Wojna króla Wilhelma
(king William’s War 1689-1697)
1689, czerwiec – kilkuset Indian Abenaki oraz Pennacook pod wodzą zaatakowało Dover w New Hampshire zabijaąc ponad 20 i biorąc do niewoli 29 osadników (których sprzedano)
1689, sierpień – Indianie Abenaki pod wodzą osadnika francuskiego ponownie zaatakowali, tym razem Pernaquid
W odwecie następuje atak pod wodzą Bienjamina Churche’a, ale bez większych skutków
1689, sierpień – 1500 Irokezów zaatakowało francuski Lachine, zanim Nowa Francja w ogóle dowiedziała się o wojnie
1690 – kontratak Francuzów z ich sojuszniczymi Indianami kończy się masakrą w osadzie Schenectady w lutym
Wojska osadników angielskich atakują i zdobywają Port Royal, aby zostać pobitymi w bitwie pod Quebec i następnie utracić zdobyte tereny
Atak na Quebec był jedyną większą kampanią wojny
1692 – masakra w York, Maine (Candlemass Massacre) dokonana na osadnikach przez Indian Abenaki
1693, 96 – ataki (skuteczne) Francuzów i ich sprzymierzeńców indiańskich na konfederację Irokezów – wielu zabitych, spalone wsie
1693 – pokój w Ryswick kończy wojnę, chociaż Irokezi pozostają na wojennej ścieżce z Francuzami aż do 1701 roku
Wojna królowej Anny-wojna o sukcesję hiszpańską
(Queen Anne’s War – 1702-1713)
Po wstąpieniu na tron, królowa Anna ogłasza wojnę przeciw Francji
Indianie, przyrzekając sojusz osadnikom atakują niespodziewanie liczne osady (Hampton Village, Oyster River, Durham, Dover and Exeter)
1706. lipiec – niespodziewany atak Indian na Dunstable przynosi kilkunastu zabitych
1710 – wyprawa przeciw Arkadii kończy się sukcesem
Pod wpływem sukcesu osadnicy wypływają na wyprawę przeciw Quebec – ponad 70 statków i 6500 osób z Bostonu; nie dopływają do celu, gdyż dochodzi do katastrofy na rzece św. Wawrzyńca, gdzie ginie około 1000 osób
1712 – kolejne ataki Indian na pogranicze
1712 – podpisany zostaje pokój w Utrechcie w wyniku którego Anglia otrzymuje Nową Szkocję i Nowofunlandię
Wojna króla Jerzego–Wojna o sukcesję austriacką (King George’s War 1744-48)
Pierwsze oznaki wojny to starcie okrętów kolonii z hiszpańskimi na morzu Karaibskim w 1739 roku
1740 – nominalne rozpoczęcie wojny
1740-44 – Boston korzysta z konfliktu rabując okręty nieprzyjaciela
1745 –udana, lecz niezwykle kosztowna wyprawa przeciw Louisbourg (Nowa Szkocja) – miasto zajęto 17 czerwca po 6 tygodniach oblężenia; w ekspedycji brało udział ponad 100 statków osadników i Anglii
1746 – próba odbicia miasta przez króla Francji pozostaje nieudana, gdyż wysłana flota zostaje przejęta przez Anglików
1748 – podpisany w Aix-la-Chapelle pokój oddaje Louisbourg Francji i przywraca status quo ante bellum
Wojna Francusko-Indiańska–Wojna Siedmioletnia (French and Indian War – 1756-63)
1754 - garstka osadników pod dowództwem Jerzego Waszyngtona wpada w zasadzkę Francuzów nieopodal fortu Duquesne
1755 – generał Edward Braddock zostaje zabity podczas próby zdobycia fortu Duquesne.
1774, 5 września-26 października – pierwszy kongres kontynentalny (bojkot produktów angielskich; przygotowanie drugiego kongresu)
1775 – pierwsze starcia i strzały w Concord oraz Lexington (19.04)
1775, maj-lato – drugi kongres kontynentalny (Filadelfia)
1775, 10 maj – zdobycie fortu Ticonderoga przez osadników
1775 – zwycięstwo osadników pod Bunker Hill
1775, 3 lipca – Jerzy Waszyngton przejmuje głównodowodzenie
1776 – Anglicy opuszczają Boston
1776, 4 lipca – Deklaracja Niepodległości
1776 – Nowy Jork wpada w ręce Anglików
1776 – powstaje pierwsza flaga USA – tzw. Betsy Rose flag
1777 – Anglicy przejmują Filadelfię
1777 – angielski generał Burgoyne poddaje się pod Saratogą
1778 – osadnicy otrzymują pomoc od Francji
1778 – Anglicy opuszczają Filadelfię
1780 – Anglicy zajmują Charleston
1781 – Cornwallis poddaje się w Yorktown
1782 – rozmowy pokojowe
1783 – pokój w Paryżu
Egzamin z przedmiotu Europa a świat w epoce nowożytnej odbywał się będzie w terminach:
31 styczeń godz. 9:30 – do skutku
1 luty godz. 8:00-11:00; 13:00 – do skutku
2 luty godz. 9:30 – do skutku
3 luty godz. 11:30 – do skutku
7 luty godz. 12:30 – do skutku
Uwaga: godziny są orientacyjne. Proszę sprawdzać przed egzaminem, czy jakieś terminy nie zostały przesunięte, bądź odwołane.
Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych
Akt prawny autorstwa m.in. Thomasa Jeffersona, Johna Adamsa oraz Benjamina Franklina uzasadniający prawo trzynastu kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej do wolności i niezależności od króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III. Ogłoszona 4 lipca 1776 w Filadelfii podczas II Kongresu Kontynentalnego.
Deklaracja głosiła prawo do ustanawiania wszelkich aktów państwowych, wypowiadania wojny i zawierania pokoju przez dawne kolonie angielskie w Ameryce Północnej.
Deklaracja niepodległości była pierwszym oficjalnym oświadczeniem na temat tego, czym powinien być rząd. Ponadto, miała ona charakter uniwersalny, była czymś więcej aniżeli prywatnym przesłaniem skierowanym do Wielkiej Brytanii, był to apel do całej ludzkości.
.
Ilekroć wskutek biegu wypadków koniecznym się staje dla jakiegoś narodu, by zerwał więzy polityczne łączące go z innym narodem i zajął wśród potęg ziemskich oddzielną i równorzędną pozycję, do której upoważniają go prawa natury i jej Bóg, to właściwy szacunek dla całej ludzkości wymaga, aby naród ten podał powody, które skłaniają go do oderwania się.
Uważamy następujące prawdy za oczywiste: że wszyscy ludzie stworzeni są równymi, że Stwórca obdarzył ich pewnymi nienaruszalnymi prawami, że w skład tych praw wchodzi prawo do życia, wolność i dążenia do szczęścia.
Że celem zabezpieczenia tych praw wyłonione zostały wśród ludzi rządy, których sprawiedliwa władza wywodzi się ze zgody rządzonych.
Że jeżeli kiedykolwiek jakakolwiek forma rządu uniemożliwiałaby osiągnięcie tych celów, to naród ma prawo taki rząd zmienić lub obalić i powołać nowy, którego podwalinami będą takie zasady i taka organizacja władzy, jakie wydadzą się narodowi najbardziej sprzyjające dla ich szczęścia i bezpieczeństwa. Roztropność, rzecz jasna, będzie dyktowała, że rządu trwałego nie należy zmieniać dla przyczyn błahych i przemijających; Doświadczenie zaś wykazało też, że ludzie wolą raczej ścierpieć wszelkie zło, które jest do zniesienia, aniżeli prostować swoje ścieżki przez unicestwienie form, do których są przyzwyczajeni. Kiedy jednak długi szereg nadużyć i uzurpacji, zmierzających stale w tym samym kierunku, zdradza zamiar wprowadzenia władzy absolutnej i despotycznej, wówczas ich słusznym i ludzkim prawem, ich obowiązkiem staje się odrzucenie takiego rządu oraz stworzenie nowej straży dla swego przyszłego bezpieczeństwa.
Takie właśnie cierpliwe znoszenie cierpień wykazały Kolonie; i taka właśnie teraz konieczność zmusza je do zmiany dotychczasowego systemu rządzenia. Historia rządów obecnego króla Wielkiej Brytanii to historia stale powtarzających się krzywd i uzurpacji, które wszystkie miały na celu ustanowienie absolutnej tyranii nad tymi Stanami. By dowieść swych prawd, te oto fakty przedstawiamy bezstronnemu światu:
Król odmówił swej zgody na prawa najbardziej istotne i konieczne dla dobra publicznego;
Zabronił swoim gubernatorom ustanawiać prawa wymagające niezwłocznego stosowania, a nabierające obowiązującej mocy dopiero wtedy, gdy uzyskają jego zgodę. Sam jednak niegodziwie to zaniedbywał;
Zabronił wydawania wszelkich innych zarządzeń służących wielkim skupiskom ludzi, dopóki ludzie ci nie zrezygnują ze swego prawa przedstawicielstwa w ciele ustawodawczym, prawa dla nich nieoszacowanego, a groźnego tylko dla tyranów;
Zwoływał ciała ustawodawcze nie tam, gdzie zwykle się zbierały, lecz w miejscu niewygodnym i odległym od archiwów, w których przetrzymuje się protokoły publiczne, po to tylko, by móc wymóc na nich zgodę na swe pociągnięcia;
Ciągle rozwiązywał izby przedstawicielskie za to, iż przeciwstawiały się z męską stanowczością jego zakusom na prawa ludu;
Po takim rozwiązaniu przedstawicielstw nie zezwalał on długi czas na dokonanie wyboru następnych, przez co władza ustawodawcza, której zniszczyć nic nie zdoła, wracała w ręce szerokich rzesz ludu, aby ją sprawował, kraj zaś jednocześnie wystawiony był na wszelkie niebezpieczeństwa najazdu z zewnątrz jak i na rozterki wewnętrzne;
Starał się on nie dopuścić do zaludnienia tych Stanów i w tym celu przeciwstawił się naturalizacji cudzoziemców, zabraniając wprowadzenia nowych ustaw zachęcających do imigracji oraz ustanawiając trudniejsze warunki dla nowego zawłaszczania ziemi;
Utrudniał on wykonanie sprawiedliwości, odmawiając swej zgody na prawa ustanawiające władze sądowe;
Uzależnił naszych sędziów wyłącznie od swej woli, jeśli chodzi o sprawowanie ich urzędów, wysokość ich pensji i jej wypłatę;
Utworzył całą masę nowych urzędów i nasłał tutaj szarańczę nowych urzędników, aby nękali nasz lud i zjadali jego zasoby;
Utrzymywał wśród nas w czasie pokoju stałe wojska, bez zgody naszej władzy ustawodawczej; uczynił wojsko niezależnym i wyższym od władzy obywatelskiej;
Połączywszy się z innymi starał się podporządkować nas obcemu sądownictwu, którego nie uznaje nasza konstytucja i które nie zostało zatwierdzone przez nasze prawo; wyraził swą zgodę na bezprawne ustawy o kwaterowaniu dużych jednostek zbrojnych wojsk pomiędzy nami;
O osłanianiu ich przy pomocy śmiechu wartych procesów od jakiejkolwiek kary za morderstwa, jakich dopuściliby się na mieszkańcach tych Stanów;
O przecięciu naszego handlu ze wszystkimi częściami świata; o narzucaniu na nas podatków bez naszej zgody;
O pozbawieniu nas w wielu wypadkach dobrodziejstwa sądów przysięgłych;
O wywożeniu nas za morza celem sądzenia tam za rzekome przestępstwa obrazy;
O zniesieniu wolnego systemu praw angielskich w sąsiedniej prowincji i ustaleniu tam arbitralnego rządu,
O powiększeniu jej terytorium po to, aby stała się ona równocześnie przykładem i dogodnym narzędziem wprowadzania tych samych absolutnych rządów w tych Koloniach
/.../
Dlatego my, przedstawiciele Stanów Zjednoczonych Ameryki zebrani na Kongresie Ogólnym, odwołując się do Najwyższego Sędziego Świata, uroczyście ogłaszamy i oświadczamy w imieniu wszystkich ludzi dobrej woli tych Kolonii, że połączone Kolonie są i mają słuszne prawo być wolnymi i niepodległymi państwami; że zwolnione są one z wszelkich zobowiązań w stosunku do Korony Brytyjskiej i że wszelkie powiązania polityczne między nami a państwem Wielkiej Brytanii są i powinny być całkowicie zniesione, oraz że jako wolne i niepodległe kraje mają one pełne prawo wypowiadania wojny, zawierania pokoju, wstępowania w sojusze, nawiązywania stosunków handlowych i czynienia wszystkiego, do czego mają prawo państwa niezależne. Zobowiązujemy się jeden przed drugim naszym życiem, naszymi posiadłościami i świętym naszym honorem do podtrzymania niniejszej Deklaracji, mając niezłomną wiarę w pomoc boskiej Opatrzności.
1776 – drugi kongres kontynentalny zleca przygotowanie konstytucji
21 czerwca – New Hampshire (9 stan konieczny do ratyfikacji)
1790, 29 maja – Rhode Island jako ostatni stan
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki
Została uchwalona 17 września 1787 roku, następnie ratyfikowana w 13 stanach. W życie weszła dwa lata później - 4 marca 1789 roku.
Głównym celem konstytucji była centralizacja władzy uwzględniająca prawa wszystkich stanów i dająca im swobodę w ich sprawach wewnętrznych. Zaproponowała jednakową liczbę reprezentantów w Senacie dla każdego stanu oraz proporcjonalną do liczby ludności danego stanu liczbę przedstawicieli w Izbie Reprezentantów
Konstytucja ta wciąż obowiązuje w Stanach Zjednoczonych służąc potrzebom ponad 300 milionów Amerykanów.
Konstytucja USA jest pierwszą ustawą zasadniczą świata. Jest ona elastyczna - władze federalne mogą ją same interpretować oraz sztywna - prawie niemożliwa do zmiany (potrzeba 2/3 głosów obu izb parlamentu, następnie 3/4 stanów musi zaakceptować zmiany w ustalonym czasie.).
