VilayəTİ-FƏQİH 1 İmam xomeyni (r.ə) VİlayəTİ-FƏQİH İslam höKÜMƏTİ Sİstemi

VİLAYƏTİ-FƏQİH
78
Həzrət buyurub:
«Bu ayə əmirlik (hökümət və vilayət) barəsində
nazil olmuşdur».
1
Demək Nəbi möminlərə başçıdır və Həzrət
peyğəmbərin malik olduğu vilayətə alimlər də malikdir. Ona görə ki,
ayədə hökm vəsfi-ünvani əsasında gəlmişdir və rəvayətdə də vəsf-ünvani
əsasındadır.
Bundan əlavə Həzrət Rəsuli-Əkrəmə (s) aid olan ayələrə istinad edə
bilərik, məsələn « �P ﺘ ﺘ�P7﮵ ﺘ 혠 ﺘ�P7﮵ ».
Tutaq ki, «Rəsul» ilə «Nəbi» arasında fərq yoxdur – baxmayaraq ki,
bir sıra rəvayətlərdə «rəsul» ilə «nəbi» sözü fərqləndirilmişdir.
2
– Vəli,
nəbi və rəsul ümum xalq fikrincə eyni məna daşıyırlar. Ümum xalq
nöqteyi-nəzərincə «nəbi» - Allah tərəfindən xəbər verən şəxsə və «rəsul»
- Allahın əmrini xalqa çatdıran şəxsə deyilir.
4. Mümkündür deyilsin ki, Həzrət Peyğəmbərin vəfatından sonra
qalan əhkamın özü bir növ «mirasdır». – Baxmayaraq ki, termində ona
«miras» deyilmir – və bu əhkamı öyrənən şəxslər isə peyğəmbərin
varisləridirlər. Lakin haradan məlum olsun ki, Həzrət Rəsuli-Əkrəmin (s)
malik olduğu «vilayət» vəzifəsi irs və ya yadigar qala bilər? Bəlkə də
ancaq hədislər və əhkam irs olmaq qabiliyyətindədir. Bu rəvayətə də qeyd
olunmuşdur ki, peyğəmbərlər «elmi» irs qoyarlar. Habelə Əbulbuxtərinin
rəvayətində də deyilmişdir ki,
ήa o ﺘ Ⓝ Κa o ﺘ ﺘ�팀 ﺘ o⪷팀ﺘ
Demək məlum olur ki, ancaq «hədisləri» irs qoymuşlar və vilayət irs
olmaq qabiliyyətində deyildir.
Bu nəzər də düz deyildir. Ona görə ki, «vilayət» və «əmirlik»
mövzuları etibari və subyektiv mövzulardandır. Bu kimi mövzularda əql
nəzər verə bilər. Gərək aqil şəxslər vilayət və hökumətin bir şəxsdən
başqa bir şəxsə irs qala bilməsini təsdiq edirlərmi? Məsələn aqillərdən
soruşsalar ki, bir səltənətin vərəsəsi kimdir? Görəsən cavabda «vəzifə irsə
qalmaz» deyəcəklər, yoxsa deyəcəklər ki, vəzifə bir şəxsə irs qalıbdır?
Əslində «tac-taxt» sözü məruf sözlərdəndir. Şübhəsiz ki, «vilayət» də
aqillərin nəzərində maldan irs qalan kimi bir şəxsdən başqa bir şəxsə irs
qala bilər. Əgər
. টP펠.팀ﺘ . Ⓝ ﮵ Ⓝ.䀀P⪷.om  . ﺘ P ﺘ
1
«Məcməül-bəhreyn» çild 1, səh. 457.
2
«Üsuli-Kafi» cild 1, səh. 176-177.

---