Vergi Bültenleri İhracat bedelleri konusunda düzenleme

II Kur farkı

* Gecikme zammı doğmamış ise bu sütun boş bırakılacaktır.

4.4- Mücbir Sebep Hallerinde Kur Uygulaması

Bu genelgemizin “3.4.1” Bölümünün, (a), (b), (c), (d) ve (e) fıkralarında belirtilen mücbir sebep hallerinin, döviz getirme süresi içinde meydana geldiğinin ilgili kambiyo müdürlüğüne tevsik edilerek ek süre alınması durumunda, verilen ek süreler içinde getirilen ihracat bedeli dövizlerin alışı ile (f) fıkrasında belirtilen ilgili kambiyo müdürlüğünün vereceği 90 günlük ihtarname süresi sonuna kadar dava açıldığının veya tahkime başvurulduğunun tevsiki durumunda mahkeme veya hakem kararının sonucuna bağlı olarak getirilen ihracat bedeli dövizlerin alışı serbest kurdan yapılarak karşılığı TRL'lerin tamamı ihracatçılara ödenecektir.

Bunun dışında kalan kur uygulamasına ilişkin talepler kabul edilebilecek haklı durumlar göz önünde bulundurulmak suretiyle HM'ce incelenip sonuçlandırılacaktır.

BÖLÜM 5

SERBEST KULLANIMA BIRAKILAN DÖVİZLER

5.1) İhracat bedeli konvertibl dövizlerin (döviz getirme süresi ne olursa olsun) en az %70'inin fiili ihraç tarihinden itibaren 90 gün içinde alışının yapılması halinde bakiye %30'lara tekabül eden kısımları üzerinde ihracatçılar serbestçe tasarruf edebilirler.

5.2) Her bir GB konusu ihracat bedelinin kısım kısım gönderildiği durumlarda ihracat bedelinin fiili ihraç tarihinden itibaren 90 gün içinde % 70'lik kısmının alışının yapılmış olması halinde kalan kısım ihracatçının serbest kullanımına bırakılacaktır.

5.3) Konsinye ihracatta, kesin satış faturası tarihinden itibaren 90 gün içinde fatura bedelinin % 70'inin alışının yapılması halinde kalan bedeller ihracatçının serbest kullanımına bırakılacaktır.

5.4) GB'de ödeme şeklinin, peşin veya alıcı firma prefinansmanı ile akreditifli, vesaik mukabili veya mal mukabili olarak birlikte beyan edildiği durumlarda, peşin ve prefinansman bedeli dahil ihracat bedelinin % 70'lik kısmının 90 gün içinde tahsil edilmesi halinde, ihracat hesabı kapatılarak bakiye % 30 lar üzerinde ihracatçılar serbestçe tasarruf edebilirler.

5.5) İşlenmemiş altın ve hizmet ihracatında (CFR ve CIF teslim şekline göre yapılan ihracatta navlun ve sigorta bedelleri dahil) ihracat bedellerinin yurda getirilmesi yükümlülüğü aranmaz.

5.6) Kiracının satın alma hakkı bulunmayan finansal kiralama sözleşmesi çerçevesinde yurt dışı edilen mallar yurda geri getirileceğinden bu işlemden elde edilen kira bedelleri hizmet bedeli döviz kabul edilerek kullanımı ihracatçının serbest tasarrufuna bırakılacaktır.¹

BÖLÜM 6

İHRACAT BEDELLERİNDEN, İHRACATLA İLGİLİ GİDERLERİN MAHSUBU VEYA TRANSFERİ İLE İHRACATÇININ İTHAL ETTİĞİ MAL VE HİZMET BEDELLERİNİN ÖDENMESİ

6.1) Mahsup

İhracatla ilgili komisyon, ardiye, depolama, antrepo, gümrük resmi, harç ve faktoring masrafları, iskonto giderleri, ihracatçıya yansıtılan muhabir banka masrafları gibi giderler için yapılacak indirimler ile konsinyasyon yoluyla ihraç edilen mallarla ilgili nakil, muhafaza, bakım, fümügasyon, rafa satış ve benzeri masrafların, ticari teamüllerin gereği olarak satış akdinde veya akreditiflerde ayrıca varış yerinde tartı ve analiz yapılması şartı bulunuyorsa; tartı ve analiz sonucunda tespit edilen vezin noksanlığı veya kalite farkı ile ekspertiz ve tahkim ücretleri ve rafa (maniplasyon) masrafları, hariçteki gözetme şirketleri ücretlerinin mal bedelinden her hangi bir süreye tabi olmaksızın mahsup (takas) edilebileceği gibi görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde transfer de edilebilecektir.

Yukarıda belirtilen giderlerin mahsup edilmesi sebebiyle ihracat bedelinin bu giderler kadar eksik gönderilmesi halinde, DAB gelen bedel kadar düzenlenecek ve belgelendirilmesi kaydıyla üzerine söz konusu giderlerin nevi ve tutarlarıyla ilgili not konulacaktır.

6.2) Mahsuben Ödeme

İhracatçının ithalat bedelleri ve görünmeyen işlemlere ilişkin giderleri ile yurt dışından sağladıkları döviz kredilerinin (faizi dahil) kısmen veya tamamen mal ve/veya hizmet ihracı bedeli dövizlerle mahsuben ödenmesi aşağıda açıklanan esas ve usuller çerçevesinde mümkündür.

6.2.1) İhracat bedellerinin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde muhabir hesaplarına alacak verilmiş olması (ihracat bedellerinin efektifle ödendiği işlemlerde efektiflerin bankalara tevdi edilmiş olması) ve mahsup talebinin de bu süre içinde yapılmış olması gerekmektedir.

6.2.2) Hizmet ihracı bedellerinin tahsili zorunlu olmadığından, bu bedeller için mahsup talebi her hangi bir süreyle sınırlı değildir.

6.2.3) Mal ve hizmet ihracı bedellerinin mahsuben ödemede kullanılacak kısmının daha önce alışının yapılmamış (TRL'ye çevrilmemiş) olması şarttır.

6.2.4) İhraç bedeli dövizlerin tamamının mahsuben ödemede kullanılması mümkündür.

6.2.5) İhracat bedeli dövizlerin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde tahsil edilerek DTH'ye alınması halinde, bu dövizler 180'inci günün sonuna kadar mahsuben ödemede kullanılabilecektir.

6.2.6) Aramızda ikili hesap ilişkisinin devam ettiği ülkelere gerçekleştirilen ve bedelleri bu hesaplardan ödenen mal ve hizmet ihracına ilişkin dövizler ile prefinansman kredisi ve peşin dövizler mahsuben ödemede kullanılamaz.

6.2.7) Aracı ihracatçı vasıtasıyla yapılan ihracatta, ihracatçının onayı ve imalatçı firma unvanının GB'de kayıtlı olması şartıyla ihracat bedelleri, imalatçının yukarıda sayılan bütün döviz giderlerinin mahsuben ödenmesinde kullanılabilecektir. Bu durumda DAB ihracatçı, DSB'de imalatçı firma adına düzenlenecektir.

6.2.8) İhracat bedelinin mahsuben ödemede kullanılabilecek tutarının ithalat bedelini karşılamaması durumunda, bakiye ithalat bedeli genel esaslar dahilinde ödenecektir.

6.2.9) Mahsuben ödeme işleminde aynı kur üzerinden DAB ve DSB düzenlenecektir.

Mahsuben ödemede kullanılacak (alışı yapılacak) döviz ile mahsuben ödenecek giderlerle ilgili döviz cinsinin farklı olması halinde, mahsuben ödenecek azami tutar ihracatçı ile banka arasında mutabık kalınan çapraz kur esas alınmak suretiyle tespit edilecektir.¹ Bu durumda DAB alışı yapılan, DSB transfer edilen döviz cinsinden düzenlenecektir.

BÖLÜM 7

İHRACAT HESABININ KAPATILMASI

7.1- Genel Esaslar

İhracat hesapları, GB tutarı USD 50.000’e kadar ihracat işlemleri hariç olmak üzere GB, fatura ve yurt dışına döviz ödenmesini gerektiren belgeler ile bedelin tahsiline ilişkin DAB'ın bir araya gelmesiyle bankalarca kapatılacaktır.

İhracat hesabının kapatılabilmesi için GB’nin mükellef nüshasının aslı veya noterce onaylı fotokopisi ya da gümrük nüshasının gümrükce onaylı fotokopisinin hesabı kapatacak bankaya ibrazı şarttır. Ancak talimatlarımız uyarınca GB’ye bir not konulması gerekiyorsa bu notlar mutlaka GB’nin mükellef nüshası aslına konulacak ve bir fotokopisinin alınmasını müteakip ilgilisine iade edilecektir.

GB mükellef nüshası aslının ya da gümrük veya mükellef nüshasının gümrük veya noter onaylı fotokopisinin ibraz edilmemesi halinde ihracat hesabı kapatılamayacağından, 4.Bölümde belirtildiği şekilde ilgili kambiyo müdürlüğüne yazılı bildirimde bulunulacağı tabiidir (GB tutarı USD 50.000’e kadar ihracat işlemleri hariç).

İhracatçının satış sözleşmesi gereğince ibraz etmesi zorunlu olduğu diğer belgeler bankalar ile alıcı ve satıcı arasındaki özel hukuk ilişkisiyle ilgili olup TPKK Mevzuatına tabi değildir.

İhracat hesabı, peşin ve alıcı firma prefinansmanı ödeme şekillerinde bedelin alışını yapan, GB'de ödeme şeklinin peşin veya alıcı firma prefinansmanı ile akreditifli, vesaik mukabili veya mal mukabili olarak birlikte beyan edildiği işlemlerde alıcı firma prefinansmanı veya peşin bedel alışını yapan, bunun dışındaki hallerde ise GB'ye ilişkin bilgilerin gönderildiği (GB'nin 28’nci hanesinde beyan edilen) bankalar nezdinde kapatılacaktır. Fiili ihraçtan sonra bedellerin tahsil edildiği ödeme şekillerinde ihracat bedelleri farklı bir bankaya gönderilmiş ise bu banka alışını yaptığı bedellerle ilgili olarak ihracat hesabını kapatacak olan bankaya yazılı bildirimde bulunacaktır.

İhracat bedellerinin süresi dışında ancak 10 iş günlük ihbar süresi içinde gelmesi halinde ihracat hesabı, ek süre alınmasına gerek bulunmaksızın ve ilgili kambiyo müdürlüğüne ihbar yapılmaksızın bankalarca DFİF'e kur farkı tahsil edilerek kapatılacaktır. Kambiyo müdürlüğüne ihbar yapılmış ise ihracat hesabı kapatılarak bu husus kambiyo müdürlüğüne yazılı olarak bildirilecektir.

İhracat hesabının kapatılması sırasında hesabı kapatmakla yükümlü banka, üzerinde bedel alışının seyyah çeki veya kredi kartına istinaden yapıldığına ilişkin not bulunan DAB'larda kayıtlı toplam döviz tutarının her bir GB itibariyle en çok USD 50.000’lik kısmını ihracat taahhüdüne sayacaktır.

İhracat bedellerinin tahsil sürelerinin uzatılması ihracat hesaplarının kapatılma sürelerini de uzatacaktır.

7.2) İhracat Bedellerinin Tahsilinde ve İhracat Hesabının Kapatılmasında Sorumluluk

İhracat bedellerinin tahsilinden ve ihracat hesaplarının bedel getirme süresi içinde (ek süreler dahil) kapatılmasından ihracatçılar (faktoring işlemlerinde faktör kuruluş ) sorumludur.

İhracata aracılık eden (GB'nin 28’inci hanesinde beyan edilen) bankalar kendilerine GB ibraz edilmiş veya ilgili gümrük idaresince ihracatla ilgili bilgiler gönderilmiş ise ihracat bedellerinin tahsilini izlemekle yükümlü olduklarından, gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.

Bir banka ihracata aracılık etme konusunda ihracatçıyla bir hukuki ilişkiye girmemiş olmakla birlikte; kendisine gümrüklerce GB'yle ilgili bilgi gönderilmişse bu banka da ihracat hesabının kapatılmasının takibiyle görevli ve sorumludur.

DFİF'e prim kesintisi yapılan malların ihracatında, bankalar mal bedellerinin tahsil edilerek alışının yapılması için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.

7.3.1) İhracat Bedeli Dövizlerin Satış Faturasında Kayıtlı Döviz Cinsinden veya USD’den Farklı Bir Döviz Cinsinden Tahsili Halinde Yapılacak İşlemler

Fiili ihraçtan sonra döviz alışı yapılan işlemlerde, gelen dövizin satış faturasında kayıtlı döviz cinsinden veya USD’den farklı bir döviz cinsinden tahsil edilmesi halinde, GB’de kayıtlı USD tutarı DAB düzenlendiği tarihteki TCMB çapraz kurlarından gelen döviz cinsine çevrilecektir.

7.3.2) Peşin Bedel Karşılığında İhracatın DAB’da Kayıtlı Döviz Cinsinden Farklı Olarak Yapılması Halinde Yapılacak İşlemler

Peşin bedel karşılığında yapılan ihracatta, peşin dövize ilişkin DAB’da kayıtlı döviz cinsi ile GB’nin 22’nci hanesinde kayıtlı döviz cinsi farklı ise peşin bedellerin,

a- mal ihracı suretiyle kapatılmasında, fiili ihraç tarihinde GB’nin 22’nci hanesinde,

b- mahsuben iadesinde mahsup tarihinde düzenlenen DAB’da;

c- tasfiye suretiyle iadesinde ise fiili ihraç tarihinde tasfiyeye konu GB’nin 22’nci hanesinde

kayıtlı dövizin TCMB çapraz kurlarına göre peşin bedele ilişkin DAB’da kayıtlı döviz cinsinden tespit edilen karşılığı esas alınacaktır.

7.4- Kambiyo Müdürlüğüne Bildirim

İhracat hesaplarının süresi içinde (verilen ek süreler dahil) kapatılmaması halinde açık hesap tutarı aracı bankalarca 10 iş günü içinde "Ek:4" deki örneğe uygun şekilde taahhütlü bir mektupla veya özel kurye ile ilgili kambiyo müdürlüğüne ihbar edilecektir. Ancak GB'nin mükellef nüshası aslı veya noterce onaylı fotokopisi ya da gümrük nüshasının gümrükce onaylı fotokopisinin ibraz edilmediği işlemlerde ihbar, ilgili gümrük müdürlüğünce bildirilen bilgiler çerçevesinde GB nüshasının ibraz edilmediği hususu da belirtilmek suretiyle yapılacaktır.

Alacak hakkının satın alınması suretiyle ticari riskin faktör kuruluşlarınca üstlenilmesi halinde ihracat bedelinin tahsilinden bu kuruluşlar sorumlu olduğundan, kapatılmayan ihracat hesaplarıyla ilgili olarak ilgili kambiyo müdürlüğüne sadece faktör kuruluş yazılı olarak ihbar edilecektir.

BÖLÜM 8

TERKİN

Her bir GB itibariyle USD 50.000’e veya eşitine kadar (TRL dahil) tutardaki açık ihracat hesapları ile Türk Eximbankca sigorta kapsamına alınan ihracata ait bedellerin süresi içinde tahsil edilmemesi sebebiyle açık kalan ihracat hesapları, anılan bankaca ihraç bedelinin ilgiliye ödendiğinin tevsiki kaydıyla mücbir sebep belgesi aranmaksızın, kambiyo müdürlüklerine ihbarı yapılmaksızın ve firmaların terkin talebinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın bankalar tarafından terkin edilmek suretiyle kapatılacaktır.

Mücbir sebep halleri gözönünde bulundurulmak suretiyle USD 100.000.- veya eşitine kadar noksanlıklar ile mücbir sebep belgesi aranmaksızın ihracatçıların bir önceki takvim yılında ve/veya içinde bulunulan yılda gerçekleştirerek alışını yaptırdıkları ihracat bedeli dövizlerin yüzde birine (% 1) kadar olan açık ihracat hesaplarıyla ilgili döviz getirme yükümlülüğünü kaldırmaya kambiyo müdürlükleri yetkilidir.

Yukarıda belirtilen miktarların üstündeki terkin talepleri mücbir sebepler ile haklı durumlar gözönünde bulundurulmak suretiyle HM'ce incelenip sonuçlandırılacaktır.

DFİF'e prim kesintisi yapılan malların ihracatında, firmalarca bu mallar için öngörülen prim kesintileri bankalara yatırılmadıkça bu malların ihracatına ilişkin açık ihracat hesapları bankalarca terkin edilmek suretiyle kapatılamaz.

İhraç bedelinin kısmen ve USD’den farklı bir döviz cinsinden tahsil edildiği işlemlerde, ihracat bedeli ve USD 50.000 DAB tarihindeki TCMB kur veya çapraz kurundan alışı yapılan döviz cinsine çevrilerek, ihracat bedelinden alışı yapılan döviz tutarının düşülmesi sonucu kalan tutar USD 50.000 karşılığı dövize eşit veya küçük ise ihracat hesabı terkin edilecektir.

Bedel alışı, seyyah çeki ve kredi kartına istinaden yapılmış ise bu tutarlar ile terkin edilecek döviz tutarı toplamı USD 50.000’i geçemez. Başka bir ifadeyle, terkin edilebilecek tutar, USD 50.000’den yukarıda belirtilen şekilde alışı yapılan tutarın düşülmesinden sonra kalan tutarı aşamaz veya GB tutarı USD 50.000’den fazla olan bir ihracatta, seyyah çeki ve kredi kartına istinaden USD 50.000’lık döviz alışı yapılması halinde bankaların bu işlemle ilgili terkin etme yetkisi yoktur.

Firmalar, terkinle ilgili başvurularını bankalara yapacaklardır. Bankalar kendi yetkilerini aşan işlemleri başvuru tarihinden sonraki 10 iş günü içinde ilgili kambiyo müdürlüğüne yazılı olarak ileteceklerdir.

Terkin edilen ihracat bedeli dövizlerin bilahare yurda getirilerek alışının yapılmasının talep edilmesi halinde, (tahsil süresi dışında olsa dahi) karşılığı TRL'ler ilgililerine serbest kurdan ödenecektir.

BÖLÜM 9

MAL VE HİZMET İHRACINA İLİŞKİN DÜZENLENEN DÖVİZ ALIM BELGELERİNİN KAYBI HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER

Kaybolan DAB'la herhangi bir hesabın kapatılmadığına ve bulunduğu takdirde ibraz edileceğine dair ilgili kambiyo müdürlüğüne yönelik düzenlenecek bir taahhütnamenin DAB'ı düzenleyen bankaya ibrazı kaydıyla ilgiliye bir belge sureti verilmesi mümkündür.

Kayıp DAB suretinin düzenlenmesinden sonra aslının bulunması halinde belge aslı iptal edilmek üzere düzenleyen bankaya iade edilecek; işlemler suret üzerinden yapılacaktır.

EK: 1

K I S A L T M A L A R

- Banka : Banka ve Özel Finans Kurumu

- DAB : Döviz Alım Belgesi

- DBT : Döviz Beyan Tutanağı

- DFİF : Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu

- DSB : Döviz Satım Belgesi

- DTH : Döviz Tevdiat Hesabı

- GB : Gümrük Beyannamesi

- HM : Hazine Müsteşarlığı (Banka ve Kambiyo Gn.Md.)

- KKDF : Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu

- TCMB : Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası

- TPKK : Türk Parası Kıymetini Koruma

- TPTB : Türk Parası Transfer Belgesi

- TRL : Türk Lirası

- USD : Amerikan Doları

EK: 2

KONVERTİBL DÖVİZLERİ GÖSTERİR LİSTE

DÖVİZ CİNSİ KODU

ABD DOLARI USD

AVUSTURALYA DOLARI AUD

DANİMARKA KRONU DKK

EURO EUR

İNGİLİZ STERLİNİ GBP

İSVEÇ KRONU SEK

İSVİÇRE FRANGI CHF

JAPON YENİ JPY

KANADA DOLARI CAD

KUVEYT DİNARI KWD

NORVEÇ KRONU NOK

SUUDİ ARABİSTAN RİYALİ SAR

EK: 3

KUR FARKI HESAPLAMASI

İhracat Bedeli :

CIF USD 450.000

FOB USD 420.000

Bedel Getirme Süresi : l80 Gün

Açık Hesap Tutarı : USD 420.000

220. Günde Gelen Bedel : USD 390.000

l80. Gün TCMB Döviz Alış Kuru : TRL 1.350.000

220. “ “ : TRL 1.400.000

220. Gün Aracı Banka Döviz Alış Kuru : TRL 1.410.000

DAB, TRL 1.410.000 X 390.000 = TRL 549.900.000.000

üzerinden düzenlenecektir.

Ancak ihracatçıya

USD 420.000 - USD 50.000 = USD 370.000,-

USD 370.000 X (TRL 1.400.000 – 1.350.000 = TRL 50.000) =

TRL 18.500.000.000

TRL 549.900.000.000 – 18.500.000.000 = TRL 531.400.000.000 ödenecektir.

EK: 4

KAPATILMAYAN İHRACAT HESAPLARI İÇİN İHBAR MEKTUBU ÖRNEĞİ

. . / . . / . . . .

BAŞBAKANLIK

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI

. . . . . . . KAMBİYO MÜDÜRLÜĞÜ

Referans :

İhracatçı Firma Unvanı :

İhracatçı Firma Adresi :

Ticaret Sicil Numarası :

Tek Vergi Sicil Numarası :

Gümrük Beyannamesi Tarih-Sayı :

Gümrük Beyannamesi Tutarı (FOB Bedel) :

GB Tutarının USD Karşılığı :

İhracatın Şekli :

Ödeme Şekli :

Teslim Şekli :

Mal Cinsi :

Alıcı Ülke (GB’nin 17.hanesinde kayıtlı) :

Alıcı Firma Adı ve Adresi :

Gelen Döviz Tutarı :

Döviz Alım Belgesi Tarih-Sayı :

Gelen Dövizin USD Karşılığı :

Çıkış Gümrük İdaresi Adı :

Fiili İhraç Tarihi :

Tahsil Süresi Sonu :

Açık Hesap tutarı :

1 Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın 2 Mart 2000 tarih ve 101043 sayılı yazısı.

1 Gümrük Müsteşarlığı’nın 12 Aralık 2001 tarih ve 2001/51 sayılı genelgesi.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 22 Mayıs 2001 tarih ve 42101 sayılı yazısı.

2 Hazine Müsteşarlığı’nın 11 Ocak 2002 tarih ve 2511 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 26 Haziran 1998 tarih ve 40557 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 17 Haziran 1997 tarih ve 27325 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 19 Temmuz 1996 tarih ve 30554 sayılı yazısı.

2 Hazine Müsteşarlığı’nın 13 Kasım 1997 tarih ve 53492 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 13 Kasım 1997 tarih ve 53492 sayılı yazısı.

1 

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 20 Aralık 2001 tarih ve 95845 sayılı yazısı.

2 Hazine Müsteşarlığı’nın 11 Mart 1998 tarih ve 10700 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 26 Mart 1999 tarih ve 21440 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 18 Şubat 2002 tarih ve 11332 sayılı yazısı.

2 Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın 18 Haziran 2001 tarih ve 103348 sayılı yazısı.

1Hazine Müsteşarlığı’nın 8 Mayıs 2002 tarih ve 29797 sayılı yazısı.

2 Hazine Müsteşarlığı’nın 27 Mayıs 2002 tarih ve 34296 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 27 Mayıs 2002 tarih ve 34296 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 13 Kasım 1997 tarih ve 53492 sayılı yazısı.

1 Hazine Müsteşarlığı’nın 27 Aralık 2001 tarih ve 97895 sayılı yazısı.