik firmalarının üçüncü ülkelere yönelik işbirliği olanakları,
- Ülkenizdeki yerli müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarının yurtdışında ağırlıklı olarak faaliyette bulunduğu ülkeler ve bu ülkelerde Türk müteahhit ve teknik müşavirlik firmalarıyla işbirliği olanakları,
-
Müşavirliğinizce/Ataşeliğinizce faydalı görülen diğer bilgiler.
-
Firma Sorunları (Sayfa: 13)
- Firmaların genel olarak yaşadığı sorunlar (Yabancı işçi kotası, oturma izni almakta karşılaşılan sorunlar, kalifiye işgücü sıkıntısı, vergiler, sosyal güvenlik giderleri, hak edişlerin alınamaması, bankacılık sorunları, Türk bankalarının teminat mektuplarının kabul görmemesi, bürokratik sorunlar, hukuk sisteminin zayıflığı veya ağır işlemesi, Türk müteahhitlerine karşı önyargı vb.)
- Firma özelinde karşılaşılan sorunlar,
-
Müşavirliğinizce/Ataşeliğinizce faydalı görülen diğer bilgiler.
-
Görüş ve Değerlendirmeler (Sayfa:14)
- Bulunduğunuz ülke müteahhitlik pazarı için görüş, öneri ve değerlendirmeleriniz,
-
Müşavirliğinizce/Ataşeliğinizce faydalı görülen diğer bilgiler.
-
İlgili Adresler (Sayfa: 14)
-
Müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmaları için önemli olabilecek kamu kurum ve kuruluşları, dernekler, iş örgütleri, süreli yayınlar vb. iletişim bilgileri ve web adresleri.
-
Genel Ekonomik Bilgiler
EKONOMİK GÖSTERGELER1-2009
-
-
GSMH (milyar €) : 274,0
-
GSYİH (milyar €) : 276,9
-
Reel GSYİH Artış Oranı – 2009 (%) : -3,6
-
Reel GSYİH Artış Oranı – 2010 - Tahmin (%) : 1,9
Kişi Başına (GSYİH) (EURO) : 33.090
GSYİH – Sektörel Paylar (%)
Tarım : 1,7
Sanayi : 19,9
Hizmet : 78,4
Enflasyon Oranı
Toptan Eşya Fiyat İndeksindeki Yıllık Artış (%) : -7,4
Tüketici Fiyat İndeksindeki Yıllık Artışı (%) : 0,5
Tüketici Fiyat İndeksindeki Yıllık Artış (%) : 1,3
(2010 Yılı Tahmini)
İşgücü (Faal nüfus) : 4.298.200
İşsizlik oranı (uluslararası tanım%) : 4,8
İşsizlik oranı (ulusal tanım%) : 7,2
Brüt Yatırımlar (Milyar €) : 59,041
Dış Ticaret ( Milyon €)
İhracat : 94.168
İthalat : 97.826
Denge : -3.658
İhracat (Milyar €)
2009 (Ocak-Eylül) : 69.135
2010 (Ocak-Eylül) : 79.548
İthalat (Milyar €)
2009 (Ocak-Eylül) : 72.113
2010 (Ocak-Eylül) : 82.422
Türkiye ile Ticaret (( Milyon €)
İhracat : 796
İthalat : 761
Denge : 35
Türkiye-Avusturya Aylık Bazda Dış Ticaret Verileri:
Avusturya’nın Türkiye’den İthalatı (Euro) Avusturya’nın Türkiye’ye İhracatı (Euro)
|
2009
|
2010
|
|
|
2009
|
2010
|
OCAK
|
71,370,131
|
57,817,993
|
|
OCAK
|
50,066,531
|
61,343,172
|
ŞUBAT
|
65,661,262
|
64,268,330
|
|
ŞUBAT
|
59,452,448
|
65,802,813
|
MART
|
67,428,812
|
76,073,696
|
|
MART
|
56,219,511
|
86,113,553
|
NİSAN
|
66,000,516
|
69,842,977
|
|
NİSAN
|
64,924,045
|
89,676,971
|
MAYIS
|
61,441,400
|
63,902,599
|
|
MAYIS
|
56,622,470
|
74,752,699
|
HAZIRAN
|
60,033,775
|
74,916,396
|
|
HAZIRAN
|
64,445,515
|
90,474,869
|
TEMMUZ
|
68,867,185
|
75,025,243
|
|
TEMMUZ
|
69,799,649
|
106,408,039
|
AĞUSTOS
|
70,329,574
|
72,360,818
|
|
AĞUSTOS
|
56,521,191
|
77,972,708
|
EYLÜL
|
66,054,117
|
84,455,124
|
|
EYLÜL
|
72,791,331
|
112,157,218
|
EKIM
|
74,478,965
|
0
|
|
EKIM
|
72,057,205
|
0
|
KASIM
|
70,802,207
|
0
|
|
KASIM
|
72,289,217
|
0
|
ARALIK
|
53,361,866
|
0
|
|
ARALIK
|
65,533,933
|
0
|
TOPLAM:
|
795,829,810
|
638,663,176
|
|
TOPLAM:
|
760,723,046
|
764,702,042
|
Tablolardan da görüleceği üzere, raporun hazırlandığı tarihte 2010 yılı verileri henüz yayınlanmadığından 2009 verileri kullanılmıştır.
En son tahminlerde Avusturya GSYİH’nın 2010 yılında% 1,9 oranında büyüyeceği öngörüsü yapılmaktadır. Haziran 2010’da Avusturya Merkez Bankasınca yapılan tahminlerde ekonominin %1,6 oranında büyüyeceği öngörüsü yapılmıştı. Daha sonrasında ekonomideki olumlu gelişmeler neticesinde tahminler revize edilerek büyüme oranları yükseltilmiştir. Bu çerçevede, ekonominin 2011 yılında %2,1 ve 2012 yılında %2,3 oranında büyüyeceği tahmin edilmektedir.
Akaryakıt ve enerji fiyatlarındaki artış ile konut kiralarındaki yükselme nedeniyle 2010 yılında enflasyonun %1,3 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
Küresel ekonomik kriz sonrası özellikle istihdam kaybını engellemek amacıyla alınan tedbirler olumlu sonuçlar vermiş ve Avusturya Hollanda’dan sonra AB üyesi ülkeler arasında işsizliğin en düşük olduğu ülke olmuştur.
Ayrıca, ihracattaki artış büyümenin lokomotif gücü oluşturmakta olup, ekonomide ileriye yönelik olumlu beklentilerin de ana kaynağı konumunda bulunmaktadır.
Ekonomisi büyük çapta başta ihracat ve ithalat olmak üzere, dış ekonomik ilişkilere dayalı bulunan Avusturya’nın hem ihracatı hem de ithalatında 2009 yılına kıyasla kayda değer artışlar olduğu gözlenmektedir. Bu eğilimin önümüzdeki dönemlerde de devam etmesi beklenmektedir.
2010 yılında 2009 yılına kıyasla €/$ paritesinin düşük olmasının ihracatı artırıcı bir etkiye sahip olduğu herkes tarafından kabul görmektedir.
Avusturya’nın en büyük ticaret ortağı Almanya’dır. Alman ekonomisindeki gelişmeler doğrudan Avusturya ekonomisini etkilemektedir. Son dönemlerde Alman ekonomisinde ortaya çıkan olumlu gelişmelerin Avusturya ekonomisine de olumlu etkileri olduğu görülmektedir. Dolayısıyla, Alman ekonomisine ilişkin gidişatın olumlu olacağı öngörüleri Avusturya ekonomisinde de olumlu gelişmelerin olacağı şeklinde yorumların yapılmasına neden olabilmektedir.
Ekonomik kriz nedeniyle 2009 yılı içerisinde yaşanan firmaların kar hadlerindeki düşüşler ve likidite darlığı nedeniyle bankalarca piyasaya sağlanan kredi imkanlarındaki daralma ve bunun sonucunda ekonomik aktivitelerin azalması ihracatın da artması ile nispeten ortadan kalkmıştır.
2, 3 – Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Sektörleri
Avusturya’da inşaat sektörü, Avusturya ekonomisinin itici güçlerinden birisi olması, istihdama önemli bir katkıda bulunması ve iklim değişikliğinin ortaya çıkardığı sorunların bertaraf edilmesinde bir önlem olarak görülmesi nedenleriyle önem taşıyan sektörlerden birisidir.
Aşağıdaki tabloda inşaat sektörünün alt sektörleri itibariyle toplam harcama değerleri, istihdam ve çalışanların kişi başına düşen harcama değerlerini gösterir 2009 verileri yer almaktadır.
İnşaat Sektör Değerleri (2009)
Toplam Değer Kişi Başına Düşen Değer
Alt Sektörler (Milyon Euro) Çalışan Sayısı (1.000 Euro)
Arsa Parselleme 995 1.325 751
Bina İnşaatı 8.471 55.351 153
Cadde-Sokak 3.143 14.982 225
Demiryolu 236 1.087 217
Köprü – Tünel 800 2.338 342
Kanal – Çeşme 1.558 10.001 156
Elektrik Kablo Altyapı 319 1.425 224
Su İşleri İnşaatı 51 236 216
Altyapı 123 833 148
Yıkım 317 2.365 134
İnşaat Hazırlığı 365 2.586 141
Test-Bulgu Denemeleri 29 169 173
Elektrik İnşaatı 2.734 23.358 117
Gaz, Su, Kalorifer ve 3.526 25.648 137
Havalandırma
Sıhhi Tesisat 746 4.401 169
Sıva, Sütun vb. 398 3.236 123
Marangoz, Anahtar, Kilit 376 2.642 142
Parke, Fayans 773 6.343 122
Badana, Cam 729 8.788 83
Diğer Yapı İşleri 297 1.972 151
Çatı, Kereste İşçiliği 1.695 14.574 116
Diğer İşler 1.411 8.561 165
TOPLAM: 29.094 191.24 152
İnşaat sektörüyle ilgili olarak hazırlanmış çeşitli raporlarda; inşaat sektörü açısından oldukça başarılı bir yıl olan 2009 yılını müteakip kriz ile birlikte 2009 yılında sektörde gerilemeler kaydedilmiştir. Bununla birlikte, 2008 yılında alınan işlerin devam ediyor olmasından ötürü 2009 yılında sektörde %1,5 oranında gerileme olmuştur. Dolayısıyla, 2009 yılının firmalar açısından çok kötü bir dönem olduğunu söylemek doğru olmayacaktır. 2010 yılına ilişkin halihazırda açıklanmış bulunan ilk 7 aylık verilere göre; inşaat sektörü %7,2 oranında daralmıştır. Daralma oranın düşmesine ve yılın son aylarındaki olumlu gelişmeye mukabil, 2010 yılının inşaat sektörü için iyi bir yıl olmayacağı beklenmektedir
Kamu kurumlarınca açılan güncel ihalelerin incelenmesinden, açılan ihalelerin büyük bir bölümünün yaşlılar için huzur evi, okul inşaası, revizyonu ve bakımı gibi alanlarda yer alan inşaat faaliyetlerinin oluşturduğu görülmektedir.
Bunun nedeni de Avusturya’nın büyük çapta ülke içerisindeki otoyol, köprü, tünel vb. alt yapı çalışmalarını tamamlamış olması, nüfus artış oranının hemen hemen durağan hale gelmiş ve yaşlanıyor olmasıdır. Bu itibarla, ülkede yeni konut yapım faaliyeti çok sayıda olmayıp mevcutların iyileştirilmesi ve onarımı ağırlık kazanmaktadır. Hem revizyonu yapılan, hem de yeni yapılan konutlarda çevreye duyarlı ve ekolojik olarak tanımlanan ve yenilenebilir enerji kullanımı teşvik edilen teknolojilerin kullanımı ağırlık kazanmaya başlamıştır. Avusturya’nın çevreci teknolojiler alanında, örneğin; karbon dioksit salınımını azaltıcı yapı teknikleri ve donanımı kullanılmasında önemli mesafeler aldığı dikkat çekmektedir.
Ayrıca, artan bütçe açığı ve kamu borçlarının finansmanı için Avusturya Federal Hükümeti tarafından alınan tasarruf tedbirleri çerçevesinde kamu harcamalarında da kısıtlamaya gidilmiş olup, inşaat sektörü de bundan olumsuz bir şekilde etkilenmektedir.
Ülkede irili ufaklı çok sayıda müteahhitlik firmalarının yanı sıra, uluslar arası nitelikte oldukça büyük çaplı inşaat firmaları da bulunmaktadır. Ülkede inşaat normları ve tekniği oldukça üst düzeyde bulunmakta ve bunların uygulaması çok sıkı bir şekilde denetim altında tutulmaktadır.
Yüksek inşaat standartları beraberinde, firmaların yol, tünel, köprü, enerji santralleri, atık su tesisleri, demiryolu vb. teknik bilgi düzeyi yüksek alanlarda geçmişten gelen tecrübe ve birikimleri Avusturya’lı firmaların başta komşu ülkeler olmak üzere çeşitli ülkelerde müteahhitlik faaliyetlerinde bulunmaya imkan sağlamıştır. İç pazarın daralmış olması da bunun nedenlerinden birisidir.
Avusturya’da açılan ihalelere katılımda, mevzuatça aranılan şartlara haiz olmak kaydıyla AB üyesi ve Avrupa Ekonomik Alanına üye ülke firmaları için bir kısıtlama bulunmamaktadır. Bu ülke firmaları Avusturya’lı firmalarla aynı muameleye tabi tutulmaktadır. Görüşmelerde; bulunulan uzmanların açıklamalarından yukarıda tanımlanan ülkelerin dışındaki ülke firmalarının Avusturya’daki ihalelere katılabilmesi için Avusturya Hükümeti ile ilgili ülkenin karşılıklılık ilkesi çerçevesinde bir anlaşması olması gerekmektedir.
Ülkede kişi başına düşen milli gelirin dolayısıyla, refah düzeyinin yüksek olması işgücü maliyetinin de yüksek olmasına neden olmaktadır. Buradan da anlaşılacağı üzere, teknik müşavirlik hizmetlerinin maliyeti de Türkiye’den yüksektir.
Avusturya’da federal hükümetin, eyaletlerin ve belediyelerin ayrı ayrı bütçeleri bulunmaktadır. İhalelerin niteliğine göre yapılacak inşaat faaliyetleri bu bütçelerin birisinden finanse edilmektedir. Ayrıca, bankacılık kanalları da özellikle konut inşaatlarının finansmanında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Firmalar zaman zaman ihalelerin finansmanında kendi kaynaklarını da kullanabilmektedir.
Yap-İşlet-Devret modeli devlet kurumlarınca öngörülen projeler çevresinde uygulama alanı bulmaktadır. Genellikle üniversite vb eğitim-öğretim kurumları alanında yapılması öngörülmektedir. Projeyi üstlenen firma finansman kaynağını doğrudan doğruya kendi kaynaklarından temin edebildiği gibi bankalardan da temin etme yoluna gidebilmektedir. Firmanın banka kanalıyla finansman sağlaması halinde bu kredi için devlet garantisi sağlanmaktadır. Yap-İşlet Devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilen proje kapsamı yapılar ve beraberinde işletme hakları süresi sonunda devredilebildiği gibi süre uzatımı yoluna da gidilebilmektedir. Yap-İşlet-Devret modeli mevcut olmakla birlikte Avusturya’da yaygın hale gelmiş bir uygulama değildir.
Başta Viyana olmak üzere Avusturya’nın en küçük yerleşim birimlerinde dahi konut ve yapıların önemli bir kısmının oldukça güzel, mimari estetiği yüksek eski yapılardan oluştuğu görülmektedir. Avusturya, inşaat sektöründe geçmişten gelen kayda değer bir bilgi ve teknik birikime sahip bulunmaktadır. Bu çerçevede, makine ve ekipman açısından oldukça ileri bir teknolojiye ve inşaat normlarına sahip bulunmakta ve inşaat ekipmanları da Türkiye’ye yapmış oldukları ihracat da dahil olmak üzere genel ihracatları içerisinde önemli ihraç kalemleri arasında yer almaktadır.
Sektörde istihdam edilen her bir işçinin dahi bazı teknik eğitimden geçmiş olması esastır. Sektörde Türk kökenli göçmen işçilerin yanı sıra eski Yugoslav Cumhuriyetlerinden gelmiş olan göçmen işçiler ağırlıklı olarak çalışmakta ve işgücü sıkıntısı bulunmamaktadır. Yakın gelecekte Bulgaristan ve Romanya gibi AB’ne yeni üye olmuş ülke vatandaşlarının serbest dolaşım hakkına sahip olacak olmaları nedeniyle bu ülkelerden niteliksiz ve az nitelikli işgücünün Avusturya ve diğer zengin AB üyesi ülkelere kayacak olmasının önümüzdeki yıllarda da inşaat sektöründe işgücü sıkıntısının olmamasına, aksine işgücü fazlalığına neden olması beklenmektedir.
Sektörde çalışan çeşitli kişilerle yapılan görüşmelerde; yabancı firmaların Avusturya’da kayda değer bir faaliyeti bulunmadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte, büyük Avusturya inşaat firmalarının bir kısmında yabancı müteahhitlik firmalarının iştirakları olduğu öğrenilmiştir. Ayrıca, aralarında Türk kökenlilerin de bulunduğu göçmenlerin sahip olduğu küçük çaplı inşaat firmaları bulunmaktadır. Bu şirketler daha çok onarım ve bireysel konut yapımında faaliyet göstermektedir.
İnşaat sektörü Avusturya ekonomisinin itici güçlerinden birisidir. Aynı zamanda önemli sayıda istihdam yaratıyor olması nedeniyle de önem taşımaktadır. Avusturya’da inşaat ekipmanları sanayi gelişmiş ve önemli ihraç kalemlerinden birisi konumunda bulunmaktadır. İnşaat ekipmanlarının yanı sıra, inşaat sektöründe kullanılan çimento, tuğla, yalıtım malzemeleri, metal ürünler, kereste ve diğer orman ürünleri, çatı malzemeleri ve diğer yapı malzemeleri üretimi alanlarında da önemli bir üretim söz konusudur. Bu itibarla, inşaat sektöründeki olası daralmanın birçok üretim sektörünü de olumsuz etkilemesi söz konusudur.
İnşaat sektöründe tatbik edilen 2 tür standart – norm bulunmaktadır;
-
ÖNormen,
-
ÖNORM EN
-
ÖNormen halen yürürlükte bulunan Avusturya inşaat normları-standartlarıdır. Örneğin;
-
A 2050 Vergabe: Sözleşmeyle ilgili norm.
-
B 1800 Ermittlung von Flachen: Yapı alanının net ve brüt m2 alanının belirlenmesinde kullanılan norm.
-
B 2206 Mavererarbeiten: Duvar örme ve hangi tuğla ile harcın kullanılacağı, hangi kalitede olacaklarını belirleyen norm.
-
B 2210 Putzarbeiten: Sıva ile ilgili norm.
-
B 2211 Bebriererarbeiten: İnşaatta kullanılan beton ve demir ile ilgili norm.
-
ÖNORM EN (Önormen die an europischen Standart angepasst sind) AB standartlarıdır. Avusturya’da halen inşaat sektörüyle ilgili AB standartlarının uyumlaştırılmasına devam edilmektedir.
Uygulanan norm ve standartlarla ilgili olarak aşağıda iletişim bilgileri verilen Avusturya Standartlar Enstitüsünden bilgi almak mümkün bulunmaktadır.
Austrian Standards Institute
Heinestrasse 38,
1020 Vienna, AUSTRIA
Tel: +43-1- 21300
E-posta: office@as-institute.at
Internet: www.as-institute.at
Ülke genelinde uygulaması bulunan bu norm-standartların yanı sıra eyaletlerde kullanılmakta olan birtakım normlar bulunmaktadır. İnşaatların belli bir düzende yapılmasını amaçlayan imar ve teknik müşavirlik ağırlıklı bu düzenlemeler daha çok proje hazırlanması aşamasında uygulama alanı bulmaktadır.
Örneğin;
-
Bauordnung für Wien: Viyana İnşaat kodu.
-
NÖ Bauordnung: Nieder Österreich Eyaleti inşaat kodu.
-
NÖ Bautechnikverordnung: Nieder Österreich Eyaleti inşaat mühendisliği yönetmeliği.
-
Burgenlanddische Bauordnung: Burgenland Eyaleti inşaat kodu.
Tüm eyaletlere ait inşaat norm ve düzenlemelerine www.bauordnung.at adresinden ulaşmak mümkün bulunmaktadır.
Avusturya’daki inşaat firmaları, özellikle büyük firmalar aynı zamanda teknik müşavirlik hizmeti de vermektedirler. Daha önce de açıklandığı üzere, federal ve eyalet bazında farklı norm, standartların varlığı ve eyalet bazında farklı düzenlemelerin mevcudiyeti mevzuatı oldukça karışık hale getirmektedir. Ayrıca, söz konusu düzenlemeler oldukça detaylı ve ileri inşaat tekniklerinin uygulanmasını gerektirmektedir. Tüm bu nedenlerle, bu bilgiler ve uygulamalarla tanışık olmayan yabancı müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarının Avusturya piyasasında mahalli bir ortağı olmadan iş yapabilmesi güç olabilmektedir.
Bununla birlikte, Avusturya’da hizmet sektörünün pahalı olması nedeniyle işgücünün ucuz olduğu ülkelerin firmaları için cazip bir pazar olabilir. Diğer taraftan. Avusturya’da iş yapmak isteyen firmalarımızın öteden beri karşılaştıkları en büyük sorunlardan birisi vize ve çalışma müsaadesi alımında karşılaşılan güçlüklerdir. Bu sorunların aşılması halinde teknik
müşavirlik hizmetleri açısından Avusturya’nın ilgi çekebilecek bir piyasa olabileceği düşünülmektedir.
4- Lojistik Sektörü
Daha önceki bölümlerde açıklandığı üzere, Avusturya inşaat makine ve ekipmanları üretimi ve ihracatında oldukça iddialı bir ülkedir. Ülkenin yaklaşık %50’si ormanlarla kaplı olup, inşaat sektöründe kullanılan orman ürünleri üretiminde de oldukça ileri bir düzeydedir. Bununla birlikte, inşaat malzemesi olarak mermer ve doğal taş vb inşaat malzemeleri potansiyel ihraç ürünlerimiz arasında bulunmaktadır.
5- Müteahhitlik, Teknik Müşavirlik ve Yabancı Yatırım Mevzuatı
2006 yılında yayımlanmış Federal İhale Kanunu (Bundesgesetz: Bundesvergabegesetz 2006 – Bverg6 2006) inşaat sektöründe ihale ve iş verme ile teknik müşavirlik hizmetlerini düzenleyen yasadır.
Kanunun 5. bölümü ihale verilmesine ilişkin ilke ve genel hükümleri içermektedir.
Kanunun 19. maddesi federal kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde ihaleye katılım için uygunluk kriterlerini düzenlemektedir. Firmalar arasında ayrım yapılmaması, ihaleye katılacaklara eşit muamelede bulunulması, ihalenin adil bir rekabet ortamında gerçekleştirilmesi ve ihalenin en nitelikli, uygun ve yeterli firmaya makul fiyatla verilmesini esas almaktadır.
Kanunun 20. maddesi ihaleye katılacak firma ya da ortaklıklarla ilgili genel hükümleri ve yabancı müteahhitlik firmalarının nasıl faaliyet göstereceklerini ve ihaleye katılabileceklerine ilişkin hükümler içermektedir. AB üyesi ülke firmaları Avusturyalı firmalar gibi aynı muameleye tutulmaktadır. Avrupa Ekonomik Alanına üye ülkelerin müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarının ihaleyi açan kuruma ayrı bir dilekçeyle başvuruda bulunmaları gerekmektedir. İhaleye başvuruda önce bu dilekçenin ilgili kuruluşça onaylanması ya da böyle bir başvuruda bulunulduğunun ibraz edilmesi gerekmektedir.
Kanunun 3. bölümü ihalenin uygulanma usullerine ilişkin hükümleri, 5. bölüm firmaların ihaleye katılım için yeterliliklerine ilişkin hükümleri kapsamaktadır.
5. bölüm altında yer alan 228. madde firmaların ihaleye katılabilmeleri için yeterliliklerini test etme imkanı sağlayan hükümleri, 229. madde hangi nedenlerle firmaların ihaleye girmelerine müsaade edilmeyeceğine ilişkin hükümleri, 230. madde ise ihaleye katılımdan sonra yeterlilik belgelerinin sunumuna ilişkin hükümleri kapsamaktadır.
Söz konusu Kanun metnine www.ris.bka.gv.at adresinden ulaşmak mümkün bulunmaktadır.
Bu Kanuna ilaveten Avusturya içinde geçerli olan 4 Aralık 2007 tarihinde yayımlanmış ve 1 Ocak 2008 tarihinde yürürlüğe girmiş 1422/2007 sayılı AB Yönetmeliği (EU-weite Bekanntmachung) sektörü düzenleyen mevzuat arasında yer almaktadır.
İlgili mevzuat hükümlerine göre kamu kuruluşlarınca 5.150.000 Euro’yu aşan inşaat, 206.000 Euro’yu aşan teknik müşavirlik işlerinin ihaleye açılması ve Avusturya ile AB üyesi ülkelerde duyurusunun yapılması zorunludur. Bu duyurular her ülkenin kendi dilinde elektronik ortamda AB Resmi Yayınlar Ofisince yapılmaktadır.
Avusturya’da ihaleler Resmi Gazete’de-Wiener Zeitung’da yayımlanmakta, ayrıca, internet ortamında www.lieferanzeiger.at adresinden de ulaşılabilmektedir. Ayrıca, sektörel bazda da www.bbg.gv.at ile www.bmwa.gv.at adreslerinden ihale duyurularını temin etmek mümkün bulunmaktadır.
Federal düzeyde yapılan duyuruların yanı sıra, eyaletlerde de bu duyurular yapılmakta olup, web adresleri aşağıda gösterilmektedir:
-
Viyana: www.gemeinderecht.wien.at
-
Niederöesterreich: www.noe.gv.at/wirtschaft/ausschreibungen.htm
-
Burgenland: http://e-governmet.bgld.gv.at/amtsblatt/
-
Oberöesterreich: http://land-oberoesterreich.gv.at/cps/rde/xchg/ooe/hs.xsl/12587 DEU HTML.htm
-
Salzburg: www.salzburg.gv.at/aktuell/ausschreibungen.htm
-
Steiermark: http://verwaltung.steiermark.at/cms/ziel/578665/DE/
-
Vorarlberg: http://presse.cnv.at/land/dyn/disributor?page=ausschreibungsliste
-
Tirol: www.tirol.gv.at/bote/index.shtmlwww.ktn.gv.at/?Slid=22BayerischerStaatsanzeiger:www.baysol.de
Avusturya’da yabancı sermaye yatırımı ve şirket kuruluşuna ilişkin her türlü bilgi ve destek Avusturya Business Agency’dan (ABA) sağlanabilmektedir. Söz konusu kuruluşun web sayfası www.aba.gv.at ‘dir
01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren Yabancıları Çalıştırma Yasası’nın 1. maddesine göre yabancıların çalışmak için izin talebinde bulunmaları gerekmektedir. Yasada izinler üç ana grupta toplanmıştır:
Çalıştırma izni (Beschäftigungsbewilligung)
Çalışma izni (Arbeitserlaubnis)
Muafiyet belgesi (Befreiungsschein)
Çalıştırma İzni: İş piyasasının durumunun ve gelişiminin imkan vermesi ve kamu çıkarına ters düşmemesi halinde belirli bir yabancıyı çalıştırabilmesi için işverene verilen izindir ve en fazla bir yıl sürelidir. Çalıştırma izni sadece belirli bir iş yerinde ve belirli bir iş için geçerlidir.
İlk kez çalıştırma izni verilmesi iş piyasasının durumuna ve çalışma izinleri kontenjanına bağlıdır.
Yabancıları Çalıştırma Yasası’nda her yıl Avusturya vatandaşı olmayan iş gücünün çalıştırılması için çalışma izinleri kontenjanının (Höchstzahlen) saptanabileceği öngörülmüştür. Hali hazırda Avusturya’da çalışan ve işsiz yabancıların payının bütün ülkedeki toplam işgücü potansiyelinin %8’ini aşmaması gerekmektedir. Bu oranın kendilerine çalışma izni verilmesi bir hak teşkil eden gruplar da söz konusu olduğunda %9’a çıkarılması mümkün bulunmaktadır.
Çalışma İzni: Son 14 ay içinde toplam olarak 52 hafta yasal çalışması bulunan yabancıya veya çalışma iznine sahip yabancıların en az bir yıl süreyle Avusturya’da yasal yerleşmiş eşleri veya reşit olmayan bekar çocuklarına çalışma izni verilir. Bu izin son çalışma izninin verildiği eyalet içinde ve azami 2 yıl süre ile geçerli olacak şekilde düzenlenir.
Çalışma izni, son 2 yıl içinde toplam 18 ay yasal çalışılması halinde azami 2 yıl süre ile geçerli olacak şekilde uzatılır. Çalışma izni için yaptığı başvuruda izin verilmesinde etkili olabilecek hususlarda bilerek yanlış beyanda bulunan veya bunları gizleyenlerin izinleri iptal edilir.
Muafiyet Belgesi: Muafiyet Belgesi Avusturya'nın her yerinde ve her iş için geçerlidir. Ancak Federal Ekonomi ve Çalışma Bakanlığı bazı meslekler için tüzükle sınırlama getirebilmektedir.
Kilit İşgücü İstihdamı
Çalışma Dairesi (AMS) ve Belediye Dairesi MA 20 ortaklaşa bir işlemle yabancıya kilit personel olarak yerleşme izni verilip, verilmeyeceğini tespit etmektedir.
Yabancıyı çalıştırmaya hazır bir işyerinin bulunması şarttır. Kilit işgücü olarak yerleşme izni önce 18 ay süreyle verilir. Bu izin çalışma iznini de içerir. Eğer bu sürede toplam 12 ay kilit işgücü olarak çalışılırsa, uzatmada sınırsız yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-unbeschränkt) verilir. Yüksek öğrenimlerini Avusturya’da tamamlamış olan üniversite mezunları, kilit işgücü olma şartlarını yerine getirdiklerinde, kontenjana bağlı kalınmadan bu yerleşme iznini alabilirler.
Kilit işgücü” sayılabilmek için;
- Avusturya iş piyasasında istenilen özel öğrenime veya gerekli pratik tecrübeye sahip olmak ve
- Hedeflenen işte her yıl belirlenen en yüksek prime esas kazancın en az % 60‘ı tutarında brüt aylık alacak olmak (halen ayda yaklaşık 2.250,- €) gerekmektedir.
Kilit işgücü olarak bir yabancının çalıştırılabilmesi için ayrıca;
- Söz konusu istihdamın ilgili bölge iş piyasası için özel bir önem taşıması veya - Yeni iş yerlerinin sağlanmasına ya da mevcut iş yerlerinin güvence altına alınmasına katkıda bulunması veya
- Yabancının şirket yönetiminde söz sahibi olması veya
- Söz konusu belirli bir yatırımının transferini de beraberinde getirmesi veya
- Yabancının yüksek okul eğitiminin ya da özel kabul edilen bir eğitiminin bulunması gerekmektedir.
6 - Türk Müteahhitlik Firmalarının Faaliyetleri
Avusturya’da müteahhitlik ve teknik müşavirlik ihalesi alıp iş yapmış bir Türk firmasına rastlanmamıştır. Bununla birlikte, Avusturya’da yerleşik Türk kökenli çok sayıda irili ufaklı ve küçük çaplı inşaat faaliyetlerinde bulunan inşaat firmaları bulunmaktadır. Ayrıca, sayıları çok az olup, yine Türk kökenli Avusturya vatandaşı olan teknik müşavirler de bulunmaktadır.
-
İkili İşbirliği Olanakları
Avusturya’da iç pazarın nispeten dar olması nedeniyle Avusturya’lı firmalar yurt dışındaki ihalelerde pay alma çabası içerisinde bulunmaktadırlar. Müşavirliğimiz web sayfasının “Aylık Raporlar” bölümünden de görüleceği üzere; Avusturya’nın en büyük inşaat firması Strabag ve üçüncü büyük inşaat firması Porr gerek Balkanlar dahil olmak üzere bütün Doğu Avrupa, Rusya Federasyonu, Kuzey Afrika, Körfez Ülkeleri ve dünyanın birçok bölgesinde ihaleler kazanmaktadır. Ayrıca, Avusturya Ticaret Odasınca Çin, Hindistan ve Brezilya hedef pazarlar olarak belirlenmiştir. Bu piyasaların seçilmesi sadece mal satımı ile ticaretin geliştirilmesi amaçlı değildir. Nitekim, Avusturya Federal Ticaret Odası Başkanı konuyla ilgili olarak yapmış olduğu açıklamada; bu ülkelerde pozitif büyüme ile birlikte önemli altyapı çalışmalarının olacağını, Avusturyalı firmaların teknik birikimleri ile bu piyasalarda aktif olmalar çağrısında bulunarak, bu konuda destek sağlayacaklarını ifade etmiştir. Avusturya’nın alt yapı çalışmalarından pay almayı hedeflediği bir diğer ülke de Polonya’dır. Polonya önümüzde dönemlerde alt yapı yatırımları için AB fonlarından yüksek rakamlarda finansman kullanacak olup, bu süreç Avusturya’da dikkatle izlenmektedir.
Diğer taraftan, dünya futbol şampiyonasının yapılacağı ülkelerin açıklanması sonrasında, Avusturya basınında çıkan haberlerde, 2022 yılında Katar’da yapılacak şampiyonasının oynanacağı stadyumların inşaası için Avusturyalı inşaat firmalarının büyük şansa sahip olduğu şeklinde haberler çıkmıştır.
Firmalarımızın Avusturyalı firmalarla işbirliği yapmak suretiyle bu piyasalarda yer almasının amaçlanmasında yarar görülmektedir.
Avusturyalı müteahhitlik firmalarının faaliyetlerini artırmaya çalıştığı ülkeler arasında Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkeleri de yer almaktadır. Bu ülkeler Türk müteahhitlerinin aktif olarak iş yaptığı piyasalardır. Avusturya bir anlamda Türkiye’ye rakip bir ülke olarak bu piyasalarda daha fazla pay almayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, 2009 yılında, Avusturya’nın önde gelen bir inşaat firmasının bir bölüm hisseleri Rusya Federasyonu’nda ve Kuzey Afrika’da büyük çaplı işler yapan bir Türk firmasınca satın alınmıştır.
Diğer taraftan, Avusturya Ticaret Odasınca Libya dahil bazı Kuzey Afrika ülkelerine yapılan heyet gezilerine Avusturya’da yerleşik Türk kökenli küçük çaplı inşaat firmaları da dahil edilmek suretiyle bu kişilerin ilgili ülkelerle olan kültürel ve geleneksel yakınlıklarından yararlanılarak sıcak temaslar kurulmaya çalışıldığı Müşavirliğimizce bilinmektedir.
Avusturya’nın Türkiye’nin etkin olduğu bu bölge ülkelerini hedefliyor olması durumuna karşılık rekabet yerine bu durumu işbirliği yapma şekline dönüştürmekte ve Avusturya’lı firmaların know-how’larının yüksek olduğu göz önünde bulundurularak firmalarımız üstün olduğu alanlarda güç birliği yaparak ortak girişimleri artırmak yoluna gidilmesinin yararlı olacağı düşünülmektedir.
-
Firma Sorunları
İş adamlarımızın zaman zaman vize ve oturma müsaadesi temininde güçlüklerle karşılaştıkları hususu daha önce gündeme gelmiş ve bu konu Karma Ekonomik Komisyonu Toplantılarının gündem maddelerinden birisini oluşturmuştur.
İş görüşmelerinde bulunma ya da işyeri açma talebinde bulunan bazı vatandaşlarımıza karşı Avusturya tarafının bu taleplerin bir kısmının Avusturya’ya illegal girişler yapılması ve yerleşilmesi amaçlı olduğu şeklinde endişeleri bulunmakta olup, olumlu cevap alınamamaktadır.
9- Görüş ve Değerlendirmeler
Avusturya zengin ve refah düzeyi yüksek bir ülke olmakla birlikte, küçük ve nüfusu az olan bir ülkedir. Ülke alt yapı yatırımlarını büyük ölçüde tamamlamış ve büyük ölçekli firmaları daha çok başka ülkelerde ihale alma çabası içerisine girmiş bulunmaktadır. Bu itibarla, başka pazarlarda Türk ve Avusturya müteahhitlik firmalarının işbirliği yapmalarının daha sonuç alıcı bir girişim olacağı düşünülmektedir.
Bu konuda özellikle firmalarımızın pazar payının düşük olduğu ülkelerle, rekabet gücümüzün düşük olduğu alanlarda ortaklıklar kurmak suretiyle rakip firma ya da gruplara karşı güç oluşturmanın hedeflenmesi uygun olacaktır.
10- İlgili Adresler
-
Avusturya Federal Ekonomi Odası (Wirtschaftskammer Österreich)
Tel: + 43-1-514 50
www.wko.at
-
Avusturya Federal Ekonomi Odası İnşaat Birliği
(Bundesinnung Geschaftsstelle Bau)
Tel: +43-1-718 37370
Faks: +43-1-718 373722
E-posta: office@bau.or.at
-
Viyana Ticaret Odası İnşaat Birliği (Landesinnung Bau Wien)
Wolfengasse 4
A-1010, Wien-AUSTRIA
Tel: +43-1-514 50 – 6150
E-posta: bau.wien@wkw.at
www.bauinnung.at
-
Viyana, Niederösterreich ve Burgenland Mimarlar ve Müşavir Mühendisler Odası
(Kamer der Architekten und Ingenieurkonsulenten für Wien,
Niederösterreich und Burgenland)
Tel: +43-1-505 1781
Faks: +43-1-505 1015
www.wien.arching.at
-
Mühendisler Derneği (Fachverband Ingenieurbüros)
Tel: +43-1-59 0900 – 3248
Faks: +43-1-59 0900 – 229
E-posta: ftbi@wko.at
www.ingenieurbueros.at
Dostları ilə paylaş: |