Varlik yoktur

VARLIK FELSEFESİ (ONTOLOJİ)

"VARLIĞIN VAR OLUP OLMADIĞI PROBLEMİ"
“VARLIK YOKTUR” DİYENLER:

1) NİHİLİZM (HİÇÇİLİK) : Genel anlamda hiçbir kural,değer,otorite tanımayan bir görüştür. AHLAK alanında;değerlerin olmadığını, BİLGİ alanında; her türlü bilginin aldanma olduğunu, VARLIK alanında; var olan hiçbir şeyin olmadığını ileri sürerler. SİYASAL alanda anarşizm olarak adlandırılırlar.

Nihilistlere göre; evren sürekli değişiyor ve hiçbir şey kendisi olarak kalmıyor. Hiçbir şeyin kendisi olarak kalmadığı bir evrende biz varlıktan söz edemeyiz. Her şey değişim ve oluş halindedir. Hiçbir şey tamamlanmış bir yapıda değildir. Tamamlanmış bir yapıda olmadığı için de varlıktan söz edemeyiz.Ben o varlıktan söz edene kadar o artık başka bir şeye dönüşmüştür.Ben şu şudur diyorsam ondaki değişimi görmezden geliyorum demektir. Temsilcileri: Gorgias, Nietzsche

2) TAOİZM: Çin’de M.Ö. 6. yy’da Lao Tse (İhtiyar Bilge) adlı düşünür tarafından kurulduğu kabul edilir. Taoculuk, bireysel bir kurtuluş dinidir. Sembolü Yin-Yang’tır.

Tao evrendeki tüm karşıtlıkları kendisinde birleştiren tanımlanamaz bir şeydir. İyidir,aynı zamanda kötüdür; güzeldir, aynı zamanda çirkindir; vardır,aynı zamanda yoktur vb. Aldatıcı olan dünya, varlıktan yoksundur.

Tao yaratıcı ilkedir. Her şeyin başlangıcıdır. Tao deneyle ya da düşünceyle bilinemez. O ancak mistik yaşantı ile kavranır, hissedilir. Dış dünyadaki nesneler gerçekte yoktur. Tao dışında gerçek varlık yoktur. İnsan maddi dünyadan uzaklaşır ve Tao’ya ulaşırsa dünyanın varlıktan yoksun olduğunu görür. Tao varlık değil, hiçliktir.
“VARLIK VARDIR” DİYENLER:

1) VARLIK OLUŞTUR (DEĞİŞİMDİR / HAREKETTİR): Temsilcisi: Herakleitos

Evren sürekli bir değişim, oluş halindedir. Evrende durağan, değişmeyen hiçbir şey yoktur. "Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir." Geceler gündüzlere, gündüzler tekrar gecelere dönüşür ve değişir. Bunlar aslında birbirinin zıtlığı olan şeylerdir. Ancak bunların sürekli birbiriyle yer değiştirmesi bu zıtlıklarda değişmeyen bir birliğe ulaştırır bizi. Yani varlıkları meydana getiren şey değişimdir, oluştur.

Bu değişimler rastgele, gelişigüzel değildir. Bütün değişmeler belli bir düzene göre değişmektedir. Bunu düzenleyen de LOGOS (Tanrısal Akıl)'dur.

2) VARLIK İDEADIR(DÜŞÜNCEDİR):Var olan her şey düşünceye bağlıdır. Platon, Aristoteles, Farabi

-Platon : Duyular evreni ve idealar evreni olmak üzere iki tür evrenin varlığını kabul eder. Ona göre, içinde yaşadığımız ve duyu organlarımızla kavradığımız evren gerçek evren değildir. Gerçek evren, akılla düşünceyle kavranan kavramlardır. Gördüğümüz ağaç,masa,kalem sürekli değişmektedir. Fakat ağaç kavramı,kalem kavramı düşünceyle kavranır ve değişmez.

-Aristoteles : Varlığın en önemli öğesini idea (düşünce,fikir) olarak görür. Fakat Platon'daki 2 farklı evren görüşünü kabul etmez. Tek gerçek dünya vardır. Dış dünyadaki varlıklar gerçektir. Varlıklar 2 öğeden meydana gelmiştir: Madde ve Form. Örn; heykelin maddesi topraktır, formu ise heykeltıraşın ona vermiş olduğu şeklidir. Aristoteles'e göre en yüksek varlık "saf form"dur. Saf form maddesizdir,sonsuz ve mükemmeldir. İşte bu Tanrı'dır. Tanrı aynı zamanda ilk hareket veren oluşturucu güçtür.

-Farabi : Aristoteles'in düşüncelerini İslam dünyasına taşımıştır. Varlığı 2’ye ayırır: Zorunlu Varlık (Tanrı) ve Mümkün Varlık (diğer tüm varlıklar). Bir ve gerçek olan tek varlık “Tanrı”dır. Tanrı var olmak için hiçbir sebebe ihtiyaç duymaz, kendiliğinden vardır. Her şeyin var oluşu Tanrı’ya bağlıdır. (Vacib-ül Vücud)

3) VARLIK MADDEDİR (MATERYALİZM): Madde dışında hiçbir şey gerçek değildir. Madde; mekanda yer kaplar, somuttur, ölçülebilir, deneysel olarak çözümlenebilir. Madde olmadan düşünce olamaz. (Ayrıca materyalistler tanrıtanımazdırlar.) Temsilcileri; Demokritos, T. Hobbes, Karl Marx



-Demokritos: Atomculuğun kurucusudur. Varlığın atomlardan meydana geldiğini söyler. Atomlar birleşerek ya da ayrılarak varlıkları oluşturur. Evrenin bu şekilde oluşumu kendiliğindendir. Kaba ve ağır hareket eden atomlar toprağı, hareketleri hızlı olan ince atomlar da hava ve suyu oluşturur. Demokritos, ruhu da atomlarla açıklar.  Ruh; en ince, en düzgün, en hareketli atomlardan oluşur. Ruh atomları bütün vücuda yayılsalar da beyinde ve kalpte daha yoğundur.

-T.Hobbes: Evrendeki tüm varlıklar maddenin biçim almış şekli olan cisimlerden oluşur. Cisimler; eni,boyu,derinliği olan varlıklardır. Evrenin her parçası cisimdir. Ruh da bir cisimdir (daha ince bir cisim). Maddeden ayrı değildir. Melek, Tanrı gibi maddi olmayan şeyler yoktur, bunlar hayal ürünüdür.

-K. Marx: Evrendeki varlıklar insan zihninden bağımsız olarak vardır. Düşünmek de maddenin bir sonucudur. Çünkü düşünce beynin ürünüdür. Düşünce maddeyi değil, madde düşünceyi yaratır. Gerçekten var olan maddedir.

4) VARLIK HEM MADDE HEM DE İDEA (DÜŞÜNCE)'DIR: Bu filozoflara düalist (ikici) denir. Descartes

-Descartes: Varlık hem madde hem de düşünce (ruh)'dir. Maddenin görevi yer kaplamak; ruhun görevi ise düşünmektir. İnsanda madde ve ruh bir aradadır. Örn; insan parmağına batırılan bir iğnenin etkisini ruh duymaktadır. Diğer taraftan ruhta meydana gelen korku, bedenin sararmasına, kalbin hızlı atmasına sebep olmaktadır.

5) VARLIK FENOMENDİR (FENOMENOLOJİ) : Temsilcisi E. Husserl.


-E. Husserl : Varlık, nesnelerdeki öz’dür. Yani bir şeyi o şey yapan temel nitelik. Nesnelerin somut özelliklerini ayıklayarak özünü kavrayabiliriz.

İnsan varlığa değerler yükleyerek yaklaştığında onun özüne hiç yaklaşamaz. Bu öze yaklaşmak ve onu kavramak için varlığa verilen değerlerden varlığın arındırılması gerekir.